«مرحله جدید» جنگ اوکراین پس از ۱۰۰۰ روز

سفارتخانه آمریکا و چندین کشور غربی دیگر در کیف روز چهارشنبه به دلیل تشدید نگرانی‌های امنیتی، و با استناد به هشدارهایی مبنی بر احتمال حملات هوایی سنگین روسیه به پایتخت اوکراین، تعطیل ماندند.

این تحول پس از افزایش تنش‌ها به دنبال انتقاد شدید مقامات روسی از تصمیم جو بایدن، رئیس‌جمهور ایالات متحده، برای تجویز و تأمین سیستم‌های موشکی پیشرفته با قابلیت هدف قرار دادن مواضعی در خاک روسیه برای اوکراین، رخ داد.

در همین حال، رئیس‌جمهور روسیه تجدیدنظر در دکترین هسته‌ای روسیه را اعلام کرد. این سیاست جدید، آستانه استفاده از سلاح‌های هسته‌ای را تقلیل و اجازه می‌دهد نه تنها در پاسخ به حملات هسته‌ای، بلکه در برابر حملات متعارف به خاک روسیه توسط هر کشوری که از سوی یک قدرت هسته‌ای حمایت می‌شود، از سلاح هسته‌ای استفاده شود.

مقامات غربی این تغییر دکترین روسیه را تلاشی برای ترساندن متحدان اوکراین و محدود کردن جریان کمک‌های نظامی به کیف تفسیر کرده‌اند.

با این حال، تهدید ضمنی درگیری هسته‌ای، بعد جدیدی از اهمیت موضوع را به گفتمان ژئوپلیتیک تزریق کرده است، و بازارهای جهانی نشانه‌هایی از نگرانی را نشان می‌دهند.

مسکو گفته است که شش موشک ATACMS به منطقه بریانسک شلیک شده و این حادثه را آغاز «مرحله جدیدی» در جنگ خوانده است.

استفاده از این موشک‌ها، پیامدهای راهبردی دارد و به طور بالقوه به اوکراین اجازه می‌دهد زیرساخت‌های حیاتی و خطوط تدارکاتی را فراتر از خطوط مقدم هدف قرار دهد. واکنش کرملین نشان‌دهنده افزایش ادراک از تهدید است که ممکن است منجر به بازنگری در استراتژی نظامی روسیه در منطقه شود.

یک دیدگاه حاکی از آن است که دولت بایدن با نشان دادن افزایش توانایی‌های نظامی، به دنبال تقویت موضع اوکراین پیش از هرگونه مذاکره آتی و افزایش قدرت چانه‌زنی آن است.

از سوی دیگر، این تغییر سیاست ممکن است پاسخی به شرایط متغیر در میدان نبرد باشد. درگیری وارد مرحله‌ای فرسایشی شده است و هر دو طرف به دنبال مزیت‌هایی هستند که بتوانند بن‌بست را بشکنند. ارائه تسلیحات پیشرفته به اوکراین را می‌توان گامی برای مقابله با پیشرفت‌های اخیر روسیه دانست.

ابعاد بین‌المللی منازعه اوکراین پس از انتخابات ریاست جمهوری آمریکا پیچیده‌تر می‌شود. دیدگاه‌های متفاوت در مورد جنگ اوکراین به نقطه اختلاف میان چهره‌های سیاسی در واشنگتن تبدیل شده است. در حالی که بایدن بر تعهد خود به حمایت از اوکراین و حفظ پیمان ناتو تأکید کرده، دونالد ترامپ نسبت به ادامه دخالت ایالات متحده ابراز تردید کرده‌ است.

حامیان ترامپ تشدید تنش‌های اخیر را محکوم کرده‌اند. آنها استدلال می‌کنند که افزایش کمک‌های نظامی و مجاز شمردن حملات به خاک روسیه، آمریکا را در معرض خطر کشیده شدن به درگیری گسترده‌تر قرار می‌دهد.

داده‌های مؤسسه مطالعات جنگ (ISW) نشان می‌دهد که نیروهای روسیه پیشروی‌های خود را در خطوط مقدم تسریع کرده‌اند. گزارش‌ها حاکی از آن است که روسیه در سال جاری نسبت به سال گذشته مناطق بیشتری را تصرف کرده و به مراکز لجستیک کلیدی اوکراین در منطقه شرقی دونباس نزدیک شده است.

ناظران حمله به کورسک را لحظه‌ای از «نبوغ تاکتیکی» توصیف می‌کنند، اما هشدار می‌دهند که ممکن است به «فاجعه‌ای راهبردی» برای اوکراین تبدیل شود. یک پژوهشگر غربی می‌گوید: «تمام ایده این بود که اهرم سیاسی به دست آوریم و نیروهای روسیه را از دونباس دور کنیم. در عوض، یگان‌های اوکراینی اکنون در مخصمه گیر کرده و با نیروهای کمکی قابل توجه روسیه مواجه هستند.»

تلاقی تشدید تنش‌های نظامی، تغییرات در سیاست‌های راهبردی و عدم قطعیت‌های سیاسی، بر پیچیدگی منازعه در اوکراین می‌افزاید. کاهش آستانه هسته‌ای روسیه، همراه با افزایش توانمندی‌های نظامی اوکراین، خطر محاسبات اشتباه با پیامدهای بالقوه فاجعه‌بار را افزایش می‌دهد.

ولودیمیر زلنسکی، رئیس جمهور اوکراین، نیز از متحدان درخواست حمایت مستمر کرده و تأکید کرده است که کاهش کمک‌ها می‌تواند به شکست در جنگ منجر شود.

*بازنشر مطالب شبکه‌های اجتماعی به منزله تأیید محتوای آن نیست و صرفا جهت آگاهی مخاطبان از فضای این شبکه‌ها منتشر می‌شود.