احتمال پارلمانی شدن نظام سیاسی

گروه سیاست نامه نیوز - بحث از بازنگری در قانون اساسی را چند قبلی محمدرضا باهنر طی مصاحبه‌ای مطرح کرد. بحثی با سابقه و تکراری که هر بار مطرح و خبرساز شده، به جایی نرسیده است. این بار اما به نظر می‌رسد که مساله جدی‌تر باشد چرا که همه اخبار و زمزمه‌هایی در این باره به گوش می‌رسد و هم خود باهنر قصد رها کردن موضوع را ندارد. او در مراسمی به مناسبت سالگرد پیروزی انقلاب در حسینیه جماران نیز گرفته: «یک جاهایی از قانون اساسی قابل اصلاح است و می شود تغییر داد. در اصل 177 آمده اصولی که متضمن جمهوریت و اسلامیت نظام است غیر قابل تغییر هستند. یعنی نمی شود قانون اساسی را اصلاح کنیم و بگوییم مجلس نمی خواهیم ولی ممکن است یک زمانی قانون اساسی اصلاح شود و بگویند ما دو مجلس می خواهیم، یا مجلس شش ساله باشد و یا حکومت به جای ریاستی، پارلمانی باشد؛ اینها قابل اصلاح است و هیچ اشکالی هم ندارد.»

علاوه بر باهنر اما بسیاری از سیاسیون و تحلیلگران نیز بر اهمیت و ضرورت بازنگری بر قانون اساسی تاکید دارند. درباره اینکه چه اصولی باید تغییر کند و چه تحولاتی ایجاد شود، نه کسی چیزی می‌داند و نه اجماع نظری وجود دارد اما در اصل ماجرا به نظر نمی‌رسد که اختلاف دیدگاهی وجود داشته باشد. آن هم اینکه بازنگری در قانون اساسی لازم به نظر می‌رسد و مسیرش نیز موجود است، لذا هر وقت که مسیر طی شود، کار کلید خواهد خورد.

عزت‌الله یوسفیان‌ملا، فعال سیاسی اصولگرا و نماینده پیشین مجلس از جمله موافقان ایده بازنگری در قانون اساسی است و به «نامه نیوز» می‌گوید: «حرف باهنر، حرف قانون اساسی است؛ چراکه قانون اساسی این اجازه را می‌دهد که هر 10 سال نسبت‌به بازنگری دربرخی اصول قانون اساسی اقدام شود و حتی سازوکاری را نیز به این منظور پیش‌بینی کرده است.»

او با اشاره به این سازوکار و رویه بازنگری در قانون اساسی می‌گوید: «رهبری انقلاب می‌توانند پس از مشورت با مجمع تشخیص مصلحت نظام این موضوع را مطرح کند و در نامه‌ای خطاب به رئیس‌جمهوری، اصولی را که می‌باید در آن بازنگری شود، اعلام کند.» 

یوسفیان‌ملا همچنین با اشاره به تجربه نخستین بازنگری در قانون اساسی در جمهوری اسلامی می‌گوید: «حدود 10 سال پس از تصویب نسخه نخست قانون اساسی پس از پیروزی انقلاب، امام دستور به بازنگری قانون اساسی داده و با اشاره به بحث مدیریت قوه قضاییه و صداوسیما و لزوم تمرکز در مدیریت این دو نهاد، برگزاری همه‌پرسی بازنگری قانون اساسی را مطالبه کردند و درنهایت این همه‌پرسی در سال 68 انجام و اصولی از قانون اساسی اولیه دستخوش تغییر و اصلاح شد.»

وی  شرایط کنونی را نیز مورداشاره قرار داده و گفته است: «در شرایط کنونی نیز رهبری می‌تواند دستور بازنگری را صادر کند. از آخرین بازنگری در قانون اساسی، در حال حاضر چند بازه زمانی 10 ساله را پشت سر گذاشتیم و اقدامی انجام نشده است. امروز به هر حال این امکان فراهم است.»

یوسفیان ملا درباره احتمال پارلمانی شدن نظام سیاسی در جریان بازنگری در قانون اساسی نیز گفت:  «مقام معظم رهبری حدود یک دهه پیش نیز در جریان سفری که به کرمانشاه داشتند، فرموردند که ما مواردی را در قانون اساسی داریم که نیازمند اصلاح است و ازجمله به بحث نظام پارلمانی اشاره کرده و گفتند که این مهم می‌تواند در آینده دور یا نزدیک این اتفاق بیفتد و نظام پارلمانی جایگزین نظام ریاستی کنونی شود.»

وی در پایان گفت: «البته آن زمان و سال‌های بعد اگرچه در مقاطعی این بحث مطرح شد و مورد توجه قرار گرفت اما هرگز عملیاتی نشد و باید دید در ادامه چه خواهد شد.»