ظریف و کری چه برنامه ای برای انتخابات دارند؟

گروه سیاست نامه نیوز : در چه موقعیت متفاوتی جان کری از کتاب جدیدش رونمایی کرد. در تهران و بعد از پاره شدن برجام توسط ترامپ روحانی را رئیس دولت بی پروژه می خوانند. محمد جواد ظریف نیز کم فروغ ترین عضو کابینه او است. دیگر نه از آن لبخندها خبری است، نه از سخنرانی های آنچنانی. همه فکر می کنند دوره او تمام شده مثل برجام که نفس های اخر را می کشد. اما نه ؛ آن سو تر در ایالات متحده، اوباما و جان کری برنامه تازه ای ترتیب داده اند و گویا کنداکتور آن را با ظریف و حسن روحانی هم هماهنگ کرده اند. جان کری همزمان با انتشار افشاگری های خود از روزهای مذاکره با همتای ایرانی در فصل هجدهم کتاب خود، رو به روی یک خبرنگار نشست و گفت که بعد از دوران وزارت خارجه نیز چند مرتبه با ظریف دیدار کرده است.

اوضاع برای ترامپ در واشنگتن سخت شده است درست مثل حسن روحانی که اوضاع برایش در تهران سخت است. با همه این سختی ها اما روحانی قصد دارد با همان فرمان قبلی پیش رفته و همچنان سیاست خارجی را پروژه اصلی دولت بداند. عدم تغییر در تیم اقتصادی دولت، بی توجهی به وعده های حوزه سیاست داخلی، فرهنگی ، اجتماعی و ... خود مصداق این مدعا است. سوال اصلی اما این است که آیا سیاست خارجی در شرایط موجود می تواند راه نجات دولت روحانی باشد؟ به نظر می رسد که می تواند اگر روابط اعتدالگرایان و دموکرات ها همچنان گرم بماند.

ادامه دیدارهای ظریف و کری که وزیرخارجه پیشین آمریکا از آن سخن گفته است شاهد خوبی بر این مدعا است که دولت اعتدال گرای روحانی قصد قطع رابطه با دموکرات ها را ندارد. روحانی و اعتدالیون تجربه خوشایندی از هدف گرفتن سیاست خارجی دارند و امیدوارند که در انتخابات های آتی نیز شاهد تکرار آن تجربه باشند.

هنوز آنقدر از انتخابات 92 نگذشته که فراموش کنیم حسن روحانی در ابتدای کاندیداتوری حدود چهار درصد رای داشت و پیروزی خود را مدیون حمایت اصلاح طلبان و تاکتیک تمرکز بر سیاست خارجی بود. روحانی در میان رقبایی مثل محسن رضایی ، قالیباف، عارف و جلیلی که هیچ کدام یک پروژه جدی نداشتند از به ثمر رساندن مذاکرات هسته ای گفت و موفق شد که اعتماد عمومی را جلب کند. پیروزی روحانی در انتخابات ریاست جمهوری سال 92 و تبدیل شدن مذاکرات هسته ای به اصلی ترین دغدغه کشور تا حد زیادی انتخابات مجلس دهم را تحت تاثیر قرار داد. مردم و جریان حامی روحانی به ثمر رسیدن مذاکرات را نزدیک می دیدند و منتظر برجام های دوم و سوم بودند، برای همین با تمام توان به صحنه آمدند تا یک مجلس همسو با دولت تشکیل دهند. مخالفان و منتقدان سرسخت برجام را از بهارستان رانده و سکان امور را چنان در دست گرفتند که برجام در بیست دقیقه تصویب شود.

پیروزی ترامپ در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا اما نه تنها به مانع جدی برای برجام های بعدی تبدیل شد بلکه همان برجام نخست را دچار سرنوشتی تلخ کرد. اعتدالیون و دولتی ها اما ناامید نشده و سرسختانه برای احیای آن توافق می کوشند. آن پاسخ صبورانه روحانی به ترامپ بعد از پاره کرده برجام و رایزنی با اروپا برای حفظ برجام گویای آن است که روحانی و همکارانش در دولت حاضر نیستند تنها دستاورد خود را از دست دهند. نکته قابل تامل این است که اوباما و تیم اش نیز همین نظر را دارند. حفظ روابط اعتدالیون و دموکرات ها در آمریکا با همین هدف در دستور کار قرار گرفته است اما قطعا آثار عمیق تری در سیاست ایران خواهد داشت.

ادامه دیدارهای جان کری و ظریف شاید در راستای پیداکردن راه های ایستادگی در مقابل ترامپ و همفکران جمهوری خواهش و نجات برجام باشد اما حتما اثرگذارتر از این حرف ها است . پس زدن لایه نخست از این مذاکرات و کنار گذاشتن ماجرای سرنوشت برجام ما را به این جا می رساند که ادامه روابط گرم و صمیمانه وزیرخارجه روحانی و وزیر خارجه اوباما به لابی ایران در آمریکا خط میدهد و این خط چیزی غیر از حمایت از دموکرات ها نیست. نتیجه این حمایت نیز کاملا برد- برد خواهد بود. تقویت لابی ایران به دو لابی دشمن یعنی اسرائیل و عرب ضربه می زند و موجب خوشایند مجموعه حاکمیت در ایران است. گذشته از این در می تواند در انتخابات آتی ریاست جمهوری در آمریکا به کمک دموکرات ها آمده و موجب پیروزی یکی از همفکران و یاران اوباما و کری شود. این موضوع همان قدر که به نفع آن ها است به نفع اعتدالیون در ایران نیز هست.

انتخابات مورد اشاره تنها چند ماه قبل از انتخابات 1400 برگزار می شود و پیروزی احتمالی یک دموکرات تاثیر قابل توجهی در انتخابات ایران خواهد داشت. با فرض پیروزی یک دموکرات و یک دوره ای شدن دولت ترامپ ما نیز در ایران انتخابات پرهیاهو تری را برگزار خواهیم کرد. چرا که یک بار دیگر امیدها به رویت ثمرات برجام افزایش می یابد و این دستاورد بزرگی برای اعتدالیون خواهد بود. سوال باقی مانده اما این است که اگر یک دموکرات ساکن کاخ سفید شود و روابط این جریان سیاسی با اعتدالیون در ایران همچنان گرم مانده باشد، بهترین گزینه برای ریاست جمهوری ایران کیست؟ قاعدتا کسی که یک بار دیگر سیاست خارجی را به عنوان اصلی ترین پروژه خود معرفی کرده و این پیام را به بدنه جامعه منتقل کند که با موفقیت های بیشتر در این زمینه توان حل وفصل مشکلات در عرصه های دیگر نیز به وجود خواهد آمد.