بیگدلی: مذاکره تنها راه رئیسی است

گروه سیاست نامه نیوز – سید ابراهیم رئیسی تا چند روز دیگر که تکلیف کابینه‌اش روشن شده باشد رسما اداره کشور را به دست خواهد گرفت اما راهی که پیش رو دارد احتمالا سنگلاخی‌تر از آن است که انتظار داشته و دارد. کشور در داخل و خارج با مشکلات متعدد و بحران‌هایی مواجه است که رفع هر کدام به تنها توان و انرژی کلانی از دولت می‌گیرد لذا همزمانی آنان حتما دولت سیزدهم را به چالش خواهد کشید. از بحران کرونا که در مدیریت آن بسیار ناکارآمد عمل کرده‌ایم گرفته تا مشکلات اقتصادی و معیشتی که عرصه را برای مردم هر روز تنگ‌تر می‌کند. از نارضایتی‌های اجتماعی که به تبع این شرایط ایجاد شده گرفته تا تحریم، عدم امکان فروش نفت و کسری بودجه دولت. 

هزار و یک مشکل دست به دست هم داده تا رئیس جمهور جدید کار سختی در پیش داشته باشد. اهم و فی الاهم کردن آن مسائل و شناخت اولویت اصلی اما قطعا گام اول برای ورود به این راه دشوار است.

علی بیگدلی، کارشناس مسائل بین‌الملل معتقد است که مهم‌ترین چالش دولت رئیسی سیاست خارجی و مباحث حوزه دیپلماسی خواهد بود. او در گفت‌وگویی با «نامه‌نیوز» به هماهنگی‌های اخیر بین اسرائیل و آمریکا اشاره کرد و گفت: «سفر آقای بنت به آمریکا به عنوان نخستین سفر خیلی پر اهمیت است. او در این ملاقات با بایدن در میان می‌گذارد که وارث چیست و چه مشکلاتی دارد. همچنین سفر رئیس سیا به اسرائیل هم خیلی مهم بود. این‌ها در راستای نوعی هماهنگی بین امریکا و اسرائیل است. اسرائیل می‌خواهد از لابی‌های پرنفوذ و پرقدرت خود استفاده کرده و بایدن را تحت فشار بگذارد که با ایران وارد مذاکره نشود یا اگر می‌شود، یک مذاکره همه‌جانبه و مستحکمی بر خلاف مذاکرات 2015 صورت دهد».

وی افزود: «بنت با دست پر و شاید قدری هم عصبانیت به آمریکا می‌رود. ملاقات رئیس سیا و او نیز نشان داد که ممکن است که یک بین امریکا و اسرائیل از یک سو و کشورهای عرب از سوی دیگر علیه ایران صورت بگیرد تا امریکایی‌ها این مرتبه با درخواست‌های بیشتری ایران را تحت فشار قرار دهند. بنابراین در چنین شرایط سختی که ما از نظر کرونا و مشکلات اقتصادی داریم، شرایط بسیار بسیار ناگواری برای آقای رئیسی قابل پیش بین است. او راهی غیر از مذاکره با آمریکا ندارد و ناگزیر است که به انتظارات آنان تن دهد».

این کارشناس مسائل بین‌المللی توضیح داد: «حرف آمریکا این است که برجام 2015 به پایان رسیده و دوران جدیدی از برجام آغاز شده است. آقای بایدن در اولین نطق خود در کاخ سفید گفت که ما حاضر هستیم با ایران وارد مذاکره شویم منتها ممکن است که قید زمانی 2025 به 2050 تغییر کند. این یک طرف قضیه است و طرف دیگر آن که آمریکا انتظاراتی در حوزه حقوق بشر، مسائل موشکی و منطقه‌ای از ایران دارد. آمریکا می‌گوید حاضر است در ارتباط با برجام صحبت کند مشروط بر اینکه ایران تعهد دهد بعد از امضای برجام به آن مسائل موشکی، منطقه‌ای و حقوق بشری هم بپردازد و تعهد دهد».

وی ادامه داد: «بنابراین شرایط برای ما سخت‌تر شده و داخل کشور نیز مشکلاتی وجود دارد که کار دولت را سخت می‌کند. مثلا همین که تا امروز حقوق کارمندان پرداخت نشده است و ... . نارضایتی‌هایی وجود دارد که قابل توجه است. به عبارتی فشارهای داخلی و خارجی در کنار هم کابینه آقای رئیسی را به شدت تحت فشار قرار خواهد داد». 

بیگدلی تاکید کرد: «به نظر من این کابینه ضعیف به خصوص وزیر امور خارجه آن خیلی توانایی مانور دیپلماتیک نداد. بنابراین باید قدری گذشت و اغماض به کار ببرند تا از این شرایط رها شوند. نکته قابل توجه این است که ابزارهایی که ما در گذشته به کار بردیم دیگر کاربری ندارد و سیاست‌هایی که قبلا در حوزه سیاست خارجی داشتیم حتما باید تغییر کند».

وی در پاسخ به اینکه آیا با توجه به مواضع دولت رئیسی، مجلس یازدهم و سیاست‌های کلی که تا کنون لحاظ شده است، ایران تن به چنین تغییر رویه‌ای خواهد داد؟ گفت: «اصلا بحث خواستن نیست. بحث اجبار است. حق انتخاب دیگر از ما گرفته شده است. ما در شرایط حادی قرار گرفته‌ایم. وقتی که رهبری می‌گوید که واکسن را از هر جا هست تهیه کنید یعنی ما از برخی تصمیمات قبلی برگشته‌ایم. فکر می‌کنم که ما در این شرایط حق انتخاب نداریم و تنها راه به کار بردن یک نرمش قهرمانانه بزرگتر، ورود به مذاکرات و حل مشکلات است. آن دیپلماسی گذشته دیگر قابلیت اجرا ندارد».

بیگدلی با تاکید بر اینکه سیاست خارجی و موضوع مذاکرات بزرگترین چالش دولت رئیسی است، گفت: «آقای  امیرعبداللهیان در مجلس گفت که نگاه ما به شرق و غرب آسیا است و اما او قت ندارد که ما هیچ معامله‌ای را بدون امضای FATF نخواهیم داشت. تا FATF امضا نشود امکان مبادله کالا و پول وجود ندارد . همین چین که این همه رابطه نزدیکی با ما دارد، نمی‌توان پول بپردازد. بنابراین تا این موضوعات حل نشود، ما همچنان در نقطه صفر خود که الان دیگر قابلیت ادامه ندارد، باقی خواهیم ماند».