بررسی مهم‌ترین چالش‌های بودجه ۱۴۰۱
بودجه‌ای با پیش‌فرض احیای برجام
«خبر سراسری» / گویا رئیسی و تیم او از به سرانجام رسیدن این قرارداد و لغو تمامی تحریم ها از همه ی مردم مطمئن‌تر هستند.
خبر سراسری نوشت: بودجه 1401 اولین برنامه نظام‌مند اقتصادی است که از سوی رئیسی به جامعه معرفی می شود اما این برنامه اقتصادی پیام‌هایی همراه خود را دارد که تاثیر مسقتیم آن بر زندگی مردم در طبقات متوسط و فرودست است. ارقام و برنامه های این بودجه بیانگر احتمال افزایش واردات در سال 1401 و اختصاص حجم پول قابل توجهی برای این مسئله است که در شرایط سیاسی فعلی و ارتباط غیررسمی ایران با بانک های جهانی و از همه مهم تر عدم ارتباط شرکت های تجاری مهم با ایران افزایش واردات امری غیرواقع بنظر می رسد زیرا حتی اگر شرکتی هم خواهان مراوده ی مالی با ایران باشد بانک های رسمی خارجی تمایلی به انتقال پول های ایران از ترس تحریم های شدید آمریکا ندارند.
این مسئله در بخش دیگری از بودجه که مربوط به نفت می شود نیز قابل مشاهده است. نفت در بودجه1401 با نرخ بشکه ای 60 دلار و میزان صادرات یک میلیون و دویست هزار بشکه در روز نهایی شده است این صحبت در حالیست که میزان صادرات فعلی نفت ایران نصف میزان مورد نظر دولت در بودجه سال آینده است یعنی میزان صادرات نفت ایران در سال آینده باید دو برابر شود و این دو برابر شدن حتی در صورت لغو تحریم ها مشکلات فنی برای استخراج بیشتر از چاه های نفت پیش روی خود دارد که بنظر نمی رسد از آغاز سال آینده بتوان صدور نفت را با میزان مدنظر بودجه اجرا کرد.
فارغ ازاین ها مسئله ی اساسی دیگر که در بررسی بودجه بنظر می رسد این است که گویا چیزی از جامعه پنهان شده است و دولت با اطمینان به یک سری تحولات سیاسی و اقتصادی چنین بودجه ای را تدوین کرده است و تنها نکته مهمی که در تحولات سیاسی پیش رو اجرایی بنظر می رسد برجام است! گویا رئیسی و تیم او از به سرانجام رسیدن این قرارداد و لغو تمامی تحریم ها از همه ی مردم مطمئن تر هستند و این در حالی است که در صورت عدم احیای برجام باید ببینیم رئیسی آیا نقشه جایگزینی برای شرایط تحریمی و حتی تشدید آن در سال آینده دارد؟
بخش دیگر بودجه که می‌تواند حتی هزینه‌های سیاسی برای دولت رئیسی داشته باشد افزایش شدید مالیات تا پانصد هزار میلیارد تومان است که مشخص نیست این مالیات باید توسط چه کسانی تامین شود اگر قرار بر این باشد که در به همان پاشنه ی سابق یعنی مالیات گرفتن از مردم عادی و نگرفتن از موسسات غیرعادی بچرخد که رئیسی در اینجا دست به قمار بزرگی زده است اما اگر دولت عزم و توانایی خود برای اخذ مالیات از موسسات مختلفی که تاکنون معاف از مالیات بودند زا جمع کند و سیستم دریافتی مالیاتی کشور به نوعی برابر برای همه اجرا شود آن گاه رئیسی دست به یک تحول مثبت ماندگار زده است که تا پیش از او کسی یا شهامت انجام چنین کاری را نداشته و یا منافع درگیری در این زمینه داشته است.
یکی دیگر از انتقادات رئیسی به دولت روحانی بحث افزایش هزینه های دولت بود با این ایده که دولت باید کوچک شود اما بودجه سخن از افزایش دو الی سه برابری هزینه های نهاد ریاست جمهوری را می دهد و در بدنه دولت نیز هزینه ها افزایش یافته است و از سوی میرکاظمی با افزایش سفر های استانی توجیه شده است.
رئیسی با بودجه در معرض یک آزمون بزرگ قرار گرفته است آزمونی که می‌تواند محل پاسخ دهی به تمامی شعارهای او و تیم همراهش باشد که مدعی طرفداری از طبقات محروم، کاهش تورم، افزایش درآمد خانوار ها و بهبود وضعیت معیشت هستند که با افزایش نقدینگی در نظر گرفته شده در بودجه و افزایش 9درصدی آن بعید است تورم کاهش یابد و روند افزایشی آن متوقف شود. امیدواریم بودجه نیز مانند قیمت دلار نسبت به سخنان پیش از ریاست جمهوری رئیسی درگیر چالش نشود.