از وین چه خبر؟ | جزئیات مهم از مذاکرات احیای برجام

از هفته جاری به طور مرتب جلسات چند جانبه میان هیات‌های مذاکره کننده ایران و 1+4 با حضور نماینده اتحادیه اروپا در هتل کوبورگ به طور مستمر در جریان است که نشان می‌دهد طرف‌های مذاکره کننده بر جدیت و سرعت عمل خود برای عبور از مرحله نگارش متن و رسیدن به مرحله تصمیم گیری نهایی افزوده‌اند. تا پیش از این مذاکرات به طور دو جانبه و چند جانبه میان ایران و هیات‌های مذاکره‌کننده سه کشور اروپایی یا چین و روسیه برگزار می شد، اما در روزهای اخیر در عمل همان ترکیب شرکت‌کننده در جلسات کمیسیون مشترک برجام در اتاق مذاکرات حضور یافته است.

با این حال هیات آمریکا که از نزدیک مذاکرات احیای برجام را به سرپرستی رابرت مالی در وین هدایت می کند هم چنان به طور غیرمستقیم در جریان این مذاکرات از طریق مکتوب یا انتقال موضوعات توسط هماهنگ کننده مذاکرات قرار می گیرد.

وزیر امور خارجه کشورمان روز دوشنبه در سخنانی از آمادگی ایران برای مذاکره با آمریکا در چارچوب برجام و در صورت لزوم خبر داد. ایران تا پیش از این اعلام کرده بود تا آمریکا تحریم ها را لغو نکند و تعهداتش را در چارچوب برجام اجرا نکند عضو برجام نیست و مذاکره ای با این کشور نخواهد داشت، اما با دستیابی به پیشرفت هایی در مذاکرات و اتخاذ رویکرد سازنده تر نسبت به گذشته به ویژه از سوی سه کشور اروپایی، ایران اعلام کرد که "اگر در روند مذاکرات به مرحله‌ای برسیم که رسیدن به یک توافق "خوب" با تضمین بالا لازمه‌اش این باشد که سطحی از گفت‌وگوها را با آمریکایی‌ها داشته باشیم، این را نادیده نخواهیم گرفت."

حسین امیرعبداللهیان هم چنین اظهار کرد: در نقطه ای از مذاکرات قرار داریم که باید نتیجه کار کمیته‌های سه گانه (بررسی لغو تحریم‌ها، اقدامات هسته‌ای ایران، هماهنگی گام‌های متقابل) را در یک تعامل سیاسی با همه طرف‌ها مورد توجه قرار دهیم و تصمیم بگیریم که چه چیزی در مقابل چه چیزی اتفاق افتاد.

هم چنین ابراهیم رییسی رئیس‌جمهور کشورمان سه شنبه شب با تاکید بر اینکه درخواست مذاکره مستقیم از سوی آمریکا جدید نیست و مدت‌هاست مطرح شده است، گفت: تا الان با آمریکا مذاکره نکرده ایم، اما چنانچه در طرف مقابل آمادگی رفع تحریم‌ها وجود داشته باشد، جا برای توافق وجود دارد.

در عین حال مقامات ایران تاکید دارند، تا زمانی که اطمینان حاصل نشود دیدار میان ایران و آمریکا در چارچوب برجام، دستاوردی خواهد داشت و به دستیابی یک توافق خوب کمک نخواهد کرد، نیاز یا ضرورتی برای انجام گفت‌وگوی مستقیم وجود نخواهد داشت.

با توجه به اهمیت و حساسیت این مرحله از کار، جلسات نگارش متن از چند روز گذشته با حضور رؤسای هیأت‌های سیاسی و دیپلماتیک تشکیل می شود.

بخش هایی از موضوعات به ویژه در موضوع "تضمین ها" بررسی شده و آماده تصمیم گیری در سطوح بالا است. موضوع تضمین عدم تکرار خروج آمریکا از برجام و بهره‌مندی ایران از مزایای اجرای برجام بدون توجه به هرگونه اقدامات یک جانبه یکی از اعضا از مسایل مهم و در اولویت برای ایران بوده است.

در حوزه "راستی‌آزمایی" نیز جلسات با حضور روسای هیات های مذاکره کننده برگزار شده است و پیشرفت های خوبی نیز در این حوزه به دست آمده است اما در این دو حوزه هنوز بخش‌هایی از موضوعات نیازمند بحث بیشتر و اتخاذ تصمیم هستند.

همزمان جلسات کارشناسی در رابطه با موضوع اقدامات هسته‌ای نیز در جریان است.

همان طور که وزیر امور خارجه کشورمان اعلام کرد، مذاکرات به مرحله ای رسیده است که طرف ها به بررسی اقدامات و تعهدات به طور متوازن و متقابل می پردازند. نگارش متن توافق به طور عمده از حوزه لغو تحریم ها و اقدامات هسته ای عبور کرده و اکنون دو موضوع تضمین ها و راستی‌ازمایی بیشتر مورد بحث است. هر چند موارد قابل توجه و مهمی از روند باقی مانده است اما به نظر می‌آید هر چه مذاکرات به دستیابی به توافق نزدیک می شود کار در وین برای مذاکره کنندگان پیچیده و سخت تر خواهد شد.