امیرعبداللهیان: در موضوع تضمین، ابتکار عملی از آمریکا دریافت نکرده‌ایم
تسنیم/ وزیر خارجه کشورمان گفت: بایدن نمی‌تواند هم از حسن نیت حرف بزند و هم در طرف مقابل، تنها در طول چند ماه گذشته، در سه نوبت تحریم‌های جدیدی را علیه اشخاص حقوقی و حقیقی ایران اعمال نماید.
حسین امیرعبداللهیان وزیر خارجه جمهوری اسلامی ایران در مصاحبه با شبکه خبری سی‌ان‌ان پاسخگوی سئوالات خبرنگار این شبکه شد.
سی‌ان‌ان: جناب آقای وزیر، به این برنامه خوش آمدید. به نظر می رسد خوشبینی محتاطانه فراوانی نسبت به احیای برجام و امضای مجدد موافقت نامه هسته‌ای ایران شکل گرفته است. آیا شما هم در این خوشبینی شریک هستید؟
امیرعبداللهیان: ما نسبت به نتیجه مذاکرات در وین خوش‌بین هستیم اما به بخشی از آن که مربوط به جمهوری اسلامی ایران است. چرا خوش بین هستیم به این دلیل که دولت جناب آقای رئیسی اراده جدی برای دستیابی به یک توافق خوب و فوری در وین دارد. ما برای رسیدن به یک توافق خوب تلاش های زیادی را در هفته های گذشته به عمل آورده‌ایم و اکنون می توانم بگویم که تاکنون هرگز تا این اندازه به رسیدن به یک توافق خوب نزدیک نبوده‌ایم.
سی‌ان‌ان: این نگاه شما بسیار خوش بینانه است و گمان نمی کنم تاکنون شنیده باشم مقامی ایرانی و یا حتی آمریکایی و اروپایی تا این اندازه خوش بینانه در خصوص احتمالات صحبت کرده باشد؟
امیرعبداللهیان: برای آنکه به این توافق خوب نزدیک شویم از طرف هیئت ایرانی، ابتکارات و انعطاف زیادی نشان داده شده است. اکنون نوبت آمریکا و طرف‌های غربی است که ابتکار و انعطافی از خود نشان دهند. ابتکار و انعطاف طرف غربی می‌تواند مذاکرات را در کمتر از چند ساعت یا چند روز به سرانجام برساند.
آقای بایدن تلاش دارد تا از طریق میانجی ها به ما بگوید که حسن نیت دارد اما از طرف دیگر آقای راب مالی در میز مذاکرات از خود انعطاف نشان می‌دهد. این در حالی است که آمریکایی‌ها در برجام اخلال ایجاد کردند لذا اکنون باید مسئولانه مسئولیت این کار را بپذیرند و انعطاف لازم را از خود نشان دهند تا این مذاکرات به یک توافق قطعی منجر شود.
سی‌ان‌ان: دقیقا چه نوع انعطاف هایی را از طرف مقابل در مذاکرات انتظار دارید؟
امیرعبداللهیان: چندین موضوع باقی مانده است که جزو خطوط قرمز ما هستند. ما هنوز در موضوع تضمین نتوانسته‌ایم یک ابتکار عملی و قابل اعتماد را از طرف آمریکایی دریافت کنیم. ما معتقد هستیم که تمامی موضوعات چه در حوزه هسته‌ای و چه در حوزه رفع تحریم ها باید به صورت یک بسته حل و فصل شوند. در بازگشت همه طرف ها به برجام، این امر پذیرفته نیست که ما هم نظام سخت راستی‌آزمایی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را بپذیریم و از دیگر سو بطور همزمان برخی از موضوعات ما در دستور کار شورای حکام آژانس قرار داشته باشد. ما در سال 2015 تمامی موضوعات پادمانی را طی یک توافق نامه سیاسی با طرف‌های مقابل حل و فصل کردیم و الان نیز می‌توانیم همان مدل را اجرا کنیم و من این موضوع را شب گذشته در گفت‌وگو با وزیر خارجه آلمان به ایشان نیز اعلام کردم. گمان می کنیم اگر در این شرایط حساس مذاکرات در وین، آمریکا و طرف‌های غربی، واقع بینانه عمل نکنند به طور قطع مسئول شکست احتمالی مذاکرات خواهند بود.
سی‌ان‌ان: بر خلاف نوبت قبل، آمریکا و ایران بطور مستقیم با یکدیگر گفت‌وگو نمی کنند و گمان می کنم که رهبری عالی ایران، مذاکره مستقیم را نهی کرده‌اند. اما بواقع چرا نه؟ چون این امر به سرعت و سهولت مذاکرات نیز کمک می کند بویژه آن که در واقع مذاکرات بین شما دو طرف است؟
امیرعبداللهیان: یک دیوار بلند بی‌اعتمادی بین ما و آمریکایی ها وجود دارد. ما طی هفته های اخیر از کانال‌های مختلف پیام هایی را دریافت کردیم مبنی بر اینکه مقامات آمریکا علاقمند هستند با جمهوری اسلامی ایران گفتوگوی مستقیم داشته باشند. حتی چند روز قبل از اینکه من برای اجلاس امنیتی مونیخ عازم آلمان شوم نیز پیام‌هایی را دریافت کردم مبنی بر اینکه آیا شما علاقمند هستید در حاشیه این کنفرانس با مقامات آمریکایی گفتگو کنید؟ من در پاسخ به صراحت اعلام کردم که آمریکایی‌ها باید رفتار خود را تغییر دهند. آقای بایدن نمی تواند هم از حسن نیت حرف بزند و هم در طرف مقابل، تنها در طول چند ماه گذشته، در سه نوبت تحریم‌های جدیدی را علیه اشخاص حقوقی و حقیقی ایران اعمال نماید. این بدین مفهوم است که آقای بایدن نیز همان راه ترامپ یعنی اعمال تحریم ها را ادامه می دهد آن هم در حالی که صحبت از بازگشت به برجام کرده است. ما نمی توانیم این تناقض در گفتار و رفتار را درک کنیم. مقامات آمریکایی صحبت از حسن نیت می کنند و سپس تحریم های جدیدی علیه ما اعمال می نمایند؛ بنابراین ما این حق را داریم که آنها را بر اساس رفتارهایشان مورد قضاوت قرار دهیم.
در وین هم آقای راب مالی علاقمند است با مذاکره کننده ارشد ما جناب آقای دکتر باقری گفت‌وگو نماید چراکه اکنون این ارتباط از طریق تبادل non-paper توسط آقای مورا انجام می‌شود. اما در اینجا یک سوال اساسی وجود دارد و آن اینکه آیا نفعی در گفتوگوی مستقیم ما با یکدیگر وجود دارد؟ و آیا اساسا تصویر روشنی از این گفت‌وگو به چشم می خورد؟
من در ماه سپتامبر در نیویورک اعلام کردم چنانچه آقای بایدن حسن نیت دارد و جدی است؛ ابتکاری از خود نشان دهد و بعنوان مثال بخشی از دارایی‌های ایران را آزاد کند. ما از آقای بایدن نمی‌خواهیم از بانک‌های آمریکایی به ما پول و یا وام بدهد بلکه پول خود ملت ایران را به نشانه حسن نیت آزاد کند. اما تاکنون نیز به ما گفته می شود که هر اتفاقی تنها بعد از مذاکره مستقیم می تواند روی دهد و این نشان می‌دهد که حسن نیت تنها در قالب الفاظ بیان می‌شود.
سی‌ان‌ان: سوال آخر یک سوال حقوق بشری است، اما هم چنین سوال مربوط به پول هم هست. چرا که شما الان موضوع این که آمریکا دارایی های ایران را آزاد کند پیش کشیدید. متوجه شدیم که بریتانیا با کشور شما توافقنامه‌ای امضا کرد تا آزادی نازنین زاغری-رادکلیف تامین گردد. قرار بود تابستان گذشته اتفاق بیافتد، اما توافق با شکست مواجه شد. حالا همانطور که همه ما می دانیم پای پول زیادی در میان است. ایران در حدود 400 میلیون پوند از بریتانیا برای خریدهای نظامی پیشین در دوران شاه طلب دارد که هیچ وقت دریافت نکرد. پس شما پول را دادید اما چیزی نگرفتید. آن پول را می خواهید. آیا پرداخت آن بدهی قابل توجه به ایران، آزادی نازنین را تامین می کند؟
امیرعبداللهیان: برای ما موضوع تبادل زندانیان یک موضوع کاملاً انسانی است. سال گذشته نیز توافقی صورت گرفت که بر مبنای آن قرار بود زندانیان، جدا از مقوله مذاکرات در وین، مورد تبادل قرار گیرند. حتی در لیست تبادل زندانیان، نام فردی که شما از او اسم بردید نیز قرار داشت. اما متاسفانه در دقیقه نود آمریکایی‌ها اعلام کردند که تمامی موضوعات باید در قالب یک بسته کامل دیده شود لذا تبادل صورت نگرفت. شاید آمریکایی‌ها علاقمند هستند که موضوع تبادل زندانیان را نیز به عنوان بخشی از مذاکرات در وین در نظر بگیرند اما ما معتقد هستیم که این موضوع، انسانی است و جدا از گفت‌وگوهای وین می‌تواند به عنوان یک اقدام فوری مورد توجه قرار گیرد.