چه کسی مذاکرات وین را به بن بست کشانده است؟

به گزارش نامه نیوز، طی روزهای اخیر، گزارش نشریه پولیتیکو در خصوص به بن بست رسیدن کامل مذاکرات وین مورد توجه بسیاری از تحلیلگران و مخاطبان این آوردگاه دیپلماتیک و سیاسی قرار گرفته است. در حالی که رئیس سازمان انرژی اتمی کشورمان تاکید دارد که مذاکرات به لحاظ فنی به اتمام رسیده است، اجتناب واشنگتن در خصوص رفع موانع موجود در مسیر رفع تحریمهای ضد ایرانی منجر به ایجاد گره های کوری در وین شده که نمی توان زمان دقیقی را برای بازشدن آن تعیین کرد!

«پولیتیکو»، پنج‌شنبه 28 آوریل، نوشت: «دیپلمات‌های درگیر در مذاکرات هسته‌ای، به‌رغم رسیدن یک توافق تقریباً 27 صفحه‌ای که آماده اجرا است، هنوز بر سر آخرین مسئله مورد اختلاف میان ایالات متحده و ایران معطل هستند: وضعیت سپاه پاسداران.»

با توجه به حل و فصل موضوعات فنی، اکنون مقامات آمریکایی باید در خصوص اختلافات باقیمانده "تصمیم سیاسی لازم" را اتخاذ کنند. زمانی که سخن از " تصمیم سیاسی" به میان می آید، یعنی این تصمیم می تواند در یک لحظه از سوی طرف مقابل اتخاذ شود. اتخاذ تصمیمات سیاسی مانند خارج کردن نام سپاه پاسداران از لیست گروههای تروریستی آمریکا، مستلزم مذاکرات دوجانبه یا چندجانبه نیست!سپاه  پاسداران انقلاب اسلامی  که در سال 2019 به‌عنوان بخشی از کمپین «فشار حداکثری» دولت ترامپ در فهرست «سازمان تروریستی خارجی» قرار گرفت، اکنون به مانع اصلی مذاکرات یا «قرص سمی» تبدیل شده و عملا مصالحه را غیرممکن کرده، به نحوی که توافق بیش از پیش غیرواقعی به نظر می‌رسد. 

مقامات آمریکایی مدعی هستند   با توجه به اینکه قرار گرفتن سپاه پاسداران درلیست گروههای تروریستی ادعایی واشنگتن  در ذیل برچسبی غیر از تحریمهای هسته ای صورت گرفته است ، مطالبه ایران در خصوص حذف آن از لیست موسوم به FTO  مصداق نوعی مطالبه فرابرجامی محسوب می شود! این ادعا در حالی مطرح می شود که اقدام دولت ترامپ پس از خروج از برجام صورت گرفته و اتفاقا در تعارض با بند 29 توافق هسته ای با ایران می باشد. تحریم نهاد رسمی نظامی یک کشور ، قطعا مانع از پیشبرد پروسه رفع تحریمها علیه آن خواهد شد.موضوع دیگر اینکه در بررسی برجامی یا فرابرجامی بودن مطالبات کشورهای دخیل در پروسه احیای توافق هسته ای، آنچه اصالت دارد "آثار عملیاتی رفع تحریمها" می باشد نه برچسبها و عناوینی که بر روی تحریمها نهاده شده است! در چنین شرایطی آمریکا در صدد وارونه نمایی صحنه مذاکرات وین از طریق اصرار بر فرابرجامی بودن مطالبه ایران مبنی بر حذف نام سپاه پاسداران از گروههای تروریستی ادعایی آمریکا می باشد. به عنوان مثال، یک مقام آمریکایی در این خصوص به پولیتیکو گفته است :

" موضع آمریکا این بوده است که تا زمانی که ایران با برداشتن گام‌های خاصی برای کاهش نگرانی‌های امنیتی فراتر از برجام موافقت نکند، واشینگتن نیز «خواسته‌ فرابرجامی» ایران درباره حذف نام سپاه از فهرست تروریسم را اجابت نخواهد کرد.دولت بایدن نیز در داخل با مقاومت سیاسی دو حزبی مواجه است که سپاه را در لیست تروریسم نگاه دارد.» 

در هر حال، چنانچه مقامات وزارت خارجه کشورمان نیز تاکید کرده اند، دولت آمریکا باید شجاعت اصلاح سیاست‌های اشتباه گذشته کاخ سفید را داشته باشد. در صورتی که واشنگتن بخواهد با استناد به استدلالهای غیر حقوقی و در عین حال عامدانه مانع از خروج سپاه پاسداران از لیست گروههای تروریستی ادعایی ایالات متحده شود، قطعا گره به وجود آمده در وین به راحتی گشوده نخواهد شد.در این میان، اصرار هدفمند مقامات آمریکایی مبنی بر فرابرجامی بودن خواسته های جمهوری اسلامی ایران قطعا نمی تواند جهت حل و فصل این گره و خروج از بن بست به وجود آمده کارگشا باشد. بزرگنمایی اختلافات داخلی در آمریکا بر سر احیای توافق هسته ای و حذف نام سپاه پاسداران انقلاب اسلامی از لیست موسوم به FTO  موضوع دیگری است که در رویکرد سیاسی و رسانه ای غرب طی روزهای اخیر مورد توجه قرار گرفته است. فراموش ننیم که در پروسه انعقاد اولیه برجان نیز مقامات آمریکایی تلاش داشتند تا در روزهای پایانی مذاکرات، اختلافات داخلی خود را به ابزاری جهت عدم امتیازدهی به ایران تبدیل کنند. این بار نیز رسانه های آمریکایی با انعکاس مواضع افرادی مانند باب منندز سناتور افراطی دموکراتها یا جومانچین و بن کاردین که از ابتدا مخالف برجام بوده اند، در صدد غامض جلوه دادن پروسه بازگشت دولت بایدن به توافق هسته ای هستند.