نگاه تحلیلگر/ گفت‌وگوی نامه نیوز با قاسم محبعلی
اتحاد احتمالی و افزایش هزینه‌های ایران
قاسم محبعلی اتحادی که احتمالا در جریان سفر بایدن به خاورمیانه علیه ایران شکل می‌گیرد را موجب افزایش هزینه‌های نظامی ایران و دارای آثار اقتصادی، امنیتی و شاید هم نظامی می‌داند.
گروه سیاست نامه نیوز - جو بایدن امروز در حالی خودش را به خاورمیانه رسانده و مشغول رایزنی با متحدانش می‌شود که می‌دانیم اصلی‌ترین هدف آنها تشکیل یک ائتلاف ضد ایرانی است. ائتلافی که برخی خاصه در رسانه‌های اصولگر باور دارند از پیش شکست خورده است و برخی دیگر نیز از بابت شکل گیری آن نگران هستند. اینکه کدام یک از دو گروه مذکور واقع‌بینانه‌تر تحلیل و قضاوت می‌کند بعدا معلوم خواهد شد اما آنچه که اکنون مسلم است، حساس بودن شرایط و اهمیت واکنش‌های ایران است.
قاسم محبعلی، تحلیلگر مسائل بین‌الملل در تحلیل این سفر به «نامه نیوز» گفت: «اگر به یادداشتی که در واشنگتن‌پست، منتشر شد توجه کنیم خواهیم دید که بخش مهمی از آن به ایران پرداخته شده و این موضوع مطرح است که اگر ایران به برجام برنگردد، سیاست‌های هماهنگی را با کشورهای عربی در خصوص برای اعمال فشار بر ایران پیگیری کنند. با توجه به اینکه آخرین مذاکرات ایران و امریکا در دوحه نیز شکست خورد و نتیجه‌ای نداشت؛ فرصت خوبی برای کشورهای مخالف برجام مثل عربستان سعودی یا اسرائیل فراهم شده است. طبیعی هم هست که آنها در استفاده از این فرصت، هزینه‌های متعددی را متوجه کشور ما خواهند کرد و همین طور می‌تواند موجب تحولات جدیدی در منطقه شود که باید صبر کرد و دید».
وی درباره چگونگی کاهش آثار منفی این سفر برای ایران نیز گفت: «همیشه راه باز است. اصولا سیاست بر اساس هزینه و فایده و زمان و فرصت‌ها تعریف می‌شود. یک فرصت‌هایی هزینه کمتر دارد و در فرصت‌هایی برای رسیدن به هدف باید هزینه بیشتری پرداخت. در فاصله بین رفتن ترامپ و آمدن بایدن اما شکافی بین اسرائیل و امریکا، همچنین بین عربستان و امریکا ایجاد شده بود که الان در حال ترمیم است. در واقع ایران از این فرصت‌ها به خوبی استفاده نکرد. آمریکا می‌خواست موازنه‌ای در منطقه ایجاد کرده و در پی با کاهش هزینه و حضور خود در منطقه، توجه‌اش را متوجه چین کند.»
محبعلی ادامه داد: «الان در حوزه انرژی امریکا نیاز مبرمی به عربستان پیدا کرده است. البته ایران هم البته در این حوزه جایگاه ویژه‌ای دارد اما استفاده از ظرفیت ایران منوط به آن است که ایران در زمینه برجام به نتیجه برسد و سیاست متعادلی را در روابط خارجی خود برقرار کند. در چنین شرایطی ایران می‌تواند از این فرصت بهره‌برداری کند. اما فرصت‌ها مثل شهاب سنگ هستند و اگر از آنها استفاده نکنیم، ممکن است که از بین بروند».
این مدیرکل سابق در وزارت خارجه در ادامه گفت: «مردم ما تحت فشار اقتصادی هستند و این فشارها می‌تواند بیشتر هم بشود. یعنی این فقر و فلاکتی که کشور ما دچار است ممکن است که تجدید شود. در عین حال اتحاد احتمالی در این سفر هزینه‌های نظامی ما را افزایش می‌دهد و این نیز مانع رشد و توسعه ما خواهد شد. ما باید منتظر باشیم که یک مسابقه تسلیحاتی در منطقه شکل می‌گیرد. این مسابقه می‌تواند به شکل متعارف باشد. اما اگر ایران سیاست‌های خود را در زمینه هسته‌ای تغییر دهند حتی ممکن است که به سوی رقابت‌های تسلیحاتی غیرمتعارف نیز کشیده شود. این وضعیت قطعا آثار اقتصادی، امنیتی و حتی نظامی خواهد داشت.»