زنی که شاید نخست وزیر آهنین دوم شود/ یک بام و دو هوای لیز تراس درباره ایران

خبر فوری نوشت: لیز تراس و ریشی سوناک به رقابت نهایی رسیده اند و به زودی یکی از این دو، نخست وزیر جدید بریتانیا و جانشین بوریس جانسون خواهد شد. اگرچه هم تراس و هم سوناک هر دو عضو حزب محافظه کار انگلستان هستند اما هر کدام به یکی از دو قطب اصلی این حزب متصلند. سوناک از مخالفان بوریس جانسون است و کسی است که با استعفای خود، نخست وزیر سابق را به سمت استعفاء پیش برد. او حالا مخالفان درون حزبی جانسون را دور خود جمع کرده و قصد دارد با سیاست های او مقابله کند. در مقابل، لیز تراس یکی از وفادارترین سیاستمداران نزدیک به جانسون است و احتمالا در صورت نخست وزیری، سیاست های او را ادامه دهد. تراس توانسته در میان حلقه حامیان جانسون قرار بگیرد و بسیاری از طرفداران نخست وزیر سابق را به خود نزدیک کند.

اگرچه برخی تحلیلگران شانس ریشی سوناک را بیشتر از لیز تراس می دانند اما هنوز هیچ چیزی قطعی نیست و نمی توان حدس زد در نهایت کدام یک نخست وزیر می شوند. اگر سوناک نخست وزیر شود اولین هندی تباری خواهد بود که نخست وزیر بریتانیا می شود. در آن سو، اگر لیز تراس نخست وزیر شود، به دومین زنی تبدیل خواهد شد که مقام نخست وزیری بریتانیا را به دست خواهد آورد.

توجه بسیاری از رسانه ها به سوناک و تراس جلب شده است. ما در این گزارش قصد داریم به یکی از این دو شخصیت بپردازیم: لیز تراس. در زیر به چند نکته مهم در رابطه با زندگی شخصی و سیاسی زنی که ممکن است  چندی دیگر نخست وزیر انگلیس شود می پردازیم:

سرگذشت سیاسی لیز تراس؛ وقتی مخالف ملکه محافظه کار می شود

لیز تراس متولد آکسفورد است. پدر و مادرش سوسیالیست بودند اما او در جوانی عضو حزب لیبرال دموکرات شد و حتی در رابطه با حذف سلطنت از انگلستان نیز سخنرانی کرد. او در سخنرانی خود گفته بود: «همه در بریتانیا باید این شانس را داشته باشند که کسی شوند. این در حالی است که تنها یک خانواده می تواند رئیس دولت باشد... ما به همه پرسی در مورد مسائل اصلی قانون اساسی اعتقاد داریم. ما معتقد نیستیم که مردم باید برای حکومت به دنیا بیایند، یا در برابر تصمیماتی که زندگی روزمره آنها را تحت تأثیر قرار می دهد، سکوت کنند.»

بیان کننده این سخنرانی آتشین به زودی از مواضع تند خود کناره گرفت و با دیدی واقعی‌تر وارد عالم سیاست شد.  لیز تراس در اواسط دوره دانشجویی و زمانی که فلسفه و اقتصاد می خواند از حزب لیبرال دموکرات و عقاید ضد سلطنتی خود کناره گرفت و به حزب محافظه کار پیوست. او فعالیت سیاسی خود را ادامه داد و در زمان دیوید کمرون که شروع به بازسازی اعضاء حزب محافظه کار کرده و سعی داشت به حزب خود تنوع نژادی و جنسیتی دهد، به درجات بالای سیاسی و حزبی رسید.

لیز تراس در سال 2010 به عنوان نماینده حزب محافظه کار وارد پارلمان شد. او دو سال بعد معاون وزیر امور کشاورزی گردید و در سال 2014 نیز توانست وزیر امور کشاورزی انگلیس شود. بعد از آن، لیز تراس توانست پست های دولتی مهم دیگری را هم تجربه کند و سرانجام در سال 2021 و در دولت بوریس جانسون توانست به مقام وزارت امور خارجه برسد. از این سال به بعد، لیز تراس تبدیل به یکی از قدرتمندترین سیاستمداران بریتانیا و حزب محافظه کار شد.

بانوی ماکیاولی؛ عقاید دوگانه تراس در رابطه با برگزیت

تراس مواضعی دوگانه در رابطه با برگزیت داشته است. او پیش از همه‌پرسی سال 2016 طرفدار ماندن بریتانیا در اتحادیه اروپا بود و می ‌گفت برگزیت باعث کاهش تجارت، سرمایه‌ گذاری و شغل ها می ‌شود اما پس از رای آوردن طرح برگزیت و تصویب قانون خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا، نظرش را تغییر داد و در مدت دو سال به یکی از سرسخت ‌ترین هواداران خروج از اتحادیه اروپا تبدیل شد. او امروز نیز یکی از مخالفان حضور در اتحادیه اروپا است و سعی دارد هر چه سریع تر ارتباط بریتانیا را با اتحادیه به طور کامل قطع کند.

به نظر می رسد لیز تراس یک ماکیاولی تمام عیار باشد. او درباره مسائل مختلفی تغییر عقیده داده و چرخش 180 درجه ای داشته است. مساله برگزیت تنها یک نمونه از ده ها مورد این چنینی است. تراس از جمله افرادی است که در زمان های بحرانی مخالف فروش سلاح به عربستان بود اما به محض آرام شدن اوضاع، از فروش سلاح به بن سلمان حمایت کرد. همچنین، تراس گاه از رابطه با چین سخن می گوید وگاه علیه غول شرق آسیا مواضع تندی می گیرد. در زمینه های اقتصادی و از جمله تجارت آزاد و مالیات نیز، لیز تراس عقاید دوگانه ای داشته است که بسته به شرایط و زمان ابراز کرده است.

لیز تراس؛ عاشق بانوی آهنین

تراس عاشق مارگارت تاچر است. او نیز همانند بانوی آهنین بریتانیا به تجارت کاملا آزاد، کوچک شدن دولت و قدرت و استقلال بازار اعتقاد دارد. با این حال، در زمینه مالیات کمی محتاطانه عمل کرده و تاکید دارد که دولت آتی باید مالیات ها را کم کند. از نظر مخالفان لیز تراس، این نظر بیشتر برای جلب آراء عمومی بیان شده و لیز تراس به معنای دقیق کلمه به دنبال ورود دولت به اقتصاد و تحمیل مالیات سنگین به شرکت های بزرگ و کاهش مالیات افراد عادی نیست و به همین دلیل، تراس در این زمینه نیز پیرو مکتب لیبرالیستی افراطی مارگارت تاچر است.

مروری بر زندگی شخصی لیز تراس

لیز تراس در سال 2000 با همکار خود هیو اولری (Hugh O'Leary) ازدواج کرد. تراس  از ازدواج خود دو دختر دارد. همسر تراس هم یک سیاستمدار عضو حزب محافظه کار است. در واقع، تراس و اولری برای اولین بار در کنفرانس حزب محافظه کار در سال 1997 همدیگر را ملاقات کردند و بعد از آن، همکاری های سیاسی خود را بیشتر کرده در نهایت نیز با هم ازدواج کردند.

مواضع یک بام و دو هوای تراس درباره ایران

مواضع تراس درباره ایران بالا و پایین زیادی دارد. در زمان او، بدهی بریتانیا به ایران پرداخت شد. او همچنین، توانست با اقدامات دیپلماتیک خود شرایط تبادل زندانیان دو طرف را فراهم کند. لیز تراس همچنین، از جمله طرفداران ادامه مذاکرات برجامی بود. با این حال، به محض انتشار گزارش ضد ایرانی آژانس بین المللی انرژی اتمی، تراس نیز در کنار وزرای امور خارجه آلمان و فرانسه علیه ایران موضع گرفت و بیانیه صادر کرد.

به نظر می رسد مواضع تراس در مورد ایران همانند مواضع بوریس جانسون باشد. او از طرفی سعی دارد سطح تنش ها را با ایران کاهش دهد و از طرف دیگر، در صورت فشار بین المللی، در کنار سایر کشورهای غربی و آمریکا قرار گرفته و به ایران اتهام وارد می کند. بنابراین، در صورت پیروزی تراس در رقابت نهایی با سوناک بعید است در سیاست خارجی بریتانیا در رابطه با ایران تغییری ایجاد شود.