امیدواری روزنامه دولت به زمستان غرب

روزنامه ایران نوشت: این بار قرار نیست ایران متعهد به توافقی شود که ابهامات باقی مانده و حل نشده آن، راه را برای عهدشکنی دوباره طرف‌های دیگر توافق باز بگذارد. توجه به این مهم در زمان جاری که تهران پاسخ مکتوب خود را به آخرین ایده‌های پیشنهادی در وین تحویل داده است و طرفین آماده تصمیم‌گیری هستند، بیش از هر وقت دیگری ضرورت پیدا کرده است.

پس از برگزاری تازه‌ترین دور مذاکرات رفع تحریم‌ها در وین، «جوزپ بورل»، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا پیشنهادهایی ارائه داد و خواستار پاسخ تهران و واشنگتن به این پیشنهادها شد. کمی پس از ارائه دیدگاه‌های ایران، امریکا هم پیشنهادهای مکتوب خود را تحویل داد و سپس ایران جمعه گذشته به این پیشنهادها پاسخ دوباره داد تا در نهایت همه کشورها وارد مرحله مهم تصمیم‌گیری نهایی شوند. اگرچه تاکنون جزئیاتی از پاسخ‌ طرف‌های مقابل به بسته پیشنهادی ایران اعلام نشده است اما نگاهی به واقعیات صحنه از جمله ایستادگی ایران بر رعایت خطوط قرمز در تحقق منافع اقتصادی خود در عین روند رو به پیشرفت صنعت صلح‌آمیز هسته‌ای‌اش از یک سو و از سوی دیگر وقوع بحران انرژی در کشورهای منظومه غرب به واسطه جنگ اوکراین نشان می‌دهد که آن طرفی که باید برای رسیدن به توافق شتاب کند ایران نیست بلکه بازیگران غربی حاضر در صحنه مذاکرات هستند.

خلأها پذیرفته نیست

در همین رابطه محمد مرندی، مشاور تیم مذاکره کننده ایران در مذاکرات در پیامی که در صفحه توئیتر خود منتشر کرده است، با یادآوری نقض سیستماتیک توافق هسته‌ای در زمان اوباما و ترامپ، به ممانعت ایران از پذیرش هرگونه ابهامی در توافق احتمالی اشاره کرده و نوشته است: «ایالات متحده در زمان اوباما به طور سیستماتیک توافق را نقض کرد و در زمان ترامپ/بایدن حداکثر فشار را علیه شهروندان بی‌گناه اعمال کرد. از این رو، ایران ابهامات یا خلأهای متن را نمی‌پذیرد. زمستان نزدیک است و اتحادیه اروپا با بحران انرژی فلج کننده مواجه است.»

اشاره او به نزدیک شدن زمستان یادآور واقعیات جاری صحنه و ضرورتی است که در میان سه کشور اروپایی طرف برجام به انجام توافق جدید برای رفع تحریم‌های ظالمانه ایرانی به وجود آمده است. دیگر این واقعیت نمایان شده است که به‌واسطه تحریم‌های گسترده‌ای که کشورهای اروپایی ذیل به وقوع پیوستن بحران اوکراین علیه روسیه به تصویب رسانده‌اند، نتایج فاجعه باری به‌ویژه از منظر تأمین نیازهای انرژی برای اروپا پیش‌بینی می‌شود. با وجود این، اروپایی‌ها در ادامه سیاست پیروی بی‌چون و چرای خود از امریکا وارد چاه جنگی شده‌اند که در مهم‌ترین پیامد آن، قیمت حامل‌های انرژی در کشورهای اروپایی طی 6 ماه گذشته رشدی چندبرابری را تجربه کرده است و این در حالی است که گفته می‌شود زمان اوج قیمت‌های انرژی، هنوز فرانرسیده است. بنا به گزارشی که «فرانس 24» اخیراً منتشر کرده است، قیمت هر مگاوات ساعت برق در قرارداد سال پیش‌رو در آلمان به ۹۹۵ یورو و در فرانسه به ۱۱۰۰ یورو رسیده و این یعنی افزایش بیش از ۱۰ برابری نسبت به پارسال. این در حالی است که نیروگاه‌های گازی قریب به یک‌پنجم برق اروپا را تأمین می‌کنند و در نتیجه کاهش عرضه گاز از سوی روسیه رشد بی‌سابقه هزینه انرژی در کشورهای اروپایی را رقم زده است. به این ترتیب وابستگی بیش از حد اروپا به منابع انرژی روسیه به‌ویژه گاز طبیعی به خوبی نشان می‌دهد که کشورهای قاره سبز زمستان سختی پیش‌رو دارند. این در حالی است که تا اینجا نیز معلوم شده این کشورها آلترناتیو مناسب و قابل اتکایی برای حل بحران انرژی در ماه‌های آتی ندارند جز آنکه به ورطه جیره‌بندی در مصرف انرژی بیفتند یا نسبت به احیای برجام و فراهم کردن امکان ورود نفت ایران به بازار جهانی اقدام عاجلی انجام دهند.

پیش‌بینی یک واقعیت

واقعیت این است که ایران با  دارا بودن دومین ذخیره گاز طبیعی و سومین تولیدکننده گاز طبیعی می‌‌تواند مانع از به وقوع پیوستن بحران سهمگینی باشد که اروپایی‌ها در عرصه کمبود احتمالی انرژی انتظار می‌‌کشند. پیش‌بینی چنین شرایطی پیش‌تر از سوی تحلیلگران و مقام‌های اروپایی و نیاز حیاتی‌ای که اروپا به منابع انرژی ایران برای جبران کسری خود پیدا خواهد کرد، سبب شده بود دستیابی به توافق رفع تحریم‌ها بیش از آنکه برای ایران دارای اهمیت باشد، به ضرورتی فوری برای طرف‌های غربی این توافق تبدیل شود. چنانکه پیش تر مقام‌های غربی به این واقعیت معترف شده و به تأمین نیازهای حیاتی خود از بازار پرمنفعت انرژی ایران ابراز نیاز کرده‌اند. خاصه آنکه مصرف‌کنندگان جهان بویژه اقتصادهای بزرگ در بالاترین سطح نارضایتی از قیمت و مقدار عرضه نفت قرار گرفته‌اند و به این واقعیت وقوف دارند که رفع هرچه سریع‌تر تحریم‌های یکجانبه و ظالمانه امریکا علیه ایران و باز کردن فضا برای بازگشت تولیدات ایران با حداکثر توان به بازارهای جهانی می‌‌تواند گره از بحران جاری در بازار انرژی غرب باز کند. جالب آنکه حتی یکی از مقام‌های دیپلماتیک امریکا به عنوان کشوری که با عهدشکنی نسبت به تعهدات بین‌المللی‌اش مسبب شرایط موجود است، به نیازمندی جهان به بازار انرژی ایران اشاره کرده است. «وندی شرمن»، قائم مقام وزارت خارجه امریکا در این رابطه گفته است: «جهان به نفت ایران نیاز دارد بنابراین می‌توانند قیمت خوبی برای آن تعیین کنند.»

آمادگی ایران برای جبران مافات

در چنین شرایطی بود که وزیر نفت ایران با اشاره به بحران پیش روی انرژی در کشورهای اروپایی و اعلام اینکه «مشتریانی خوب در امریکای لاتین، آسیا و حتی اروپا برای نفت و میعانات گازی ایران پیدا کردیم»، پیش‌بینی کرد: «امسال زمستان سختی برای کشورهای واردکننده انرژی است... ایران آمادگی دارد بخشی از نیاز کشورهای اروپایی را تأمین کند، اما خودشان در حق مردم خودشان ظلم می‌کنند.» به این ترتیب انتظار می‌‌رود کشورهای اروپایی در شرایط کنونی مذاکرات، به استقبال پاسخ تهران بروند و امریکا را به عقب‌نشینی از مواضع پیشین خود متقاعد کنند. در این میان نباید فراموش کنند که رفع اثرگذار تحریم‌های ایران، ارائه ضمانت امریکا مبنی بر پایبندی به تعهداتش در چهارچوب این توافق و نهایت پایان یافتن پرونده ادعاهای سیاسی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی از مهم‌ترین مطالباتی است که طرف‌های مقابل باید بسرعت درباره آنها تصمیم‌گیری کنند تا به این ترتیب با پایان یک پرونده اختلافی ادعایی مانع از وقوع بحرانی شوند که می‌‌تواند تبعات گسترده‌ای برای دولت‌های کشورهای غربی داشته باشد.

سفر رئیس موساد به واشنگتن

به موازات خبرهایی که از تهران، واشنگتن و وین پیرامون توافق احتمالی مخابره می‌‌شود، تلاش مقام‌های صهیونیستی برای ممانعت از به وقوع پیوستن این تفاهم در بالاترین سطح به جریان افتاده است. «یاییر لاپید»، نخست وزیر رژیم صهیونیستی از سفر امروز «دیوید بارنیا»، رئیس سازمان اطلاعات و عملیات ویژه رژیم صهیونیستی (موساد) به واشنگتن خبر داده و تأکید کرده که موضع تل‌آویو درخصوص این توافق تداوم فشار برای ممانعت از امضای آن است. نخست وزیر رژیم صهیونیستی همچنین مدعی شد که این رژیم کمپین گسترده‌ای برای ممانعت از امضای توافق هسته‌ای میان ایران و ابرقدرت‌ها به راه انداخته است. در همین حال روزنامه صهیونیستی‌هاآرتص  نیز در گزارشی با اذعان به تلاش بی‌وقفه صهیونیست‌ها برای ممانعت از احیای توافق هسته‌ای 2015 نوشت که مقامات اسرائیلی به استفاده از چندین تاکتیک برای فاصله انداختن میان تهران و واشنگتن در مسیر احیای حصول توافق ادامه می‌دهند. این روزنامه با اشاره به درخواست ایران از دیده‌بان هسته‌ای سازمان ملل برای بستن پرونده ادعایی آژانس علیه ایران به نقل از یک مقام صهیونیستی مطلع نوشت: «اگرچه حتی به‌ نظر می‌رسد که توافق در حال از بین رفتن است اما تا اعلام مرگ آن فاصله زیادی وجود دارد. طرف‌های ذی‌نفع متعددی در این توافق حضور دارند که برای احیای آن در مدت زمان پیش رو تلاش می‌کنند اما ممکن است مذاکرات تا زمان برگزاری انتخابات میاندوره‌ای کنگره امریکا در ماه نوامبر به تأخیر بیفتد.»

به نوشته ‌هاآرتص، ارزیابی اسرائیل بر این است که دولت امریکا می‌خواهد هرچه زودتر توافق با ایران را امضا کند تا این موضوع را پشت سر بگذارد، درحالی‌که ایران به دنبال دستیابی به امتیازات بیشتر پیش از امضای توافق است.

سماجت امریکا علیه مردم اروپا

با این حال در کنار تلاش‌های مخرب صهیونیست‌ها که همگام با راهبرد امریکا صورت می‌گیرد، سخنگوی منطقه‌ای وزارت خارجه امریکا نیز اظهار داشت که این رژیم از پیشنهاد بستن پرونده تحقیقات آژانس بین المللی انرژی اتمی درخصوص برنامه هسته‌ای ایران که شرط تهران برای بازگشت به برجام است، حمایت نمی‌کند. ساموئل وربرگ در گفت‌وگویی با شبکه الشرق تأکید کرد: «واشنگتن بر این باور است که نباید تحقیقات آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را به شروط بازگشت به توافق هسته‌ای ربط داد زیرا با توجه به معاهده منع اشاعه هسته‌ای، ایران ملزم به همکاری با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی است.» مسأله‌ای که به درستی بر برنامه‌ریزی امریکایی نسبت به این خلأ در توافق احتمالی صحه می‌گذارد. امریکایی‌ها پیش از این از بی‌تفاوتی دراین باره گفته بودند و حالا با توجه به نیاز حکمرانان اروپایی به توافق، بر نظر منفی خود اصرار می‌کنند. بنابراین باید دید پازل «امریکا، اسرائیل، آژانس» در قبال نیاز مردم اروپا به توافق با ایران تا چه میزان می‌توانند ایستادگی کنند.