آینده اعتراض‌ها چه می‌شود؟/ بررسی تبعات قهر و قطع رابطه حکومت و جامعه
«یکی از عواقب تداوم قهر جامعه و حکومت، فقر و تورم بیشتر است اما این قهر میتواند عواقب سیاسی و اجتماعی زیادی هم داشته باشد.»
محمد صاحبی، نویسنده هفته‌نامه تجارت فردا نوشت: سه سناریو برای آینده رابطه نظام حکمرانی و جامعه قابل تصور است. سناریوی اول این است که جامعه معترض و ساختار سیاسی وارد یک دوره قهر عمیق شوند. دومین حالت این است که صدای معترضان شنیده شود و اصلاحات ارادی صورت گیرد و اعترض‌ها به پایان برسد. حالت سوم این است که اعتراض‌ها با شدتی فزاینده تداوم پیدا کند. حالت اول برای اقتصاد و جامعه بسیار زیان‌بار است، حالت دوم ایده‌آل و شاید دور از ذهن باشد و حالت سوم این است که شکاف میان جامعه معترض و ساختار سیاسی روزبه‌روز عمیق‌تر شود.
اقتصاددانان می‌گویند: « قهر جامعه و حکومت پیامدهای بزرگی خواهد داشت که در حوزه اقتصاد قطعاً فقر و تورم بیشتر خواهد بود. چون قهر طولانی معنی‌اش این است که رابطه تصمیم‌گیرنده و جامعه قطع است و در این صورت ارتباطی در کار نیست که به اعتماد ختم شود و در اقتصاد بدون اعتماد کاری نمی‌شود کرد.»
پس یکی از عواقب تداوم قهر جامعه و حکومت، فقر و تورم بیشتر است اما این قهر میتواند عواقب سیاسی و اجتماعی زیادی هم داشته باشد. از جمله این‌که: «در جامعه‌ای که فقر با توزیع نامناسب ثروت و درآمد و فساد همراه شود و امید به بهبود را از جامعه بگیرد، مبارزه قهرآمیز ریشه می‌دواند و دلباختگی به ایدئولوژی‌های مبارزه‌طلب و عموماً ویرانگر را به اقبال می‌آورد. »
اقتصاددانان هشدار می‌د‌هند؛ قهر عمیق میتواند منجر به شکافی عمیق شود که همه توان و امکانات کشور را درگیر خود کند.
آیا راهی برای آشتی معترضان و نظام حکمرانی وجود دارد؟