یوسفیان‌ملا پاسخ داد:
گسترش ارتباط چین و عربستان به تفاهم‌نامه 25ساله آسیب می‌زند؟
مسئول وقت کارگروه حقوقی و پارلمانی تفاهم 25ساله ایران و چین گفت: من بعید می‌دانم ارتباط اقتصادی اخیر عربستان و چین خللی به روابط اقتصادی و نفتی ایران و چین وارد کند.
سایت فردا نوشت: گسترش همکاری‌های اقتصادی عربستان و چین یک پرسش مهم به وجود می‌آورد؛ اینکه آیا بناست عربستان در حوزه نفتی جای ایران را برای چین پر کند؟ پس از این پرسش یک موضوع مهم دیگر هم به ذهن می‌رسد؛ اینکه همکاری چین با رقیب نفتی ایران آیا به تفاهم‌نامه 25ساله آسیب می‌زند؟
عزت‌الله یوسفیان‌ملا، نماینده اسبق مجلس و مسئول وقت کارگروه حقوقی و پارلمانی تفاهم 25ساله ایران، درباره ماهیت آن تفاهم‌نامه به سایت «فردا» گفت: «زمانی که آقای لاریجانی مسئولیت پیگیری تفاهم‌نامه 25ساله با چین را بر عهده داشت، من مسئول کارگروه حقوقی و پارلمانی این تفاهم‌نامه بودم و مطالبی که می‌گویم تحلیل نیست و کاملا مستند بر واقعیات آن تفاهم‌نامه است. ببینید در آن تفاهم‌نامه اساسا هیچ امتیاز استعماری و خارج از قانون اصول قانون اساسی به چینی داده نشده است و اصلا در آن تفاهم‌نامه به جزئیات پرداخته نشده و صرفا تعهداتی کلی در آن مشخص شده است. به این معنی که مثلا چینی‌ها موظف به سرمایه‌گذاری در ایران می‌شوند اما اینکه به جزئیات گفته شود در چه زمینه‌ای و با چه مدتی، خیر این‌طور نبود. در اینجا باید به واژه تفاهم‌نامه توجه کنید که با قرارداد متفاوت است؛ در واقع آن تفاهم‌نامه زمینه‌ای برای انعقاد قراردادهای مختلف در زمینه‌های مختلف است که خب به دلیل مشکلاتی که کشور درگیر آن است به تعویق افتاده است».
او ادامه داد: «اصلا عدد و رقم در آن تفاهم‌نامه ذکر نشده است و صرفا سیاست‌های کلی میان ایران و چین در مسیری راهبردی و بلندمدت یعنی 25سال ذکر شده است؛ نه درباره میزان صادرات نفت از ایران به چین و نه ساخت راه‌آهن و... حرفی زده نشده است».
این نماینده اسبق مجلس همچنین بیان کرد: «در تفاهم‌نامه 25ساله ضمانت اجرایی هم مشخص نشده زیرا اصلا موردی مانند آنچه در قراردادها ذکر می‌شود، نیامده که بگوییم ضمانت اجرا لازم است. مثلا اگر قرار باشد دولت چین پنج هزار کیلومتر راه‌آهن بسازد نیاز به قرارداد مشخصی دارد که در آن قرارداد تعهدات هر دو طرف روشن و برای عدم انجامش ضمانت اجرا در نظر گرفته شود که وقتی در تفاهم‌نامه چنین موضوعاتی مطرح نشده، بنابراین ضمانت اجرایی هم به این شکل که بیان شد، در آن مطرح نشده است. یک مثال می‌زنم. وقتی این تفاهم‌نامه میان ایران و چین امضا شد، جلسات متعددی با بانک‌ها برگزار شد که چگونه می‌توانیم از ظرفیت بانکی برای بهبود روابط تجاری میان ایران و چین استفاده کنیم یا در حوزه نفتی به همین شکل. این را هم بگویم که ببینید دولت چین خودش به عنوان پیمانکار نمی‌آید مثلا راه‌آهن بسازد بلکه شرکت‌های چینی می‌آیند. نقش دولت چین در این بین چه می‌شود؟ حمایت از شرکت‌هایی که به ایران می‌آیند. یعنی وقتی آن شرکت‌ها ببینند دولت چین حامی طرح‌های توسعه‌ای در ایران است، اعتماد می‌کنند و به ایران می‌آیند. تفاهم‌نامه 25ساله چنین رویکردی دارد که دولت‌های چین و ایران در گسترش همکاری‌ها با یکدیگر همکاری کنند».
او در پاسخ به این پرسش که آیا قرارداد اخیر نفتی عربستان و چین خللی به صادرات نفت ایران به چین وارد می‌کند یا نه، مطرح کرد: «من بعید می‌دانم ارتباط اقتصادی اخیر عربستان و چین خللی به روابط اقتصادی و نفتی ایران و چین وارد کند زیرا نفت ایران و عربستان با هم متفاوت است و جنسشان فرق دارد. عربستان هم به تنهایی نمی‌تواند نیاز نفتی چین را تأمین کند».
او همچنین در پاسخ به پرسش دیگری مبنی بر اینکه آیا تحکیم روابط اقتصادی چین و عربستان و احیانا کشورهای عربی منطقه خلیج فارس به تفاهم‌نامه 25ساله آسیب می‌زند یا خیر، تصریح کرد: «گسترش ارتباط چین و عربستان به هیچ‌وجه به تفاهم‌نامه 25ساله آسیب نمی‌زند. چین برای تأمین انرژی خود به کشورهای متعددی نیاز دارد که استفاده از همه این کشورها ارتباطی مستقیم با ایران ندارد. علاوه بر این چین و ایران بر اساس تفاهم‌نامه 25ساله بناست که در بستری روشن با هم همکاری کنند و اینکه در کنار آن ایران یا چین با کشورهای دیگر هم ارتباط داشته باشند، به طرفین مرتبط نیست».
این فعال سیاسی درخصوص حواشی به وجود آمده درباره امضای چین پای بیانیه‌ای که به جزایر سه‌گانه هم اشاره می‌کند، خاطرنشان کرد: «در هیچ یک از نشست‌های شورای همکاری‌های کشورهای خلیج فارس نبوده است که اسمی از جزایر سه‌گانه آورده نشده باشد. دولت چین هم خواسته است بدون ایجاد مشکلی از کنار این موضوع عبور کند. البته انتظار این بود که دولتمردان چینی با دقت بیشتری در این موضوع رفتار می‌کردند و مثلا می‌گفتند بهتر است امضای ما پای این بخش از بیانیه نباشد».
یوسفیان‌ملا در پایان درباره ضرورت برقراری سیاست متوازن از سوی ایران در عرصه بین‌المللی گفت: «سیاست کلی نظام روشن است؛ اینکه با جز اسرائیل با همه کشورهای دنیا می‌شود ارتباط برقرار کرد اما در نظر داشته باشیم که بخشی از این موضوع بسته به نوع عملکرد دولت‌هاست. متأسفانه دولت‌ها یا عافیت‌طلب بوده‌اند یا جسارت برقراری سیاست متوازن را نداشته‌اند و یا گرایش به غرب یا به شرق داشته‌اند. ما باید در عین حفظ استقلال خودمان بتوانیم با همه دنیا ارتباطی سازنده داشته باشیم؛ البته به جز رژیم صهیونیستی».