آیا نخست وزیر جدید عراق به سمت آمریکا غش کرده است؟
حمایت علنی محمد الشیاع سودانی نخست وزیر جدید عراق از نیروهای آمریکایی نشان دهنده تغییراتی در پشت پرده عراق است. رویداد۲۴ در این گزارش رابطه ایران و عراق در دوره جدید را بررسی کرده است.
رویداد۲۴ نوشت: فارین پالیسی گزارشی درباره تغییراتی در رویکرد عراق نسبت به بالانس روابط این کشور با ایران و آمریکا نوشته است. بر اساس گزارش این رسانه آمریکایی، سه سال پیش در ژانویه ۲۰۲۰ چند روز پس تقابل نظامی بین ایالات متحده و ایران در پی ترور سردار سلیمانی و حمله موشکی تلافی‌جویانه ایران به نیروهای آمریکایی در عراق، پارلمان عراق با حمایت نخست‌وزیر وقت، رای نمادینی به بیرون راندن نیروهای خارجی داد.
به ادعای مقامات سابق ایالات متحده، در آن زمان بغداد وضعیت تقریباً آشفته‌ای داشت. عوامل گروه کتائب حزب‌الله تحت حمایت ایران به زور افراد را مجبور به رای دادن می‌کردند. جاناتان لرد، یکی از مقامات دفاعی سابق ایالات متحده که اکنون مدیر برنامه امنیتی خاورمیانه در مرکز امنیت جدید آمریکا (CNAS)، یک اندیشکده مستقر در واشنگتن است درباره عراق سه سال پیش به فارن‌پالیسی گفته «بچه‌های کتائب حزب‌الله به اعضای مجلس پیامک می‌دادند و با تلفن‌های همراهشان تماس می‌گرفتند، آن‌ها را تهدید می‌کردند یا به آن‌ها رشوه می‌دادند که از قانون اخراج آمریکایی‌ها حمایت کنند و آن‌ها برای رسیدن به نتیجه، خشونت زیادی به خرج دادند.»
تقاضای محمد شیاع السودانی برای حضور بیشتر نیروهای آمریکایی در عراق
اما به نظر می‌رسد حضور ایالات متحده که قبل از همه‌گیری کرونا به دعوت ضعیف دولت بغداد در عراق، به یک نخ آویزان بود، اکنون به طور نامحدودی در آنجا باقی مانده است. محمد شیاع السودانی نخست‌وزیر تازه تحلیف شده عراق، در اولین مصاحبه خود با رسانه‌های غربی، به وال‌استریت ژورنال گفته نیاز به ۲۰۰۰ نیروی آمریکایی دارد که در کشور بمانند که و نیروهای عراقی را برای مبارزه با داعش آموز بدهند. سودانی به وال استریت ژورنال گفته «ما فکر می‌کنیم به نیروهای خارجی نیاز داریم و نابودی داعش به زمان بیشتری نیاز دارد.»
اگرچه حمایت عمومی سودانی از مأموریت ایالات متحده یک چرخش ناگهانی در بغداد به نظر می‌رسد، اما نشان‌دهنده یک حرکت مداوم به سمت واشنگتن در سال‌های اخیر است. مقامات سابق ایالات متحده به فارین پالیسی گفته‌اند که نخست وزیران عراق از زمان عادل عبدالمهدی حمایت قاطع خود را از مأموریت نظامی ایالات متحده در پشت در‌های بسته ابراز کرده‌اند.
یکی از مقامات ارشد سابق دولت ترامپ گفته «هر بار که در بسته می‌شد، آن‌ها می‌گفتند ما ۱۰۰ درصد از شما حمایت می‌کنیم، ما نیروهای آمریکایی را در اینجا می‌خواهیم، هم برای تضمین پایداری شکست داعش و هم برای مقابله با نفوذ ایران؛ اما همین که در‌ها باز می‌شد، تغییراتی در اظهاراتشان ایجاد می‌شد. چرا که آن‌ها باید با تاریخ خودشان دست و پنجه نرم می‌کردند.»
سودانی به ژورنال گفته که او در مورد احتمال احیای داعش نگران است. این گروه از طریق هسته‌های خود در سوریه به داخل عراق نفوذ می‌کند. این گروه که هنوز استحکاماتی در غرب استان الانبار دارد، نشانه‌هایی از احیای قدرت در شمال نشان داده است و مسئولیت بمب‌گذاری‌های اخیر در نزدیکی بغداد را بر عهده گرفته است.
فارین پالیسی همچنین در گزارش خود نوشته «سودانی شروع به استفاده از نیروهای نخبه مبارزه با تروریسم برای جلوگیری از قاچاق ارز به ایران کرده است؛ اقدام دیگری که احتمالاً سیاست‌گذاران در واشنگتن را خشنود می‌کند.»
این رسانه آمریکایی همچنین از احتمال ورود کمک‌ها و دلار‌های تجاری بیشتر ایالات متحده به عراق خبر داده و گفته روابط هماهنگ‌تر با آمریکا مشابه روابط واشنگتن با سایر کشور‌های خلیج‌فارس، هم محرک اصلی در تغییر مناسبات عراق با آمریکا بوده است.
جلوگیری عراق از ورود دلار به ایران
بر اساس گزارش وال استریت ژورنال، به تازگی مقامات آمریکایی و عراقی از اعمال فشار بیشتر فدرال رزرو نیویورک در ماه نوامبر بر معاملات بین‌المللی دلار توسط بانک‌های تجاری عراق به عنوان اقدامی برای کاهش پولشویی و انتقال غیرقانونی دلار به ایران و سایر کشور‌های خاورمیانه خبر داده‌اند.
به گزارش رویداد۲۴ به گفته مقامات آمریکایی و عراقی، از زمان اجرایی شدن این رویه‌های جدید، ۸۰درصد یا بیشتر از حواله‌های روزانه دلاری عراق که قبلا در برخی روز‌ها بالغ بر ۲۵۰ میلیون دلار بود، به دلیل اطلاعات ناکافی در مورد مقصد وجوه یا اشتباهات دیگر مسدود شده است.
واکنش جریان‌های مورد حمایت ایران در عراق به سیاست جدید دولت سودانی نشان می‌دهد ایران یک بار دیگر عرصه را در عراق به رقیبش یعنی آمریکا باخته است. به گزارش وال‌استریت ژورنال، سودانی قصد دارد در ماه فوریه هیاتی را به واشنگتن بفرستد تا راه را برای دیدار با بایدن در اواخر سال جاری هموار کند. در پی اظهارات سودانی، شبه‌نظامیانی که خود را «جناح مقاومت بین‌المللی» می‌نامند، مسئولیت حمله به وسیله بمب‌های کنار جاده‌ای به کاروان آمریکایی در نزدیکی بغداد را بر عهده گرفته‌اند.
در پی اعمال قوانین مالی جدید، در بیانیه‌ای که از سوی دفتر هادی العامری رئیس ائتلاف فتح و جانشین فرمانده حشدالشعبی، از گروه‌های مورد حمایت ایران منتشر شده او روز ده ژانویه در دیدار با سفیر فرانسه در بغداد گفته «همه می‌دانند دولت آمریکا چگونه از ارز به عنوان سلاحی برای گرسنگی مردم استفاده می‌کند.»
در کنار این تحولات باید مساله استفاده از نام جعلی «خلیج فارس» توسط مقامات عالی‌رتبه عراقی را هم به فهرست سیاست‌های ضد ایرانی دولت جدید عراق اضافه کرد. اخیرا مسابقات فوتبال میان کشور‌های عربی حاشیه خلیج فارس در بصره برگزار شد و در این جام از نام جعلی خلیج عربی استفاده شد.
مقامات ارشد عراقی از جمله محمد شیاع السودانی نخست وزیر این کشور و مقتدی صدر، با تاکید از این نام جعلی استفاده کردند. حسین امیر عبداللهیان وزیر خارجه ایران درواکنش به این اقدام مقامات عراقی و استفاده از نامی مجعول به جای واژه خلیج فارس گفته «سه روز پیش سفیر عراق را فراخواندیم و اعتراض خود را در این زمینه اعلام کردیم، دیروز نیز آقای نخست وزیر عراق در توئیتی به نحوی مسئله را جبران کرد.»
با وجود انتقاد شدید تهران و احضار سفیر بغداد به وزارت خارجه اکنون محمد شیاع السودانی در سفرش به آلمان بار دیگر این اقدام خود را تکرار کرد. السودانی در پاسخ به سوال خبرنگار شبکه دویچه‌وله که نام خلیج، فارس است یا عربی مدعی شد: «کشور‌های خلیج عربی» این یک واقعیت است و نمی‌خواهیم وارد این مسأله بشویم که عده‌ای تلاش کردند برای آن جنجال‌آفرینی کنند.
بعد از انتشار مصاحبه السودانی با وال‌استریت ژورنال و در پی اعلام اعمال محدودیت انتقال ارز عراق به ایران، قیمت دلار در بازار ایران به بالاترین حد خود رسید. با این وجود محمد مخبر معاون رئیس جمهور ادعا کرده در روز‌های گذشته «چند میلیارد دلار از دارایی‌های ارزی مسدودشده» ایران آزاد شده و «در چرخه اقتصاد» کشور قرار گرفته است. مخبر توضیح نداد که این پول‌ها در کدام کشور و دقیقا در چه تاریخی آزاد شده است.