چین و آمریکا دنبال ثبات در خاورمیانه هستند

گروه سیاست نامه‌نیوز: توافق ایران و عربستان می‌توان بر مناسبات منطقه تأثیرگذار باشد؛ به ویژه اینکه آنچه مشاهده می‌شود حکایت از کمرنگ‌شدن نقش آمریکا در خاورمیانه دارد و حالا باید دید در شرایط بازیگر قوی و تازه منطقه یعنی چین با نزدیک‌کردن ایران و عربستان چه مسیری را در پیش می‌گیرد.

علی‌محمد نمازی، فعال و تحلیلگر مسائل سیاسی، درباره این موضوع به «نامه‌نیوز» گفت: «به نظر می‌رسد پیش از منافع ایران و پیش از احساس موفقیت اصولگرایان در برقراری ارتباط ایران و عربستان منافع کشورهایی پشت توافق ایران و عربستان وجود دارند که از منطقه خلیج فارس نفت می‌خرند؛ به ویژه چین که عمده نفت وارداتی‌اش از همین منطقه است. از سوی دیگر آمریکایی‌ها که دنبال خاورمیانه بزرگ بودند هم به نوعی این نیاز را می‌بینند که خاورمیانه باید امن و با ثبات باشد. هم چینی‌ها و هم آمریکایی‌ها آینده خود را در امنیت منطقه خاورمیانه می‌بینند. شما تصور کنید درگیری میان ایران و اسرائیل بر سر مسئله هسته‌ای ایجاد شود و ایران بخواهد در جواب این قضیه، عربستان را بزند؛ پیش‌بینی می‌شود قیمت نفت خیلی بالا برود و حتی بشکه‌ای 200دلار که برای چین قابل تحمل نیست. به نظر من با هماهنگی چین و آمریکا علل و عوامل تنش کم‌رنگ می‌شود. چینی‌ها هم به این فکر می‌کنند که احتمال جنگ در منطقه کاهش یابد تا مناعفشان به خطر نیفتد. وقتی آقای رئیسی به چین رفت و با رئیس‌جمهور چین مذاکره کرد احتمالا مسئله امنیت منطقه مطرح شده است و به این جمع‌بندی رسیده‌اند که دو قطب مهم منطقه از نظر مذهب و نفت و گاز اگر روابطه مناسبی با هم داشته باشند بهانه‌ای برای ناامنی به وجود نمی‌آید».

او ادامه داد: «برای اینکه توافق با عربستان مواقت و محدود به یک دولت نباشد هم خواسته‌اند آقای شمخانی به عنوان دبیر شورای عالی امنیت ملی به عنوان منصوب رهبری و تأیید رئیس‌جمهور به آنجا برود و تفاهم‌نامه امضا شود. مقامات ایران هم تحت فشار قرار دارند. درآمدها کاهش یافته است. جلوی دلارها گرفته شده است. همین اعتراضات بر شرایط اثر گذاشته است. اگر گرانی‌ها بیشتر شود یا همین‌قدر بماند مردم و به ویژه خانواده‌های آسیب‌پذیر و اقشار پایین تحمل نمی‌کنند».

این تحلیلگر مسائل سیاسی همچنین بیان کرد: «امروز خواست آمریکا، چین و اروپا این است که منطقه امن باشد. شایعاتی شنیده‌ایم که ایران از تحویل موشک به روسیه منصرف شده است. بهانه را از قدرت‌های کوچک می‌گیرد و وقتی ایران حضورش در منطقه کمرنگ شود. مسئله بعدی احیای برجام است که چین با فشار آمریکا کمک می‌کند که شاید منجر به احیای برجام شود و موضوع بعدی که غربی‌ها دنبابش هستند».

نمازی در پایان گفت: «نتیجه این اتفاقات که آخرش بحث حقوق بشر است باعث می‌شود حکومت ایران به این نتیجه برسد که ادامه روند کنونی امکانش نیست و از طرفی نمی‌توانند بگویند اینها از نقطه ضعف‌های ما بوده است و مجبور هستند با رسانه‌ها و تریبون‌های خود بگویند پیروزی ما بوده است. به هر حال به نظر می‌رسد این نتیجه به دست آمده است که لازم است اوضاع آشفته در عرصه دیپلماسی سامان داده شود البته با تأکید بر پیروزی این موضوع به حاشیه برود که چه کسانی از تندروی‌های عرصه دیپلماسی سود بردند و باعث به وجود آمدن شرایطی آشفته در سال‌های اخیر بودند. به هر حال اگر تحریم‌ها رفع نشود و اگر در اف‌ای‌تی‌اف عضو نشویم، گشایشی در حوزه‌های مختلف از جمله اقتصاد به وجود نمی‌آید».