راز 15 ساله اکبری فاش شد | او تاسیسات اتمی فردو را به انگلیس لو داد
نیویورک تایمز در سپتامبر ۲۰۱۹ گزارش داد که منبع اطلاعاتی که سایت هسته‌ای فُردو را لو داد، جاسوس بریتانیا است. به گفته سه مقام اطلاعاتی و امنیت ملی غربی، اطلاعات مربوط به سایت فردو تنها یکی از افشاگری‌هایی آقای اکبری بود که مقام اطلاعاتی بریتانیا در آوریل ۲۰۰۸ به همتایان اسرائیلی و غربی خود منتقل کرد.
به نقل از انتخاب، در آوریل ۲۰۰۸ یک مقام ارشد سرویس اطلاعاتی بریتانیا برای انتقال اخبار محرمانه و جنجالی به همتایان اسرائیلی خود به تل‌آویو سفر کرد: بریتانیا در ایران جاسوسی با سطح بالای دسترسی به اسرار هسته‌ای و دفاعی کشور دارد.
بنابر گزارش نیویورک تایمز، به گفته مقامات اطلاعاتی، این جاسوس اطلاعات ارزشمندی در اختیار آنان قرار داده بود - و سال‌ها این کار را ادامه داد. این اطلاعات در رفع هرگونه تردید دولت‌های غربی نسبت به قصد ایران در دستیابی به سلاح‌های هسته‌ای و ترغیب جهان به اعمال تحریم‌های گسترده علیه تهران نقش حیاتی داشتند.
هویت این جاسوس تا مدت‌ها پنهان بود. اما اعدام علیرضا اکبری، معاون پیشین وزیر دفاع، در ایران در روز ۱۱ ژانویه به جرم جاسوسی، رازی را آشکار کرد که ۱۵ سال پنهان مانده بود: آقای اکبری همان جاسوس انگلیس بود.
اکبری ظاهرا تا سال ۲۰۱۹ با مشکلی مواجه نشده است. اما به گفته دو منبع ایرانی، ایران با کمک روسیه کشف می‌کند جاسوسی که وجود سایت هسته‌ای زیرزمینی مخفیِ ایران در دل کوه‌های اطراف تهران را افشا کرده آقای اکبری بوده است.
ایران آقای اکبری را علاوه بر افشای اسرار هسته‌ای و نظامی، به افشای هویت و فعالیت‌های بیش از صد مقام دولتی، از جمله محسن فخری‌زاده، دانشمند ارشد هسته‌ای که در سال ۲۰۲۰ به دست اسرائیل ترور شد، متهم کرد.
نیویورک تایمز در سپتامبر ۲۰۱۹ گزارش داد که منبع اطلاعاتی که سایت هسته‌ای فُردو را لو داد، جاسوس بریتانیا است. به گفته سه مقام اطلاعاتی و امنیت ملی غربی، اطلاعات مربوط به سایت فردو تنها یکی از افشاگری‌هایی آقای اکبری بود که مقام اطلاعاتی بریتانیا در آوریل ۲۰۰۸ به همتایان اسرائیلی و غربی خود منتقل کرد.
انگیزه آقای اکبری از جاسوسی مشخص نیست. او در ویدئوها مذکور، ضمن انکارِ داشتن مشکلات مالی، «طمع و قدرت» را محرک خود عنوان کرد. دولت ایران می‌گوید آقای اکبری به کشور خیانت کرده و اسرار حکومتی را در ازای دریافت پول افشا کرده است. خانواده آقای اکبری جاسوس بودن او را رد کرده و می‌گویند بسیاری از ادعاها در این ویدئوها غیرواقعی و ساخته‌ی دولت ایران بوده است. اما به گفته آن‌ها بسیاری از تاریخ‌ها و رویدادهای مطرح شده در ویدیوها صحت دارند.
طبق توضیحات آقای اکبری در ویدئوها، سرویس اطلاعاتی انگلیس در سال ۲۰۰۴ در ضیافتی در سفارت انگلیس در تهران اقدام به جذب او به این سازمان کرد. در ضمن به او گفتند به خود و خانواده‌اش ویزای انگلیس خواهند داد. او سال بعد به بریتانیا سفر کرد و با مامور سرویس اطلاعات مخفی بریتانیا یا ام‌آی۶ دیدار کرد. آقای اکبری می‌گوید که او در طول چند سالِ بعد برای ملاقات با مامورین سرویس اطلاعات در کشورهای اتریش، اسپانیا و بریتانیا شرکت‌های صوری تاسیس کرد. دولت ایران اظهار می‌کند که ام‌آی۶ نزدیک به ۲ میلیون پوند، ، به آقای اکبری پرداخت کرده است.
بریتانیا در آوریل سال ۲۰۰۸ اطلاعات سری تاسیسات غنی‌سازی اورانیوم در یک مجتمع نظامی زیرزمینی به نام فُردو را به عنوان بخشی از تلاش‌های ایران برای ساخت بمب هسته‌ای دریافت کرد و آن را با آژانس‌های اطلاعاتی غربی و اسرائیل به اشتراک گذاشت. کشف سایت فردو درک جهان از برنامه‌ی هسته‌ای ایران را تغییر داد و باعث شد اسرائیل و غرب برای مقابله با آن برنامه‌های نظامی و سایبری جدیدی طرح کتند.
یونی کورن، که در آن زمان رئیس دفتر وزیر دفاع اسرائیل بود، در مصاحبه‌ای در سال ۲۰۱۹ گفت: «اطلاعات درباره سایت فردو ما را شوکه کرد.» (آقای کورن در ماه ژانویه درگذشت.)
او گفت: «سهم بزرگ انگلیس در تلاش‌های ترکیبی غرب برای جمع‌آوری اطلاعات از پروژه هسته‌ای ایران همیشه از طریق نیروی جاسوسی انسانی تامین شده است. آن‌ها در جاهایی حضور فیزیکی داشتند که نه ما و نه آمریکایی‌ها به آن دسترسی نداشتیم.»
به گفته فردی که در آن زمان از مقامات ارشد سازمان اطلاعات آلمان بود، اطلاعاتی که بریتانیا در سال ۲۰۰۸ با اسرائیل به اشتراک گذاشت، خیلی زود به آژانس‌های اطلاعاتی غربی منتقل شدند. آقای باراک اوباما، که آن زمان رئیس جمهور بود، و رهبران بریتانیا و فرانسه در نشست گروه ۷ در پیتسبورگ در سپتامبر ۲۰۰۹ از نیروگاه غنی‌سازی هسته‌ای فردو پرده برداشتند.
مدت‌ها بود که سازمان‌های اطلاعاتی غربی از طریق تصاویر ماهواره‌ای از اقدام ایران به ساخت یک تاسیسات در عمق کوه‌ها در سایت فردو مطلع بودند. اما فکر می‌کردند این سایت یک انبار نظامی است و از تبدیل آن به محل مخفی غنی‌سازی هسته‌ای بی‌اطلاع بودند.
نورمن رول، مدیر پیشین اطلاعات ملی سازمان اطلاعات مرکزی ایالات متحده آمریکا (سی‌آی‌ای) در امور ایران گفت: «کشف سایت فردو نگرش جامعه بین‌المللی نسبت به ایران را به‌شدت تغییر داد.» وی افزود که این امر به متقاعد کردن چین و روسیه در عدم شفافیت ایران در مورد برنامه هسته‌ای خود کمک کرد و به تحریم‌ها شدت بخشید.