نگاه تحلیلگر/ گفت‌وگوی «نامه‌نیوز» با پیرمحمد ملازهی
سرنوشت قره‌باغ چه می‌شود؟
یک تحلیلگر مسائل سیاسی گفت: انکارشدنی نیست که قره‌باغ از نظر قومی در اختیار ارمنستان است و از نظر سرزمینی بخشی از خاک آذربایجان.
گروه سیاست نامه‌نیوز: باز هم مناقشه میان ارمنستان و جمهوری آذربایجان بر سر منطقه قره‌باغ بالا گرفته است. اما راه حل چیست و این مناقشه که حالا ادامه‌دار هم شده است، به چه سمتی می‌رود؟
پیرمحمد ملازهی، تحلیلگر مسائل سیاسی، درباره این موضوع به «نامه‌نیوز» گفت: «بازیگران زیادی در حوزه منطقه و جهان در مناقشه ارمنستان و آذربایجان دست دارند اما در این بین ترکیه از همه تعیین‌کننده‌تر است. ترکیه می‌خواهد از راه زمینی به آذربایجان متصل شود و از آن طریق به آسیای مرکزی برسد تا اردوغان نگاه پان‌ترکیستی‌اش را گسترش دهد و به نوعی بر همه ترک‌های منطقه نفوذ خودش را داشته باشد. از این سو ایران نمی‌خواهد راه ارتباطی‌اش به اروپا که اکنون از طریق ارمنستان است، قطع شود زیرا اگر قره‌باغ در اختیار آذربایجان قرار بگیرد، عملا ارتباط زمینی ایران با اروپا هم قطع می‌شود. کشورها و رژیم‌هایی که با ایران مشکل دارند از جمله اسرائیل سعی می‌کنند راه ارتباطی ایران با اتحادیه اروپا قطع شود و خب طبیعی است که ایران با این موضوع مخالف باشد».
او ادامه داد: «ایران به نوعی سمت ارمنستان ایستاد؛ در حالی که می‌توانست مانند روسیه عمل کند و امروز میانجی دو کشور باشد. به نظرم ایران قدری در این موضوع راه ل موقتی و تاکتیکی را در پیش گرفت اما می‌توانست راه حلی استراتژیک را منظور کند».
این تحلیلگر مسائل سیاست خارجی همچنین بیان کرد: «گرایش‌هایی در جمهوری آذربایجان وجود دارد که آذربایجان را یک‌پارچه می‌دانند و به مناطق آذربایجان ایران می‌گویند آذربایجان جنوبی. البته که این رویکرد در ایران مخاطبی ندارد و کسی خواهان جدایی مناطق آذری‌نشین از ایران نیست. تصمیم‌سازان اما می‌توانستند سیاست‌های جذب‌کننده برای اقوام در بگیرند. البته که همین حالا هم گرایش‌های جدایی‌طلبانه در میان مردم وجود ندارد اما این موضوع نافی سیاست‌های بعضا نادرست تصمیم‌سازان در مواجهه با اقوام نیست. اردوغان می‌خواهد از شرایط نامساعد اقوام در کشورهای مختلف بهره خودش را ببرد و ما نباید این اجازه را بدهیم و جلوگیری از این موضوع هم با تقویت سطح زندگی اقوام ایرانی است».
ملازهی در پایان گفت: «این موضوع انکارشدنی نیست که قره‌باغ از نظر قومی در اختیار ارمنستان است و از نظر سرزمینی بخشی از خاک آذربایجان. در واقع اغلب جمعیت قره‌باغ را ارمنی‌ها تشکیل می‌دهند اما آذربایجان هم ادعای مالکیت تاریخی بر این سرزمین دارد. در این شرایط بعضا از سوی سازمان ملل رفراندوم برگزار می‌شود اما به نظر می‌رسد شرایط به سمت برگزاری رفراندوم نمی‌رود و شاید شرایطی پیش آید که این سرزمین به صورت خودمختاری و در چارچوب سرزمینی آذربایجان اداره شود؛ شرایطی تقریبا آنچه درباره اقلیم کردستان عراق رخ داد. البته اقلیم وضعیت خاص خود را دارد و با حکومت عراق توافق‌هایی شده است که مسیر بی‌تنش ادامه یابد».