واگیری عادی سازی روابط با سوریه؟
انتشار خبرهای پی در پی درباره احتمال دیدار رووسای جمهور ترکیه و سوریه در رسانه‌ها ازسرگیری روابط میان دو کشور را به امری محتمل تبدیل کرده است. با این حال، انتشار خبرهایی درباره نیت کشورهای دیگر از جمله کویت برای ارسال سفیر به دمشق نشان می‌دهد ترکیه در این مسیر تنها نیست. بعد از وقوع جنگ داخلی در سوریه، کویت در راستای اجرای قطعنامه شورای همکاری خلیج فارس در فوریه سال ۲۰۱۲ سفیر خود را از سوریه فراخواند و از سفیر سوریه نیز خواست این کشور را ترک کند. در پایان سال ۲۰۱۴ دمشق سفارتخانه خود را در این کشور دوباره باز کرد.
به گزارش نامه‌نیوز؛ منابعی به روزنامه «الوطن» سوریه روز یکشنبه (۷ مرداد ۱۴۰۳) اطلاع دادند هیئتی از کویت اخیرا در راستای زمینه سازی برای ازسرگیری روابط دیپلماتیک میان دو کشور در بالاترین سطح و نزدیکترین زمان ممکن به دمشق سفر کرده است.
در این روزنامه همچنین به سفر گروهی از تاجران کویتی به دمشق به منظور بررسی فرصت‌های همکاری میان دو کشور با همتایان سوری خود اشاره شده است.
بازدید از سفارتخانه
در همین راستا، وبسایت «۹۶۳+» که به پوشش اخبار سوریه می‌پردازد در تاریخ بیست و سوم ژوئیه ( دوم مرداد) نوشت: منابع آگاه سوری تایید کردند دو روز پیش ـ از انتشار خبرـ هیئتی از کویت دربردارنده شخصیت‌های سیاسی و دیپلماتیک برای بررسی موضوع بازگشایی سفارت کویت در سوریه به دمشق سفر کرده است.
طبق نوشته این وبسایت اعضای هیئت کویت که در زمان حضور خود در دمشق در هتل «فورسیزن» اقامت داشتند، از ساختمان سفارت این کشور در راستای زمینه سازی برای بازگشایی آن بازدید و با همتایان سوری خود در حضور تمیم مدنی، سفیر سوریه در کویت دیدار کردند.
شیخ سالم عبدالله الجبار الصباح، وزیر امور خارجه پیشین کویت در پی وقوع زلزله در شمال سوریه در فوریه ۲۰۲۳ تاکید کرده بود کشورش طرحی برای عادی سازی با حکومت سوریه مانند برخی از کشورهای عربی ندارد.
کادر جدید
کمال خلف، روزنامه نگار فلسطینی در مقاله‌ای در روزنامه «رای الیوم» در تاریخ سی‌ام ژوئیه با عنوان «تاریخ کویت و سوریه قطعی روابط را نمی‌پذیرد» نوشت: این تصمیم کویت برای پایان دادن به قطعی روابط با دمشق بعد از بدست گرفتن رهبری کویت از سوی امیر «مشعل الاحمد الجابر الصباح» در دسامبر ۲۰۲۳ و تعیین شیخ «صباح خالد الحمد الصباح» به عنوان ولی عهد در ژوئن ۲۰۲۴ صورت می‌گیرد.
او در ادامه به شکل‌گیری دولت جدید در کویت به ریاست شیخ «احمد عبدالله الاحمد الصباح» بعد از تصمیم امیر این کشور برای انحلال مجلس اشاره کرد و گفت در کادر رهبری این کشور شاهد ترکیب جدیدی هستیم که دیدگاه آینده نگر مخصوص به خود را دارد که در آن از محدودیت‌ها، موانع و کشمکش‌های سیاسی خبری نیست که پیش از این اتخاذ بسیاری از تصمیم‌ها را مختل و کویت را در نشان دادن واکنش به تحولات سیاسی منطقه ناتوان می‌کرد.
روابط با شورای همکاری خلیج فارس
امارات متحد عربی که در سال ۲۰۱۱ سفارتخانه خود را در دمشق تعطیل کرد، در میان کشورهای شورای همکاری خلیج فارس نخستین کشوری بود که روبط دیپلماتیک خود را با سوریه ازسرگرفت. این کشور در نوامبر سال ۲۰۱۸ سفارتخانه خود را در دمشق باز کرد. در ابتدای سال جاری (۲۰۲۴) حسن الشحی، سفیر خود را برای نخستین بار از زمان قطعی روابط به دمشق فرستاد و او استوارنامه خود را به فیصل مقداد، وزیر امور خارجه سوریه تقدیم کرد.
پیش از این بشار اسد، رئیس جمهور سوریه در مارس ۲۰۲۲ سفری تاریخی به امارات داشت و طی آن با حاکمان دبی و ابوظبی دیدار کرد. این سفر نخستین سفر او به یک کشور عربی از زمان وقوع جنگ بود که با انتقاد شدید آمریکا روبرو شد.
اواخر سال ۲۰۱۸ نیز وزارت امور خارجه بحرین در بیانیه‌ای ادامه فعالیت سفارتخانه این کشور در سوریه را اعلام و به این مسئله اشاره کرد که پروازها میان دو کشور ادامه دارد. کشور پادشاهی عمان نیز روابط خود با حکومت سوریه را قطع نکرد و تنها سطح نمایندگی دیپلماتیک خود را در سال ۲۰۱۲ کاهش داد و در سال ۲۰۲۰ سفیر خود را به دمشق بازگرداند.
عربستان سعودی که در فوریه ۲۰۱۲ سفارتخانه خود در دمشق را تعطیل کرده بود، سال گذشته روابط خود را با سوریه ازسرگرفت و رئیس جمهور سوریه برای مشارکت در نشست سران اتحادیه عرب (۲۰۲۳) به این کشور سفر کرد و با شاهزاده محمد بن سلمان، ولی عهد عربستان دیدار کرد.
با وجود قطعی روابط دیپلماتیک میان کویت و سوریه، پروازها میان دو کشور در راستای خدمت رسانی به اقلیت سوری‌های مقیم کویت به فعالیت خود ادامه داد. کویت همچنین در سال ۲۰۲۳ با بازگشت سوریه به اتحادیه عرب مخالفت نکرد.
به این ترتیب قطر تنها کشوری در شورای همکاری خلیج فارس است که روابط خود را با دمشق عادی سازی نکرده است.
واگیری عادی سازی روابط
محمد سالم، مدیر مرکز پژوهش‌های «ابعاد» در گفتگو با روزنامه «العربی الجدید» این اقدام کویت را در چارچوب واگیری (سرایت) عادی سازی روابط با حکومت سوریه دانست و افزود: کشورهایی هستند که براساس رفتار سایر کشورها رفتار خاصی را انجام می‌دهند؛ از این‌رو، عزم کویت برای ازسرگیری روابط با حکومت سوریه پس از عادی سازی روابط با این کشور از سوی عربستان و امارات و عزم ترکیه برای انجام همین اقدام صورت گرفته است.
مورد ایتالیا و پناهندگان
ایتالیا روز جمعه (۵ مرداد) اعلام کرد استفانو راوانیان، فرستاده ویژه وزارت خارجه ایتالیا در امور سوریه را به عنوان سفیر این کشور در سوریه منصوب کرده است. این تصمیم ایتالیا دوازده سال بعد از فراخواندن کارکنان سفارتخانه این کشور از دمشق (۲۰۱۲ سال) و تعلیق فعالیت‌های دیپلماتیک رم در سوریه صورت می‌گیرد.
با این تصمیم، ایتالیا به نخستین کشور گروه هفت (متشکل از کانادا، ایتالیا، فرانسه، آلمان، ژاپن، انگلیس و آمریکا) تبدیل می‌شود که پس از شروع جنگ داخلی در سوریه، نمایندگی دیپلماتیک خود را در این کشور بازگشایی می‌کند.
آنتونیو تاجانی، وزیر امور خارجه ایتالیا به خبرگزاری رویترز گفت ایتالیا، اتریش، قبرس، جمهوری چک، یونان، کرواسی، اسلوونی و اسلواکی به جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا نامه‌ای ارسال کرده‌اند و خواستار ایفای نقش فعال‌تری از سوی این اتحادیه در سوریه شده‌اند.
در این نامه اشاره شده است که « شمار زیادی از شهروندان سوری همچنان در حال ترک کشورشان هستند و این امر فشار بیشتری بر کشورهای همسایه وارد می‌کند. این در حالی است که تنش در منطقه بالا است و چنین شرایطی خطر به راه افتادن موج تازه آوارگان و افزایش متقاضیان پناهندگی در دیگر کشورها را بالا می‌برد».
احمد قربی، پژوهشگر عرب در گفتگو با «االعربی الجدید» در تاریخ نهم مرداد مشکل سرازیر شدن پناهندگان را یکی از عواملی دانست که ایتالیا را به سمت اتخاذ این اقدام سوق داده است، به گفته او به ویژه در تابستان قایق‌های حامل پناهجویان به سمت جزایر ایتالیا و سایر سواحل اروپایی حرکت می‌کنند. مهم‌ترین عامل از نظر او ناپایداری موضع آمریکا و نداشتن سیاست مشخص از سوی این کشور در قبال سوریه است. به گفته قربی موضع آمریکا در حال حاضر عدم حمایت از عادی سازی و در عین حال عدم مخالفت با آن است.