هرمیداس باوند: عربستان جذابیتی برای آمریکا ندارد

داود هرمیداس باوند، استاد دانشگاه تهران و کارشناس مسائل سیاست خارجی در گفت‌وگو با خبرنگار نامه نیوز با اشاره به تصمیم دولت عربستان برای کاهش قیمت نفت و گمانه‌های مطرح شده از سیاسی بودن این اقدام ریاض و همراهی این کشور با آمریکا برای تحت فشار قرار دادن ایران در مساله هسته‌ای، گفت: شکافی میان آمریکا و عربستان به وجود آمده بود که حالا سعی دارند این شکاف را تعدیل کنند ولی معتقدم در این خصوص هیچ ائتلاف و اتحادی میان ریاض و واشنگتن وجود ندارد چرا که عربستان جذابیتی برای آمریکا ندارد.

وی افزود: عربستان کاهش قیمت نفت را در دهه 80 نیز انجام داده بود، تا جایی که قیمت نفت به بشکه ای 10 دلار رسید؛ در آن زمان 60 درصد از درآمدهای ارزی روسیه را صادرات نفت و گاز تشکیل می داد و ایران نیز در حال جنگ بود و به درآمدهای نفتی خود نیاز داشت. باوند گفت: برنامه‌ی غرب در آن سال‌ها نیز این بود که از طریق عربستان، کشورهای روسیه و ایران را در تنگنا قرار دهد و یکی از دلایل پایان جنگ 8 ساله ایران و عراق نیز همین مساله کاهش فاحش قیمت نفت بود، تا جایی که ایران مجبور شد نفت خود را به صورت تک محموله ای و حتی پایین تر از قیمت اعلام شده، بفروشد تا نیاز خود را برطرف کند. وی با اشاره به اینکه عربستان در موضع رویارویی با ایران قرار گرفته است، تصریح کرد: عربستان موضع‌گیری‌های سختی درباره ایران دارد و معتقد است که ایران در عراق، سوریه، یمن و لبنان نیروی نظامی دارد و باید از این کشورها خارج شود. از سوی دیگر با توجه به احتمال بهبودی روابط ایران و آمریکا و امضای توافق نهایی هسته ای، ریاض اکنون به شدت نگران جایگاه خود در منطقه است. این استاد دانشگاه با بیان اینکه چند رویداد سبب شد تا عربستان شرایط را برای خود خطرناک ببیند، گفت: نخست اینکه آمریکا اعلام کرد که استراتژی مسلطش به سمت آسیای دور است، از سوی دیگر آمریکا با بهره برداری از سیستم سنگ شن، 20 درصد از نیاز خود به انرژی خارجی را تامین و حتی مازاد آن را صادر کرد، بنابراین نیازش به نفت خاورمیانه کاهش پیدا کرده است. وی تاکید کرد: نکته سوم این است که عربستان انتظار داشت آمریکا علیه سوریه استراتژی سخت افزاری اتخاذ کند در صورتی که آمریکا به دیپلماسی روی آورد و حتی به سمت بهبود روابط با ایران و دیپلماسی با تهران روی آورد. باوند گفت: بنابراین عربستان سعودی تصمیم گرفت که استراتژی و واکنش خاص خود را نشان دهد و وقتی که به عنوان عضو غیردائم شورای امنیت سازمان ملل متحد انتخاب شد، این عضویت را نپذیرفت و گفت که شورای امنیت سیاست یک بام و دوهوا را دنبال می کند، دقیقا منظور از این سخن ریاض، آمریکا بود. ریاض پس از آن اعلام کرد که عربستان از این به بعد استراتژی خود را در منطقه اجرا می کند. وی با بیان اینکه مجموعه واکنش‌ها و رفتارهای عربستان سبب شد تا آمریکا سعی کند تا حدی از عربستان پشتیبانی کند و با راه انداختن ائتلاف منطقه ای روابط خود با ریاض را ترمیم کند، افزود: البته برخی معتقدند که انتظار عربستان از تشکیل این ائتلاف تضعیف حکومت سوریه به موازات حمله به داعش است. این کارشناس مسائل سیاست خارجی همچنین با اشاره به تلاش روسیه برای نزدیک شدن به ایران، گفت: روسیه به دلیل مشکلاتش با غرب بر سر اوکراین، سعی دارد تا تعاملات تجاری و اقتصادی خود را با چین و ایران فزایش دهد وآن را در بوق و کرنا کند از جمله قرار نفت در برابر کالای این کشور با ایران. وی تاکید کرد: تهران باید مراقب باشد تا در دام و توطئه روسیه گرفتار نشود چرا که سرنوشت ایران و آینده مشکلات در گرو حل و فصل اختلافات ما با غرب است؛ بنابراین باید موازنه منصفانه‌ای در روابط خارجی ما ایجاد شود و نباید جنبه سنگین تعاملات ما با روسیه باشد چرا که نهایتا به ضرر ایران خواهد بود.