یارگیری عربستان علیه ایران در زمین شرق و غرب/ ریاض علیه توافق هسته ای ائتلاف تشکیل می دهد؟

خدیجه غبیشاوی، عربستان سعودی که همواره ایران را رقیب اصلی خود در جبهه های مختلف مذهبی، اقتصادی و سیاسی در منطقه می داند از بیم انزوای بیشتر و فرو رفتن در باتلاق هایی که خود در یمن، سوریه، بحرین و ...ساخته است، تحرکات جدیدی را آغاز کرده است؛ تحرکاتی با هدف عبور از توافق هسته ای ایران و جا نماندن از پیشرفت های تهران. بر این اساس، نفر سوم عربستان سعودی در کمتر از یک هفته دو سفر مهم و استراتژیک را در دستور کار خود داشت؛ نخست روسیه در شرق و دیگری فرانسه در غرب؛ سفرهایی که با دستور کارهای متفاوت و بعضا مبهم تحلیل های گسترده ای را در رسانه ها ونشست های سیاسی درباره شرایط امروز منطقه و عربستان سعودی و در روزهای مهم مذاکرات هسته ای به دنبال داشته است. محمد بن سلمان بن عبدالعزیز، پسر پادشاه عربستان سعودی، نایب ولیعهد، وزیر دفاع و مشاور ویژه پادشاه عربستان اواخر هفته گذشته به دعوت رسمی روسیه وارد شهر سن پترزبورگ شد و با ولادیمر پوتین، رئیس جمهوری این کشور دیدار و گفت و گو کرد؛ دیدار وزیر دفاع عربستان و رئیس جمهوری روسیه در شرایطی صورت گرفت که نه تنها چشمان بسیاری را متوجه خود ساخته بود بلکه با ناباوری همراه بود چرا که دو کشور دوران سردی را در روابط نه چندان شفاف خود سپری کرده بودند. از این رو بسیاری از کارشناسان و تحلیلگران مجموعه موضوعات و رخدادهای منطقه ای را علت دیدار نفر سوم حکومت ریاض و رئیس جمهور روسیه خوانده و از آن با عنوان صفحه جدیدی در روابط دو کشور و نزدیکی ریاض-مسکو نام بردند؛ ادامه جنگ یمن و شکست روشن عربستان در رسیدن به اهداف تعیین شده؛ نزدیک شدن ایران و گروه 1+5 به ضربالاجل 30 ژوئن برای رسیدن به توافق نهایی و گمانه زنی هایی برای حصول توافق، تمدید تحریم های غرب علیه مسکو و فرو رفتن اقتصاد روسیه در تاریکی، همگی از جمله علل روی آوردن عربستان سعودی و روسیه به سمت برنامه کاری جدید باشد. این گمانه زنی نیز وجود دارد که عربستان برای آگاه شدن از آخرین اخبار مربوط به مذاکرات هسته ای و یا ارائه امتیازاتی به مسکو برای کارشکنی و مانع تراشی در مسیر مذاکرات هسته ای وزیر دفاع خود را عازم کاخ کرملین کرده است. محمد بن سلمان، نایب ولیعهد عربستان سعودی اما روز گذشته راهی کاخ الیزه شد تا این بار «پاریس» مقصد بعدی رایزنی های ریاض درباره پرونده های سیاسی و اقتصادی دو کشور باشد؛ کشوری که به عنوان یکی از اعضای دائم شورای امنیت سازمان ملل متحد هم اکنون در وین و لوکزامبورگ به همراه ایران و 5 کشور دیگر گروه 1+5 در حال رایزنی برای رسیدن به راه حل نهایی در خصوص توافق هسته ای است. وزیر دفاع عربستان اما در حالی عازم فرانسه شد که مقامات دو کشور در نظر دارند قراردادها و سرمایه گذاری های ده ها میلیارد دلاری عربستان در فرانسه را مورد بررسی قرار دهند و آخرین شرایط منطقه را مورد ارزیابی قرار دهند؛ در حال حاضر دو کشور در زمینه‌های سیاسی، دفاعی، امنیتی، اقتصادی و علمی و فرهنگی با یکدیگر همکاری‌های گسترده‌ای دارند و مقامات سعودی بارها به فرانسه سفر کرده‌اند و «فرانسوا اولاند» در طول سه سال گذشته سه مرتبه راهی ریاض شده است با این حال پرونده مذاکرات هسته ای ایران و یمن می تواند مهمترین دستور کار دیدار فرانسوا اولاند رئیس جمهوری فرانسه و محمد بن سلمان را به خود اختصاص دهد. این در حالی است که فرانسه از جمله کشورهایی که به اتخاذ مواضع سرسختانه در قبال مذاکرات هسته ای ایران شهره است و پاریس بارها به متحدان خود در خاورمیانه اطمینان خاطر داده است که از حصول یک توافق به گفته آنان بد با ایران جلوگیری خواهد کرد. در شرایطی که پاریس و ریاض به همراه مقامات تلآویو و دیگر کشورهای حاشیه خلیج فارس پیشتر توانسته بودند ائتلافی علیه مذاکرات هسته ای ایران تشکیل دهد و بارها در مسیر رسیدن به توافق نهایی مانع تراشی کنند اکنون اما به نظر می رسد که عزم و اراده سیاسی ایران و گروه 1+5 برای دستیابی به توافق نهایی تغییراتی را در دورنمایی همکاری های استراتژیک عربستان ایجاد کرده است. بر این اساس به نظر می رسد عربستان سعودی با سرمایه گذاری بر روسیه و فرانسه به یارگیری های جدید دست زده و با تغییر مواضع و رویکردهای گذشته خود پس از روی گردانی آمریکا از ریاض بر سر مذاکرات هسته ای ایران، از مسکو و پاریس همراهی و ضمانت طلب کند.