اگر تغییر جنسیت دهید، هرگز بچه‌دار نمی‌شوید و شاید از جنسیت جدید راضی نباشید

به گزارش خبرنگار نامه، دلیل این امر آن است که اگر مردی بعد از عمل تغییر جنسیت به زن تبدیل شده، اندام‌های جنسی او -مثل بیضه- و در زنی که به مرد بدل شده، تخمدان‌ها از بدن خارج می‌شود واین موضوع، بچه‌دار شدن این افراد را منتفی می‌کند. دکتر کاظم فروتن، رئیس کلینیک سلامت خانواده، در این زمینه می‌گوید: داوطلبان عمل تغییر جنسیت باید آگاه باشند، احتمال اینکه بعد از جراحی تغییر جنسیت، به رضایت کامل از خود و جنسیت خود نرسند نیز وجود دارد. یعنی ممکن است بعد از عمل ببینند به آنچه می‌خواسته یا فکر می‌کرده‌اند، تبدیل نشدند. این اورولوژیست اضافه می‌کند که فردی که عمل جراحی تغییر جنسیت داشته، اگر قصد تشکیل خانواده دارد باید از قبل به‌طور مشخص و صادقانه این مسئله را با همسر آینده خود در میان بگذارد تا احتمال بروز مشکلات رفتاری بین آنها به حداقل برسد. چرا که می‌دانیم سلامت خانواده رابطه‌ی مستقیمی با میزان رضایتمندی جنسی دارد. او اضافه می‌کند: آنها باید بدانند که در نهایت با یک زن یا مرد عادی تفاوت‌هایی خواهند داشت و بنابراین با آگاهی از میزان رضایتمندی خود نسبت به این مسئله اقدام به جراحی کنند. بر مبنای آمارهای سازمان پزشکی قانونی کشور، سالانه بیش از ۲۷۰ ایرانی تغییر جنسیت می‌دهند. همچنین هر ساله به تعداد متقاضیان این عمل جراحی افزوده می‌شود. بر اساس آمار‌های رسمی از سال 1385 تا سال 1389 بیش از یک‌هزار و 366 نفر مجوز تغییر جنسیت دریافت کرده اند که از میان آنها 56 درصد می خواهند زن شوند و 44 درصد قصد دارند با تغییر جنسیت مرد شوند. عواقب انجام دادن یا ندادن عمل تغییر جنسیت رئیس کلینیک سلامت خانواده معتقد است افراد مبتلا به این اختلال، اگر به خاطر ترس از واکنش دیگران اقدام به درمان نکنند آسیب‌های روز افزون به خود و اطرافیان وارد خواهند کرد. چرا که روند تکامل هویت جنسی - یعنی درک از زن یا مرد بودن- در آنها به طور کامل و صحیح صورت نگرفته است و رشد کردن به عنوان جنسی که در حقیقت به آن متعلق نیستند جدای از لطمه به هویت جنسی، باقی شئون زندگی آنها را نیز تحت تاثیر قرار خواهد داد. در مورد عواقب انجام این عمل نیز باید گفت با این جراحی مثل هر عمل دیگری، به جز مسائل روحی پیچیده‌ای مثل مواجهه فرد با هویتی متفاوت با آنچه تا کنون بوده، عوارض جسمانی بعد از عمل هم گریبانگیر این افراد خواهد بود. عوارضی که باید پیش از اقدام به این جراحی کاملا و به طور دقیق از آنها مطلع شد و با پذیرش کامل عواقب قطعی و احتمالی، اقدام به عمل جراحی کرد. تراجنسی‌ها و دوجنسی‌ها از میان مبتلایان به اختلالات جنسی، دو گروه تمایل بیشتری به تغییر جنسیت نشان می‌دهند؛ افراد تراجنسی و دوجنسی. تراجنسی یا ترنس‌سکچوال (transsexual) به کسانی گفته می‌شود که به دلیل نارضایتی از جنس خود، خواستار تغییر جنسیتشان هستند؛ زیرا جنسیتی که در روانشان حس می‌کنند با جنسیت جسمشان متضاد است. این افراد از زمانی که خود را می‏‌شناسند، احساس می‏کنند به جنس دیگر تعلق دارند و در کالبدی اشتباه به دنیا آمده‏اند. درواقع مبتلایان به «اختلال هویت جنسی» دچار نارضایتی از جنسیت خود هستند بی‌آنکه هیچ‏گونه ناسامانی یا مشکلی در جسم آنها مشاهده شود. دکتر علیرضا کاهانی، عضو کمیته ساماندهی به اختلال هویت جنسی در کتابی با عنوان اختلال هویت جنسی (دگر جنسیت‌جوها) می‌نویسد: «با اینکه تا به امروز علت پزشکی روشنی برای این اختلال مشخص نشده اما احتمال می‌رود در مغز این بیماران تغییراتی نسبت به افراد عادی رخ داده که در آنها تمایلات و حالاتی مربوط به جنس مخالفشان ایجاد می‌کند. چراکه بررسی‌ها و معاینات از جنبه‌های مختلف روان‌شناسی، پزشکی، سونوگرافی، آزمایش‌های ژنتیکی، هورمونی، اورولوژی، معاینات داخلی و رادیولوژی نشان می‌دهد این افراد اختلال جسمی در اندام تناسلی خود ندارند اما تحقیقات گسترده روان‏کاوی، روان‏درمانی و پزشکی محققان هلندی درسال 1996جهت دست‌یابی به علت نارضایتی جنسی در این بیماران این ادعا را مطرح می‌کند که در این بیماران بخشی از غده هیپوتالاموس که در برگیرنده خصوصیات جنسی است شبیه به جنس مخالف است. در دیگر سو، گروه دوم یعنی افراد دوجنسی یا هرمآفرودیت (hermaphrodite) قرار دارند اما در این اختلال که با اصطلاح «ابهام هویت جنسی» شناخته می‌شود ما با فردی مواجهیم که از بدو تولد آلت تناسلی بینابین دارد. کاهانی متخصص پزشکی قانونی در کتاب پژوهشی خود، اختلال هویت جنسی، می‌نویسد: «پزشکان معتقدند که اختلال مغزی مربوط به افراد تراجنسی در دوران جنینی به وجود می‏آید و از آنجا که نمی‏توان به این بخش از مغز دسترسی پیدا کرده و در آن تغییری به وجود آورد، این اختلال پدیده‌ای مادر‌زادی و طبیعی به حساب می‌آید که قابل تغییر نیست. از این‌رو راه نجات بیماران تراجنسیتی از مشکلات ویران‏گر و طاقت‏فرسایشان، این است که جسم آن‏ها را با روح و مغزشان تطبیق داده یعنی آنها را تحت عمل تغییر جنسیت قرار دهیم تا آنها بتوانند به درستی نقش‏های متناسب با جنسیت خود را بپذیرند.» او بر این باور است که اگر خانواده‌های افراد مبتلا به این اختلال آنها را به خاطر انجام حرکات و رفتارهای جنس مخالف سرزنش کرده و تحت فشار قرار دهند، این فشارهای بیرونی و تضادهای درونی، به مرور بحران‏های شدیدی در بیمار به وجود می‏آورد.همچنین با بالاتر رفتن سن تراجنسیتی‌ها و ورود آنها به مدرسه و اجتماع، این بحران‏ها مخرب‏تر می‏شود تا جایی‌که در دوران بلوغ و با رسیدن به تضادهای خاص این برهه، آسیب‏های ناشی از بیماری به اوج خود می‏رسد. «به‌همین خاطر پس از سنین بلوغ در صورتی که برای درمان این اختلال اقدام نشود، ابتلا به بیماری‌های حاد روانی و در نهایت میل به خودکشی در این افراد انتظار می‌رود.» تشخیص درست اختلال دکتر کاظم فروتن، اورولوژیست و رئیس کلینیک سلامت خانواده، دراین زمینه می‌گوید: در بین افراد مبتلا به اختلالات جنسی، تعداد ترانسکچوال‌ها اندک است و نباید آنها را با «مبدل پوش‌های جنسی» (cross dress) یا کسانی که با تلقین و تمارض سعی در ابزار نارضایتی از جنس خود دارند، اشتباه گرفت. «فردی که دچار نارضایتی جنسی است اگر نتواند با جنسیت خود کنار بیاد، در اثر تضاد بین روحیه و جسم و ظاهرش به مرور دچار اضطراب و افسردگی شده و در نهایت با تمایل به خودکشی از جانب او مواجه خواهیم شد. این در حالی‌ است که جراحی تغییر جنسیت سال‌هاست که از نظر علم، فقه و شرع قابل انجام است و از طریق این جراحی می‌توان جلوی مشکلات ناشی از برخی اختلالات جنسی را گرفت.» روند قانونی و پزشکی تغییر جنسیت در ایران دکتر فروتن روندی که برای تشخیص نیاز به تغییر جنسیت باید طی شود را اینگونه ذکر می‌کند:«تشخیص و اطمینان از وجود تضاد بین جسم و روان به کمک حداقل دو روانپزشک، سپس مراجعه به دادگاه و اعلام درخواست برای تغییر جنسیت، و بعد رجوع به پزشکی قانونی جهت تایید اختلال جنسی توسط پزشکان و روانپزشکان معتمد پزشکی قانونی و در نهایت مراجعه به مراکزی مثل بیمارستان حضرت زهرا(س) که از طرف وزارت بهداشت جهت انجام عمل های تغییر جنسیت معرفی شده‌اند. با طی این مراحل تلاش می‌شود این افراد به آنچه در اصل هستند بازگردند.» دکتر علیرضا کاهانی نیز در کتاب خود بر ضرورت دقت در ارائه مجوز این جراحی تاکید می‌کند: «باید در ارایه مجوزهای عمل تغییر جنسیت دقت و حساسیت فراوانی صورت گیرد؛ چرا که بسیاری از متقاضیان این عمل در واقع تراجنسیتی نیستند و داشتن انحرافات جنسی و اختلالات دیگر، آنان را به سمت این عمل سوق می‏دهد. در حالی‌که ویژگی بارز افراد تراجنسیتی این است که این بیماران خواهان زندگی طبیعی و سالم هستند و برای دور شدن از اختلال هویت جنسی و اجتناب از یک زندگی نامتعارف و غیراخلاقی به عمل تغییر جنسیت روی می‏آورند.» بایدها و نبایدهای بعد از جراحی تغییر جنسیت از آنجا که فرد، پس از این جراحی با هویتی دگرگون مواجه می‌شود از دکتر فروتن درباره نحوه واکنش اطرافیان افراد مبتلا به این اختلال به زندگی جدید آنها بعد از جراحی تغییر جنسیت می‌پرسم: «اینجا بحث آموزش به خانواده این افراد مطرح می‌شود. می‌دانیم که جامعه ما پذیرش بالایی نسبت به مسئله تغییر جنسیت ندارد. اینکه فردی که تا دیروز برادر شما بوده و نامی مردانه داشته یک‌باره خواهرتان شود و شما بتوانید وظایف و انتظاراتی متناسب با جنسیت جدیدش برای او طرح کنید مسئله دشواری‌ست. بنابراین خانواده‌ها هم باید توسط روان‌پزشکان و مشاوران توجیه شوند که عزیز آنها، جسم و روانی متضاد داشته؛ یعنی بدانند جنسیت مغز این بیماران با جنسیت فیزیکی آنها در تضاد بوده و آنچه در روانشان حس می‌کنند با جسمشان در تناقض است به همین دلیل ضروری است که این عمل جراحی روی آنها تجام شود.» «خانواده‌ها باید با این مسئله مانند هر بیماری دیگری برخورد کنند. بیماری باید درمان شود و اطرافیان باید در این پروسه پشتیبان و یاور بیمار باشند و او را در مسیر درمان همراهی کنند تا تمامی اعضای خانواده و نزدیکان آن فرد بتوانند به لحاظ رفتاری و روانشناختی با این زندگی تازه کنار بیایند.» به گفته کارشناسان این حوزه،‌ بهترین راه برای شروع پروسه درمان نارضایتی جنسی، مراجعه به روان‌پزشکان است تا به کمک این متخصصین پس از انجام مصاحبه‌ها و تست ها و بررسی های مربوطه، نیاز فرد به تغییر جنسیت محرز شود. مجوز شرعی تغییر جنسیت فروتن در رابطه با مجوز ادیان برای جراحی تغییر جنسیت می‌گوید: «در مورد افراد دوجنسی ادیانی چون اسلام و مسیحیت و مذاهبی چون تشیع و تسنن، تغییر جنسیت افراد مبتلا به اختلال یاد شده طی جراحی را مجاز اعلام می‌کنند. هرچند در مورد افراد ترانسکچوال در برخی ادیان مثل مسحیت و مذهبی چون تسنن این اجازه صادر نمی‌شود- یعنی تنها کسانی که اختلال ابهام جنسی دارند یا دو جنسی‌ها را مجاز به جراحی تغییر جنسیت می‌دانند- در حالی‌که مراجع تشیع و مرحوم امام خمینی(ره) و مقام معظم رهبری به کسانی که به لحاظ پزشکی و روانشناختی نیاز به تغییر جنسیتشان محرز شده باشد این اجازه را با دو شرط داده‌اند: اول اینکه بیماری ترانس‌سکچوال، واقعی و قطعی باشد؛ بنابراین افرادی که بیماری آنان مشکوک است، مجاز به تغییر جنسیت نیستند. دوم: تغییر جنسیت باید به صورت کامل صورت بگیرد؛ یعنی به طور مثال زن پس از تغییر جنسیت کاملاً به یک مرد تبدیل شود و برعکس، تا احکام و قوانینی که در شرع ما برای زنان یا مردان ذکر شده در مورد آنها قابل اجرا باشد.»