با آغاز تحریم‌ها اقتصاد ایران به کدام سو می‌رود؟

به گزارش نامه نیوز دور جدید تحریم‌های امریکا علیه ایران از امروز در حالی آغاز می‌شود که فرودگاه مهرآباد دیروز شاهد آخرین منفعت‌های توافق هسته‌ای امضاشده در سال ۲۰۱۵ بود.

به گزارش تجارت‌نیوز به نقل از بلومبرگ، دونالد ترامپ سه ماه پیش تصمیم گرفت از توافق هسته‌ای ایران خارج شود. با این حال روز یکشنبه دولت ایران پنج هواپیمای مسافربری ای‌تی‌آر (شرکت ایتالیایی-فرانسوی) را تحویل گرفت. فرزانه شرفبافی، مدیرعامل شرکت هواپیمایی ایران‌ایر در مراسمی در فرودگاه اعلام کرد، اروپا می‌تواند تلاش‌های بیشتری برای نجات توافق هسته‌ای انجام دهد.

وی همچنین اعلام کرد، اینکه ایران موفق شده هواپیماهای ای‌تی‌آر را تحویل بگیرد، نشان می‌دهد که اتحادیه اروپا می‌تواند از شرکت‌های اروپایی که در ایران فعالیت می‌کنند در مقابل تحریم‌های ایالات متحده محافظت کند.

پس از انعقاد توافق هسته‌ای، ایران برنامه‌های بلندپروازانه‌ای برای صنعت حمل‌ونقل هوایی خود داشت. مقامات ایرانی با هدف اصلاح و مدرن کردن ناوگان هوایی فرسوده کشور تصمیم گرفتند قراردادی به ارزش ۱۹ میلیارد دلار با ایرباس برای خرید ۱۰۰ فروند هواپیما امضا کنند. در قراردادهایی جداگانه همچنین شرکت هواپیمایی آسمان قراردادی به ارزش سه میلیارد دلار برای خرید جت‌های ۷۳۷ مکس شرکت بوئینگ و شرکت هواپیمایی ایران‌ایر قراردادی به ارزش ۱۶٫۶ میلیارد دلار برای خرید ۸۰ فروند هواپیما از این شرکت امریکایی امضا کردند.

مطالعه بیشتر:

تحریم‌ها بیشترین خسارت را به صنعت هوایی ایران می‌زند

با این حال، سه ماه پس از تصمیم رئیس‌جمهور امریکا برای خروج از برجام، مردم ایران در خشم و ناامیدی به سر می‌برند. در حالی که بسیاری ایالات متحده امریکا را به دلیل اقدامات اخیرش با هدف حذف ایران از اقتصاد جهانی سرزنش می‌کنند، برخی دیگر دولت حسن روحانی را به دلیل اینکه نتوانسته به اندازه کافی از برجام و فرصت‌های لازم بهره ببرد و همچنین فساد اداری مقصر می‌دانند.

به گفته آرش ۲۶ ساله، راننده‌ای که در اسنپ کار می‌کند، اگرچه دونالد ترامپ شرایط اقتصادی را بدتر کرده اما مشکلات اقتصادی ایران در حال حاضر ریشه در مسائل داخلی دارد. او می‌گوید: اگرچه همه چیز کاملا عادی به نظر می‌رسد اما بیشتر مردم ایرانی‌ها از شرایط موجود ناراضی هستند.

با افزایش تنش‌ها میان ایالات متحده و ایران، ارزش ریال ایران به شدت افت کرده و با نوسانات بسیاری مواجه است. این وضعیت موجب شده نارضایتی عمومی افزایش یابد. بر اساس گزارش‌ها روز جمعه در اعتراضات شهر کرج یک نفر کشته و ۲۰ نفر دستگیر شدند. بر اساس گزارش‌های رسمی، در این ناآرامی‌ها و اعتراضات در چند شهر دیگر ایران هم دیده شده است.

در واکنش، دولت اعلام کرد که روز دوشنبه اقدامات جدید خود برای جلوگیری از کاهش ارزش ریال را آغاز خواهد کرد. گزارش‌ها حاکی از آن است که بر اساس این بسته ارزی، قرار است بانک مرکزی دسترسی به دلار با نرخ رسمی را تنها در اختیار واردکنندگان اقلام اساسی قرار دهد. بسته طراحی‌شده حکایت از آن دارد که دولت با اجرای آن در فکر ساماندهی بازار ارز و حذف رانت ناشی از شکاف قیمتی میان نرخ رسمی و نرخ بازار آزاد است.

بسیاری از مردم ایران در انتخابات سال ۲۰۱۳ (خرداد ۱۳۹۲) به امید احیای دوباره سرمایه‌گذاری خارجی در این کشور به حسن روحانی رای دادند. صادرات نفت پس از آغاز ریاست‌جمهوری حسن روحانی افزایش یافت، در زمینه اشتغال‌زایی اما حسن روحانی چندان موفق نبود. روند ایجاد شغل با توجه به تقاضا در کشوری که بیش از ۶۰ درصد جمعیت آن بالای ۳۰ سال دارند، همسان نبود. اکنون با گذشت چند ماه پس از آغاز دور دوم ریاست‌جمهوری حسن روحانی، اقتصاد ایران بار دیگر در آستانه بحران قرار گرفته است.

از امروز ایالات متحده، خرید دلار برای ایران، و همچنین خریدوفروش طلا و سایر فلزات گرانبها را برای ایران ممنوع کرده است. دور اول تحریم‌ها همچنین صنعت خودروی ایران را هدف قرار داده و صادرات فرش و پسته ایرانی هم در فهرست این ممنوعیت‎ها قرار دارد.

از سوی دیگر، دور دوم تحریم‌هایی که واردات نفت ایران و سایر فعالیت‌ها در حوزه انرژی و صنایع پتروشیمی را هدف قرار می‌دهد، در ماه نوامبر اجرایی می‌شوند.

بلومبرگ همچنین در بخشی از گزارش خود از خیابانی در مرکز شهر تهران روایت می‌کند که مغازه‌های عینک‌فروشی با پوسترهای لوکس و برندهای گران‌قیمت خالی از مشتری هستند.

مصطفی که ۱۵ سال است در یکی از این فروشگاه‌ها مشغول به کار است می‌گوید: قیمت‌ عینک‌ها از ابتدای سال به میزان قابل توجهی افزایش یافته و در عین حال حجم فروش بسیار پایین است. تا زمانی که تامین‌کنندگان ما قادر به واردات نباشند، ما واقعا نمی‌دانیم چه اتفاقی خواهد افتاد. با این حال او معتقد است که باید در برابر دونالد ترامپ و تحریم‌هایش ایستادگی کرد. به باور او، مذاکره با چنین رئیس‌جمهوری امکان‌پذیر نیست.

منبع: مهر