دیپلمات سابق وزارت خارجه:با اجرای بسته اروپایی ها مساله مالی بهتر از دوران برجام خواهد شد/برجام برای اروپایی ها موضوع امنیتی شده است/بسته جدید اروپایی ها یک نوع گارانتی و تضمین برای ما است

گروه بین الملل نامه نیوز : برعکس سال های قبل از برجام که اجماع جهانی علیه ایران شکل گرفته بود و بجز تحریمهای امریکا؛ تحریم های اتحادیه اروپا و قطع نامه های سازمان ملل نیز علیه ایران توانسته بود فضای فلج کننده ای علیه ایران شکل دهد، اما پس از برجام و با خروج امریکا از آن این اجماع شکل نگرفت. این هم به شخصیت و رفتار ترامپ و اوباما مربوط بود و هم اینکه اذعان آژانس بر اجرای تعهدات توسط ایران توانست این شرایط را شکل دهد. این وضعیت تا به کجا ادامه خواهد داشت. اروپایی ها تا چه حدی خواهند توانست جلوی امریکا بایستند و برای حفظ برجام تلاش کنند؟ در این باره با عبدالرضا فرجی راد دیپلمات سابق و کارشناس مسائل ژئوپلتیکی گفت و گو کرده ایم که از نظر می گذرانید

خانم موگرینی اعلام کردند شرکت‌های اروپایی که تابع آمریکا باشند، یعنی تابع تحریم‌های آمریکا علیه ایران باشند، آن‌ها را خود اروپایی‌ها جریمه می‌کنند. به نظر می رسد این وضعیت به شکل جنگ یا یک رودررویی با آمریکا است. به نظرتان این رودررویی چقدر می‌تواند پیش برود؟

البته خانم موگرینی منظورش شرکت‌های کوچک اروپایی هستند؛ شرکت‌هایی که به نظر من در قالب سوییفت یورویی که در نظر بود شکل بگیرد. شرکت‌های بزرگ که از اول هم اروپایی‌ها اعلام کردند نمی‌شود جلوی خروج آنها از ایران را گرفت. مثلا توتال ده‌ها میلیارد دلار، مرسدس بنز ده‌ها میلیارد دلار، زیمنس همینطور، بزرگ‌ترین شرکت‌های اروپا بیشترین فعالیت‌هایشان در آمریکا است. لذا آمریکایی‌ها آن‌ها را جدا کردند و نمی‌توانند با مسائل صدها میلیارد دلاری بازی کنند. بحث این بود که شرکت‌های کوچک‌تر که با آمریکا کار نمی‌کنند، این شرکت‌ها با ایران کار کنند، بعد این شرکت‌ها با سوییفت اروپا، با سوییفت غرب، سوییفتی که موجود است، چون دلار بر آن حاکم است، کار نکنند، چون نمی‌توانند کار کنند. این دلار چه شد؟ محدودیت برایش ایجاد شد که در تحریم‌های اولیه بود. یعنی بر اساس دلار نمی‌شود با ایران کار کرد، لذا گفتند سوییفت یورویی درست می‌کنیم که این سوییفت یورویی مخصوص شرکت‌های کوچک اروپایی است، مخصوصا فروش نفت به ایران است، بازگرداندن پولش است و... لذا خانم موگرینی بحثی که باز کرده است روی این قضیه است که آمریکا نیاید دوباره برای این شرکت‌ها مزاحمتی ایجاد کنند یا این شرکت‌ها از خودشان مسئله ای در بیاورند که ما نمی‌خواهیم با ایران کار کنیم، یعنی وقتی که دارید کار می‌کنید، کارتان را ادامه دهید یا اگر می‌خواهید کارتان را شروع کنید، آمریکا اگر بخواهد اقدامی کند، اقدامش از نظر آن‌ها غیرقانونی است و اروپا می‌گوید من عکس‌العمل نشان می‌دهم.

- به نظرتان بسته‌ای که اروپایی‌ها مدنظرشان است، چه چیز قطعی و تضمین‌شده ای وجود دارد؛ برای مثال آیا تضمین می‌کنند که حتما یک میلیون بشکه نفت بخرند و پول آن را برگردانند؟

تضمین شدن یعنی این‌که به پای عمل برسانند. مثلا الان یکی از بحث‌ها، بحث جابجایی یک میلیون بشکه نفت است. این یک میلیون بشکه نفت ممکن است به شکل دیگری باشد. خود آمریکا که می‌دانید از ایران یک میلیون بشکه نفت نمی‌خرد. اروپا عمده نفتش را روسیه می‌دهد، نروژ می‌دهد، با کشتی از الجزایر جنوب غربی اروپا می‌آید ، یک مقدار هم ایران می‌دهد، همچنین عربستان می‌دهد. لذا بخشی از آن را حالا می‌خواهند مصرف کنند و بخشی از آن هم صحبتش این است توسط شرکت‌ها به فروش برسد. حالا این جزئیاتش می‌ماند، تخفیف می‌گیرند، نمی‌گیرند، بستگی به آینده دارد.

در مورد مسائل مالی چطور؟ تضمینی وجود دارد؟

یکی از جنبه های دیگر این بسته هم همان مسئله مالی است که خیلی مهم است و خیلی هم خوب است. اگر این انجام شود، وضعیت بهتری حتی پس از خارج‌شدن ترامپ از برجام می‌شود متصور بود. قبلا از خارج‌شدن هم ما مشکلات جدی در انتقال پول داشتیم. حالا دیگر با یورو می‌شود کار کرد. لذا این بسته بالاخره وقتی شروع شود ، دیگر نمی‌شود متوقفش کرد. این خودش یک نوع گارانتی است، یک نوع تضمین است. وقتی شروع به خرید نفت کنند ، زمانش هم خانم موگرینی به شکل تقریبی اعلام کرده است؛ یا با یورو معامله شود ، خب طبیعتا قطع نمی‌شود. گروی این قضیه چیست، گروی این تضمین چیست؟ گرویش برجام است که ایران بالاخره تعهد داده که اگر اروپا با ما خوب کار بکند، ما هم در جریان می‌مانیم؛ اگر کار نکنند، از برجام خارج می‌شویم. اروپا هم برایش حفظ برجام حیاتی است ؛ هم از نظر اعتباری و هم از نظر این‌که با آمریکا مقابله کند ، چون فکر می‌کند این کار غیر از برجام دنباله‌دار است و هم این‌که آن‌ها فکر می‌کنند برجام به امنیت اروپا ارتباط دارد؛ لذا برایشان حیاتی است و می‌خواهند حفظش کنند.