هفته آخر معاون اولی ؛ آیا حسن روحانی در چند روز آینده نقش اسحاق جهانگیری در دولت را کاهش خواهد داد؟

گروه سیاست نامه نیوز- گویی سرنوشت جهانگیری و دلار به هم گره خورده است. همزمانی روند رو به افول آقای معاون اول با سیاست های ارزی دولت که آن را #سقوط-دلار نامیده اند؛ این مدعا را ثابت می کند. ماجرای کدورت های جهانگیری و رئیس جمهور و تلاش برای کاهش نقش او و به تبع آن اصلاح طلبان از همان هفته های اول دولت دوازدهم شروع شد. همان وقت که زور جهانگیری در چینش تیم اقتصادی دولت به واعظی نچربید و انتصاب محمد نهاوندیان به عنوان معاون اقتصادی حاکی از به حاشیه رانده شدن او بود.  

این وضعیت پاداش درخوری برای کاندیدای پوششی رئیس جمهور نبود و اصلاح طلبان را بسیار مکدر کرد. حرف فقط از کاهش اثرگذاری در دولت دوازدهم نبود و خوب می دانستند که ادامه وضعیت ایجاد شده، موجب کاهش هرچه بیشتر شانس جهانگیری برای ورود به عرصه های انتخاباتی آتی همچون انتخابات ریاست جمهوری 1400 است. با همین منطق هم پیشنهاداتی مبنی بر ضرورت جدا شدن از دولت را به او دادند. به عنوان مثلا محمد علی ابطحی فعال سیاسی اصلاح طلب در گفت و گویی با نامه نیوز گفته بود که بهتر است جهانگیری از حالا حساب خود را از دولت جدا کرده و با نقد وضع موجود مهیای ورود به انتخابات آتی شود. 

گوش جهانگیری اما به این قبیل توصیه ها بدهکار نبود و از دولت جدا نشد. شاید هم شایعات در مورد اینکه رئیس دولت اصلاحات به او توصیه کرده دولت را ترک نکند؛ درست بوده باشد. هرچه که بود، در نتیجه امر تاثیری نداشت. جهانگیری تصمیم گرفت بازی را در زمین روحانی ادامه دهد و روحانی هم روی از او برنگرداند. واگذاری اعلام خبر مهم در مورد نرخ ارز در فروردین ماه امسال مشخص ترین اقدام روحانی در سیر همکاری خود با جهانگیری بود و از سوی تحلیل گران سیاسی و رسانه ها به رفع کدورت های دولت و جهانگیری تعبیر شد. 

آقای معاون اول سینه سپر کرد و از ارز تک نرخی 4200 تومانی خبر داد. رسانه های اصلاح طلب نیز این را نمایشی از اقتدار او قلمداد کرده و تیتر زدند «بازگشت اسحاق». بازگشتی که گویا چندان دوام نداشته است. تنها 6 ماه از آن روز گذشته و بار دیگر زمزمه هایی در مورد کاهش نقش جهانگیری به گوش می رسد. 

شاید پشت پرده ای در کار نبوده و تنها یک همزمانی صرف باشد اما تلاطمات بازار ارز یک بار دیگر  سرنوشت سیاسی جهانگیری را تحت تاثیر قرار داده است. او این چهارشنبه در حالی به مجلس رفت در یک ساعت و نیم گفت و گوی غیر علنی با نمایندگان کرد که گفته می شد غروب او در دولت روحانی نزدیک است. جهانگیری در حالی از اقدامات دولت در زمینه ارز به نمایندگان گزارش داد که از یک سیاست ارزی دولت در 6 ماهه گذشته مورد انتقاد شدید است و موجبات بی اعتمادی مردم را فراهم کرده است لذا دفاع از این سیاست های و جلو افتادن برای حمایت از آن نمی توان به نفع جهانگیری بوده و بر محبوبیت او نزد افکار عمومی بی افزاید. 

مساله تنها جلو انداختن جهانگیری برای تشریح سیاست ها و دلایل پرواز و سقوط نرخ دلار نیست. روی دیگر سکه همزمانی این وضعیت با طرح گمانه سپردن مجدد معاونت اجرایی به محمد شریعمتداری و پیشنهاد سمتی تشریفاتی همچون سخنگویی دولت به جهانگیری است. همه این ها نشان می دهد که  روحانی بار دیگر واعظی و رفقای اعتدال و توسعه ای خود را به عضو اصلاح طلب کابینه ترجیح داده است. 

برخی از اصلاح طلبان تا همین چند ماه قبل اصرار داشتند که سر خود را در برف نگه دارند و نحوه تعامل روحانی با خود را نبینند. واضع است که حذف یا کاهش نقش جهانگیری به عنوان نماد جریان حامی دولت در کابینه نشان دهنده رویکرد روحانی نسبت به کل اصلاح طلبان است. برای همین هم بسیاری از اصلاح طلبان دلشان نمی خواهد باور کنند که روحانی در نهایت ناسپاسی به سوی جریان رقیب چرخیده است. اظهارات مصطفی درایتی عضو شورای مرکزی حزب اتحاد ملت در گفت و گو با نامه نیوز همین را نشان می داد. او چندی قبل گمانه کاهش نقش جهانگیری در دولت را رد کرده و این طور استدلال می کرد که « این موضوع از دو جنبه قابل بررسی است. نخست شان و جایگاه خود جهانگیری که در جریان مبارزات انتخاباتی بروز و ظهور بیشتری پیدار کرد و دوم، توانمندی و اثرگذاری او در موفقیت دولت. تصور من این است که روحانی به هر دو جنبه آگاه است و از نقش معاون اول خود نخواهد کاست».

این که روحانی به جایگاه و شان جهانگیری واقف باشد و تاثیرگذاری او بر موفقیت دولت اش را بشناسد یا نه، به زودی زود روشن خواهد شد و آنطور که از شواهد برمی آید آقای جهانگیری آینده روشنی در این دولت نخواهد داشت. او بیش از هر فرد دیگری از دولت روحانی لطمه خورده است. اصلاح طلبان از دست دادن بخشی از سرمایه اجتماعی خود به خاطر حمایت از روحانی در انتخابات را پذیرفته اند اما پذیرش سوزاندن مهره اصلی خود در انتخابات بعدی یعنی جهانگیری ، برایشان سخت است.