دویچه وله: INSTEX فقط کانال مبادله غذا و داروست(خبر ویژه)

وبسایت دویچه وله آلمان نوشت: این سیستم که تا پیش از این «ساز‌و‌کار ویژه مالی» یا SPV (مخفف Special Purpose Vehicle) نامیده می‌شد، اکنون نام تازه‌ای به خود گرفته است: «ابزار حمایت از مبادلات تجاری» یا INSTEX.

سیستم جدید، در حقیقت مانند یک شرکت تسویه وجوه اروپایی برای ایران عمل می‌کند تا امکان انجام مبادلات تجاری شرکت‌های اروپایی را با ایران فراهم آورد. در واقع، «ابزار حمایت از مبادلات تجاری» همچون برنامه‌ای برای معاملات پایاپای بیرون از حوزه تسلط آمریکا بر اقتصاد جهانی کار می‌کند. انتظار می‌رود که دامنه این تجارت پایاپای یا تهاتری تنها کالاهای اساسی همچون دارو، غذا و محصولات کشاورزی را در‌بر بگیرد. قرار نیست که این ساز‌و‌کار شامل مبادلات مالی ناشی از فروش نفت، به‌عنوان اصلی‌ترین منبع درآمد ارزی ایران شود.

آیا «ابزار حمایت از مبادلات تجاری» نتیجه‌بخش خواهد بود؟ دویچه وله در پاسخ این پرسش نوشت: به‌رغم ثبت رسمی این ساز‌و‌کار، هنوز جزئيات فنی بیشتر و دقیق‌تری باید روشن شود.

از جنبه نظری، و فارغ از آنچه در عمل می‌تواند اتفاق افتد، قرار است این ساز‌و‌کار برای شرکت‌های اروپایی همچون سپری در مقابل مجازات‌های مربوط به نقض تحریم‌های اعلام شده از سوی آمریکا عمل کند. با این همه، شرکت‌ها و بانک‌هایی که با آمریکا تجارت می‌کنند ممکن است از بیم مجازات‌های آمریکا تمایلی به انجام تجارت با ایران نداشته باشند. بسیاری از شرکت‌های اروپایی، در واکنش به همین تحریم‌ها بازار ایران را ترک کرده‌اند.

هدف اولیه «ابزار حمایت از مبادلات تجاری» شرکت‌های کوچک و متوسط اروپایی است و پیش‌بینی می‌شود که حجم مبادلات این شرکت‌ها با ایران نیز چندان بزرگ نباشد.

دویچه وله در ادامه نوشت: تهران ناامیدی و یاس خود از اقدام کند اروپا برای مقابله با تحریم‌های آمریکا را پنهان نکرده، اما همزمان اعلام کرده که تا زمانی که از منافع اقتصادی وعده داده شده در برجام بهره‌مند شود، به تعهداتش پایبند خواهد ماند. علی اکبر صالحی، رئيس سازمان انرژی اتمی ایران، پیشتر گفته بود: «اگر ما نتوانیم نفت خود را بفروشیم و یا مبادلات مالی انجام دهیم، باقی ماندن در برجام سودی برای ما نخواهد داشت.»