پشت پرده ملاقات روحانی و نخست وزیر ژاپن / تلاش مجدد آبه برای میانجیگری؛ پای پیغام جدیدی در میان است؟

پایگاه خبری تحلیلی نامه نیوز (namehnews.com) :

به گزارش نامه نیوز، بر اساس خبرهای منتشر شده از خبرگزاری کیودو ژاپن، منابعی اعلام کرده‌اند که ژاپن و ایران در حال نهایی کردن تاریخ برگزاری نشست دوجانبه میان حسن روحانی، رئیس جمهور ایران و آبه شینزو، نخست وزیر ژاپن در توکیو در ۲۰ دسامبر (جمعه ۲۹ آذرماه) هستند.

این منابع گفته‌اند که براساس برنامه‌ریزی صورت گرفته، رئیس جمهور ایران در عصر روز ۱۹ دسامبر (پنج شنبه ۲۸ آذرماه) وارد ژاپن خواهد شد.

سفر روحانی به ژاپن از جهات بسیاری حائز اهمیت است. مهمترین وجه این سفر این است که در صورت وقوع، این برای نخستین بار از سال ۲۰۰۰ است که رئیس جمهور ایران به ژاپن سفر می‌کند. پیش از این، محمد خاتمی رئیس‌جمهور وقت ایران در اکتبر ۲۰۰۰ به ژاپن سفر کرده بود.

بسیاری معتقدند هدف سفر روحانی به ژاپن مبنی بر اهداف کلان دیپلماتیک است و قرار است در ادامه سفر شکست خورده آبه به تهران مبنی بر میانجیگری بین ایران و آمریکا صورت بگیرد. این تحلیلگران معتقدند سفر روحانی به ژاپن، در حقیقت تلاش مجدد شینزو آبه است تا تنشهای بین ایران و ایالات متحده را کم کند.

طبق گزارش برخی رسانه های ژاپنی از جمله کیودو، برخی منابع مطلع گفته اند که در صورت رفتن روحانی به توکیو، انتظار می‌رود نخست‌وزیر ژاپن که متحد دونالد ترامپ رئیس‌جمهور آمریکا به‌شمار می‌آید، خواستار پایبندی کامل ایران به توافق هسته‌ای شود. همچنین ممکن است وی در دیدار با روحانی برای جلب رضایت ایران با طرح توکیو به منظور اعزام نیروی نظامی به خاورمیانه تلاش کند. این منابع همچنین گفته اند که آمریکا موافقت خود را با سفر حسن روحانی رئیس‌جمهوری ایران به ژاپن نشان داده و از توکیو خواسته است تا نتیجه دیدار روحانی با شینزو آبه نخست‌وزیر ژاپن را به اطلاع واشنگتن برساند.

تمام موارد بالا فعلا چیزی جز گمانه زنی نیستند. حتی برخی حدس زده اند که شاید قرار است شینزو آبه یک پیغام دیگر از جانب رئیس جمهور یا مقامات آمریکایی به ایران دهد که این هم تا کنون تایید و اثبات نشده است.

با این حال، آنچه مشخص است این که هدف اصلی مذاکرات پیش رو نه روابط ایران و ژاپن بلکه بحث کلان خاورمیانه و روابط ایران و ایالات متحده باشد.

بر همین مبنا، خبرگزاری کیودو طی تحلیلی به اهداف مختلف این سفر پرداخت. طبق گفته کیودو، شینزو آبه گفته است که قصد دارد آخرین تلاش دیپلماتیک خود را برای کاهش تنش بین در خاورمیانه بکند. این صحبتهای آبه در حالی زده شده که کیودو معتقد است می‌تواند به تنشهای بعد از سال 2015 و خروج آمریکا از برجام مربوط باشد. با برداشته شدن گامهای مختلف کاهش تعهدات هسته ای توسط ایران، شینزو آبه یکی از سیاستمدارانی بوده که در این مدت به شدت تلاش کرده با حسن روحانی رابطه بر قرار کرده و ایران را در چارچوب برجام نگه دارد.

اما چرا ژاپن اینقدر مشتاق است ایران در برجام بماند و یا با آمریکا مصالحه کند؟ برخی رسانه ها مانند نیویورک تایمز معتقدند که آبه مانند ترامپ می‌خواهد یک ژاپن مقتدر و ملی در شرق آسیا به وجود بیاورد و از طریق برداشتن گام‌های سیاسی مختلف مجددا به یک بازیگر مهم جهانی در عرصه سیاسی تبدیل شود

با وجود این، کیودو معتقد است مساله اصلی آبه جهت تلاشهای سیاسی اخیرش چیز دیگری است. طبق گفته تحلیلگر این خبرگزاری، امنیت کشتی‌های تجاری و حمل و نقل نفتکشها در این مدت به شدت برای ژاپن مهم شده است. بعد از افزایش تحریمهای نفتی آمریکا، ایران تهدید کرد که تنگه هرمز را می‌بندد و ممکن است برای کشتی‌ها و نفتکشهای دنیا مشکل به وجود بیاید. ژاپن که به شدت به این شاهراه حمل و نقل دریایی وابسته است، بارها گفته که از این اتفاق احساس خطر کرده و تمام تلاشش را می‌کند که امنیت را به خلیج فارس برگرداند.

البته این مشکل خاص ژاپن نیست و بسیاری از کشورهای جهان درگیر آن هستند اما نباید فراموش کرد که ژاپن یکی از کشورهایی است که همواره روابط بسیار خوبی با ایران داشته است و به همین جهت شاید بتوان همچنان شینزو آبه را علی رغم شکست در ماموریت اول بهترین واسطه برای کاهش تنش بین ایران و آمریکا دانست.

شینزو آبه مدتی پیش به ایران سفر کرد و تبدیل به اولین نخست وزیر ژاپن شد که در طول 40 سال اخیر به کشورمان سفر کرده است. ایران همواره یکی از صادرکنندگان اصلی نفت خام به ژاپن بوده است و بعد از تهدید آمریکا مبنی بر منع خرید نفت ایران توسط کشورهای متحدش، ژاپن با مشکلات فراوانی روبه رو شد

بعد از سفر شینزو آبه به تهران، روابط ایران و ژاپن قطع نشد و ظریف، وزیر امور خارجه کشورمان و عباس عراقچی (معاون محمد جواد ظریف) بارها با مقامات ژاپنی و شخص آبه ملاقات کرده اند. کیودو مدعی است عراقچی در یکی از سفرهای اخیرش به ژاپن هماهنگی های لازم را جهت ملاقات آبه و روحانی ترتیب کرده و مقدمات این دیدار را فراهم کرده است.

منبع:خبرفوری