پژوهشگر فرانسوی: ترامپ آشتی میان ایران و غرب را بر هم زد

پایگاه خبری تحلیلی نامه نیوز (namehnews.com) :

به نقل از پایگاه اینترنتی موسسه روابط بین الملل و راهبردی فرانسه (ایریس)، "پاسکال بونیفس" گفت: وضعیت کنونی ماهیت روابط خصمانه میان ایران و آمریکا را به نمایش گذاشته است. برای اینکه بهتر بدانیم دو کشور ایران و آمریکا که پیشتر متحد هم بودند، چگونه به این درجه از دشمنی رسیدند، باید از زاویه تاریخی به این موضوع نگریست.

این پژوهشگر سیاسی با اشاره به ماجرای حمله دانشجویان خط امام به لانه جاسوسی و اسارت دیپلمات های آمریکایی در سال نخست پیروزی انقلاب اسلامی، ادامه داد: کشورهای زیادی هستند که با آمریکا مخالفند. اما تعداد اندکی از این کشور آمریکا را تحقیر کرده اند. ایران از جمله کشورهایی است که آمریکا را تحقیر کرده است. این قد منبع خصومتی عمیق در برابر ایران بود.

صدام حسین دیکتاتور عراق که در زمانی بسیار قدرتمند بود، با حمله به ایران اشتباه راهبردی بزرگی مرتکب شد. در آن زمان، آمریکا از این حمله استقبال کرد و سیل کمک های نظامی خود را به بغداد گسیل ساخت.

این اقدام آمریکا، موجب خشم ایران شد و روابط بر هم خورده دو کشور را بیش از پیش تیره و تار کرد.

پس از ان حادثه ۱۱ سپتامبر رخ داد که ایران با آن هیچ ارتباطی نداشت. اما در ژانویه سال ۲۰۰۲, جرج بوش سخنرانی معروف خود را در مورد محور شرارت ایراد کرد. وی در این سخنرانی عراق، ایران و کره شمالی را در محور شرارت جای داد. این اظهارات بار دیگر موجب وخامت روابط ایران و آمریکا شد. اگرچه ایران به طور غیر مستقیم از جنگ عراق و حمله نظامی آمریکا به این کشور نفع برد. زیرا تضعیف و نابودی دشمن ایران و سرنگونی صدام حسین و تضعیف عراق به عنوان کشور دشمن ایران میدانی را برای ایران باز کرد و ایران توانست در کشوری که در آن شیعیان در اکثریت هستند نفوذی غیر مستقیم داشته باشد. در واقع با صراحت می توان گفت که ایران پیروز حقیقی جنگ ۲۰۰۳ عراق است. درمقابل این جنگ برای آمریکا هیچ نفعی نداشت.

اما ضربه نهایی به روابط ایران و آمریکا را دونالد ترامپ رئیس جمهوری آمریکا وارد کرد.

ایران و غرب بعد از سالها مذاکرات فشرده سرانجام توانستند در سال ۲۰۱۵ به توافق دست یابند. توافقی که همه طرف ها حتی آمریکا از آن راضی به نظر می رسید. اما ترامپ تحت فشارهای لابی اسرائیل، مدت کوتاهی بعد از ورود به کاخ سفید بطور یکجانبه از این توافقنامه بین المللی خارج شد.

دونالد ترامپ قصد داشت هرچه را که باراک اوباما انجام داده بود نابود کند. وی می خواست توافق هسته ای را از بین ببرد و در عین حال اسرائیل را راضی کند. ترامپ همچنین به دنبال رضایت عربستان سعودی بود. نخستین سفر خارجی ترامپ به عربستان سعودی و با امضای قراردادهای هنگفت به ویژه در حوزه نظامی همراه بود.

وی از توافق هسته ای خارج شد اما جنگ با ایران را نمی خواهد. زیرا وی از جنگ ۲۰۰۳ و جنگ ۲۰۰۹ درس هایی گرفته است. وی از شکست های جنگی آمریکا درس گرفته است. از همین رو وی تلاش می کند از لحاظ اقتصادی حکومت ایران را تحت فشار قرار دهد و تحریم های نفتی سنگین علیه ایران اعمال کرد. در ابتدا برخی کشورها از این تحریم ها معاف شدند اما در ماه مارس سال ۲۰۱۹ , همه معافیت ها پایان یافت. در واقع باید گفت که دونالد ترامپ، امکان آشتی میان تهران و غرب که می توانست به نفع سراسر منطقه باشد و به واسط توافق هسته ای به دست آمده بود را کاملا نابود کرد.

این در حالیست که اروپا تلاش می کند تا با جلوگیری از خروج ایران از توافق هسته ای، رابطه میان تهران و اروپا را به هر شکل ممکن حفظ کند.

در همین ارتباط چندی پیش جوسپ بورل مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا با بیان اینکه دیپلماسی بدون پشتوانه عمل و اقدام راه به جایی نخواهد برد، گفت: اگر بخواهیم برجام زنده بماند، باید اطمینان حاصل کنیم که ایران در ازای بازگشت به اجرای کامل این توافق، از مزایای آن برخوردار شود.

بورل این مطلب را ساعاتی بعد از ملاقات با مایک پمپئو وزیر امور خارجه آمریکا در واشنگتن و در یادداشتی در نشریه آمریکایی پروجکت سیندیکیت بیان کرد. بورل روز دوشنبه هفته پیش نیز در تهران با مقامات عالی جمهوری اسلامی دیدار کرد.

او هفته گذشته به خاورمیانه سفر کرد تا به گفته خود در راستای حفظ ثبات، امنیت و ایجاد اعتماد میان بازیگران منطقه، سهمی را ایفا کند. مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا دوشنبه گذشته ۱۴ بهمن‌ماه در صدر هیاتی از اردن به ایران سفر و در دو نوبت با محمدجواد ظریف وزیرامورخارجه درخصوص برجام، مناسبات دوجانبه ایران و اتحادیه اروپا و آخرین تحولات منطقه‌ای و بین‌المللی تبادل نظر کرد. بورل همچنین با حسن روحانی رئیس جمهوری و علی لاریجانی رئیس مجلس شورای اسلامی نیز دیدار و گفت وگو کرد. مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در بازگشت از تهران تاکید کرد که نخستین هدف، باید حفاظت از توافق هسته‌ای ایران باشد.

موسسه روابط بین الملل و راهبردی حاصل ابتکار جمعی از متخصصین فرانسوی است، در سال ۱۹۹۱ تشکیل شد. این موسسه یکی از اتاق های فکر فرانسه است که با اهداف و کارکردهای عمومی تاسیس شد. فعالیت این انجمن در حوزه های ژئوپلیتیک و راهبردی است و تنها اتاق فکری ست که با وجود ابعاد بین المللی در پژوهش هایش، کاملا خصوصی و با رویکردی مستقل عمل می کند. این موسسه در جایگاه بیست و پنجم اتاق های فکر دنیا در حوزه امنیت و امور بین المللی قرار دارد و بازیگری اجتناب ناپذیر در عرصه مطالعات پژوهشی سیاست خارخی فرانسه است.