مصادره دولتی ۲۵۰ هزار میلیاردی سهام عدالت

روزنامه جوان : تاکنون هیچ گزارش مبسوطی از طرح سهام عدالت برای تنویر افکار عمومی منتشر نشده است، حتی ۵۰ میلیون نفر صاحب سهام عدالت نیز نمی‌دانند در ۱۰ الی ۱۴ سال گذشته چه بر سر دارایی آن‌ها آمده است. در این میان برخی از علمای علم اقتصاد می‌گویند چطور با وجود اینکه تورم عمومی در اقتصاد ایران طی سال‌های ۸۶ تا ۹۶ صد‌ها درصد بوده و در این مدت نیز بازدهی بازار سرمایه صد‌ها درصد بوده است، اما مدیریت‌کنندگان پرتفوی سهام عدالت که بیش از ۵۰ شرکت بورسی و غیربورسی مهم را مدیریت می‌کردند، نتوانستند در این ۱۰ سال یک میلیون تومان سودسازی کنند؟!

هنوز ابهامات زیادی پیرامون طرح سهام عدالت وجود دارد، دارایی عظیمی که هفت سال آن را نمایندگان شرکت‌های استانی سهام عدالت مدیریت کردند و هفت سال نیز مدیریت این دارایی در شرکت‌های سهام عدالتی در اختیار مدیران دولت یازدهم و دوازدهم قرار گرفت، اما باید یادآور شد که انتقال مدیریت سهام از مدیران قبلی به مدیران فعلی به این سادگی‌ها نبود و در مجامع برخی از شرکت‌ها کار به دعوای شدید نیز کشید. برای اینکه متوجه رانت مدیریت دارایی عظیمی در حد ده‌ها هزار میلیارد تومان در بهترین شرکت‌های اقتصاد ایران شویم، بد نیست به عقب برگردیم و سخنان یک نماینده مجلس را مرور کنیم.

مقابله با گروه ۲۵۰ نفره مدیریت‌کننده سهام عدالت

محمدرضا پورابراهیمی در گفت‌وگویی با تسنیم در سال ۹۳ با بیان اینکه سهام عدالت تبدیل به یک موضوع بغرنجی در اقتصاد کشور شده، گفته بود: با یک هدف خیر توزیع عادلانه ثروت و دارایی‌ها در جامعه انجام شد، اما عملیات اجرایی سهام عدالت به یک وضعیت بسیار بغرنج در اقتصاد ایران تبدیل شده است که از یک طرف بزرگ‌ترین شرکت‌های فعال در اقتصاد کشور که عمدتاً شرکت‌های بورسی ما هستند به نام سهام عدالت شده که در واقع یک برگ کاغذ‌های بی‌خاصیت برای مالکان اصلی‌شان است و از طرف دیگر سهام عدالت در دست ۲۵۰ نفر است.

عضو کمیسیون اقتصادی مجلس با اشاره به اینکه این شرکت‌ها نمی‌توانند افزایش سرمایه بدهند، عنوان کرده بود: طرح‌های توسعه‌ای همه شرکت‌ها به خاطر عدم امکان افزایش منابع از محل سهام عدالت بابت ۴۰ درصد سهام روی زمین مانده است. از طرف دیگر این‌ها به کسی پاسخگو نیستند، حتی یک نفر از اعضای هیئت مدیره ۲۵۰ شرکت هم پاسخگو نیست.

اگرچه پورابراهیمی در سال ۹۳ پیش‌بینی کرده بود که در آینده شاهد اتفاقات ناگواری در خصوص پرونده‌های اقتصادی و مفاسد اقتصادی از محل مدیریت سهام عدالت هستیم، اما بدون اینکه گزارش عملکرد یا تحقیق و تفحص از سهام عدالت به اطلاع صاحبان سهام برسد، مقوله سهام عدالت مسکوت ماند.

برخی معتقدند شاید مفاسدی در رابطه با مدیریت سهام عدالت در شرکت‌ها رخ داده و کسی آن را پیگیری نکرده است، اما هرچه اتفاق افتاده باشد قابل هضم نیست که یک دارایی عظیمی به نام سهام عدالت در بیش از ۱۰ سال نتواند صددرصد سودسازی کند تا سهام به طور کامل به مردم اعطا شود. تازه وقتی سخن از مفسده در مدیریت سهام عدالت در میان است باید دید در رابطه با ثبت‌نام اشخاصی که علی‌القاعده باید مشمول دریافت سهام می‌شدند و از قلم افتاده‌اند، مفسده‌ای شکل گرفته است یا خیر؟

از این‌رو جا دارد یک گروه تحقیق و تفحص از عملکرد مدیران سهام عدالت طی بیش از ۱۰ سال گذشته گزارشی را برای تنویر افکار عمومی تهیه کند.

با توجه به اینکه سبد سهام عدالت در سال‌های ابتدایی توسط شرکت‌های تعاونی استانی سهام عدالت مدیریت می‌شد و از زمان روی کار آمدن دولت یازدهم و دوازدهم نیز مدیران دولتی این سهام را در شرکت‌ها مدیریت کردند، باید دید چرا در این مدت خروجی سهام عدالت بسیار ناچیز بوده است و سودسازی ناچیز تا جایی ادامه یافته که دولت مدعی شده بخشی از حقوق دولت از محل بازدهی پرتفوی سهام عدالت به خزانه واریز نشده است. از این‌رو به گفته یک نماینده مجلس ۲۵۰ هزار میلیارد تومان از سهام عدالت را دولت مصادره کرده است.

طرح سهام عدالت جاماندگان در هیئت رئیسه مجلس

طرح دوفوریتی از سوی نمایندگان مجلس برای اعطای سهام عدالت به جاماندگان به هیئت رئیسه تقدیم شده است.

حسینعلی حاجی‌دلیگانی در گفتگو با فارس، در مورد سهام عدالت جاماندگان گفت: طرح دوفوریتی از سوی نمایندگان مجلس برای اعطای سهام عدالت به جاماندگان و ۲ میلیون نفری که کارت سهام عدالت دارند، اما به عنوان سهامدار عدالت در سامانه سازمان خصوصی‌سازی شناخته نشده‌اند به هیئت رئیسه مجلس تقدیم شده است.

به گفته وی، بر اساس قانون سهام عدالت قرار بود به شش دهک کم‌درآمد جامعه اختصاص پیدا کند که متأسفانه در دولت دهم این مسئله به صورت قشری و سطحی پذیرفته شد، به همین دلیل برخی از اقشار ضعیف و کم‌درآمد جامعه در شمار سهامداران عدالت قرار نگرفتند، در حالی که برخی کارمندان با درآمد مناسب در دولت سهامدار عدالت شده‌اند.

عضو هیئت رئیسه مجلس گفت: دولت باید شرایطی برای ثبت‌نام افراد کم‌درآمد جامعه برای تقاضای سهام عدالت فراهم کند.

وی عنوان کرد: مجلس دهم نیز کمی کوتاهی کرد و کمیسیون اقتصادی مجلس قبل به موقع طرح سهام عدالت و لایحه دولت را به دستور کار نرساند. اگر آن زمان نمایندگان مجلس تلاش می‌کردند به خاطر اینکه در لایحه دولت برای سهام عدالت آمده بود بار مالی آنچنانی نداشت و می‌توانست مشکل جاماندگان سهام عدالت را حل کند، اما امروز در قالب طرحی از سوی نمایندگان با دوفوریت مطرح شده که احتمالاً بار مالی خواهد داشت.

عضو هیئت رئیسه مجلس همچنین گفت: متأسفانه دولت هم از شرایط سوءاستفاده کرد و نیمی از ارزش سهام عدالت را که قبلاً به نام مردم شده بود به بهانه‌های مختلف به نام خود برگرداند و در این زمینه عددی بالغ بر ۲۵۰ هزار میلیارد تومان از سهام عدالت مردم را به نام خود مصادره کرد و سهام یک میلیون تومانی مردم را در نهایت ۵۳۲ هزار تومان به مردم برگرداند.

نماینده شاهین‌شهر، میمه و برخوار در مورد اینکه اکنون ۲ میلیون دارنده کارت پرس شده سهام عدالت وجود دارد که سامانه خصوصی‌سازی آن‌ها را به عنوان سهامدار نمی‌شناسد، خاطرنشان کرد: این مسئله به خاطر اختلافی بوده که بین شرکت‌های تعاونی شهرستانی سهام عدالت و سازمان خصوصی‌سازی ایجاد شده و حدود ۵/ ۱ میلیون نفر در کشور این مشکل را دارند، در حالی که حق با مردمی است که کارت پرس شده سهام عدالت را در اختیار دارند یا آن موقع به دفاتر خدمات الکترونیک و شرکت‌های تعاونی سهام عدالت مراجعه کرده و اسم آن‌ها در آنجا ثبت شده، اما اکنون سهامدار عدالت شناخته نمی‌شوند.

وی همچنین با بیان اینکه هنوز کمیسیون‌های تخصصی مجلس تشکیل جلسه نداده‌اند، گفت: قرار است طرح دوفوریتی اعطای سهام عدالت به جاماندگان به کمیسیون اقتصادی مجلس ارجاع شود.