توهم ترامپ در برخورد با برجام

پایگاه خبری تحلیلی نامه نیوز (namehnews.com) :

ترامپ امروز اگر بخواهد دستاوردی در ارتباط با برنامه هسته ای ایران کسب کند چاره ای ندارد جز اینکه به برخی بندهای این توافقنامه برگردد. اما چیزی که نمی تواند درک کند این است که وقتی از برجام خارج شده است دیگر نمی تواند به هیچ شکلی از بندهای این توافقنامه استفاده کنند.

می توان گفت که آمریکا پس از شکست طرح پیشنهادی در نشست اخیر شورای امنیت درباره تمدید تحریم تسلیحاتی ایران، به ناچار مسیر دیگری را در پیش گرفته است. در این جلسه نه تنها طرح قطعنامه پیشنهادی این کشور شکست خورد، بلکه فقط یک رأی مثبت غیر از رأی خودش به دست آورد و نکته دردناک تر برای ترامپ این بود که این طرح بدون وتوی چین و روسیه شکست خورد.

ترامپ تحت فشار این شکست بین المللی، تهدید کرد که مکانیسم "ماشه" را برای بازگرداندن پرونده هسته ای ایران، به کار می گیرد. بر اساس مکانیسم ماشه، هر یک از طرف های مذاکره می توانند در صورت نقض توافق توسط طرف مقابل، پرونده هسته ای ایران را به کمیته مشترک و سپس شورای امنیت ارجاع دهند و به تحریم های بین المللی علیه تهران برگردند.

این سناریو - اگر ترامپ بخواهد آنرا اجرا کند - سناریوی مضحکی خواهد بود. زیرا آمریکا به کلی از آن خارج شده است و نمی تواند از بندهای آن استفاده گزینشی کند. با این حال بر این موضوع اصرار دارد چون به خوبی می داند که طرح موضوع بازگشت به تحریم های بین المللی در شورای امنیت، بدون استفاده از مکانیسم ماشه، شکست سنگین دیگری را برایش رقم خواهد زد.

توهمات ترامپ انتقادات بسیاری را به دنبال داشته است برای مثال می توان به اظهارات جان بولتون، یکی از طراحان اصلی خروج آمریکا از برجام اشاره کرد؛ بولتون به صراحت گفته است واشنگتن نمی تواند با بندهای توافق هسته ای، گزینشی برخورد کند.

مشکل بزرگتر ترامپ از ناحیه متحدان اروپایی اش است. این متحدان به محض اینکه متوجه شدند نمی توانند مانع خروج واشنگتن از برجام شوند، خود برای اثبات اعتبارشان، به سرعت دست به کار شدند. اروپایی ها به خوبی می دانند که نمی توانند پا به پای ترامپ در دشمنی با ایران، تا آخر بمانند و بر همین اساس با رأی ممتنع خود در نشست اخیر شورای امنیت، سیلی محکمی به صورت آمریکا زدند و در نهایت، اظهارات اخیر جوزپ بورل، نماینده عالی اتحادیه اروپا در سیاست خارجی که گفته است آمریکا نمی تواند مکانیسم ماشه را به کار بگیرد چون به طور یک جانبه از برجام خارج شده است، به منزله تیر خلاص بر سیاست سیلی خورده ترامپ بود.

با این همه ترامپ باید منتظر قویترین ضربه از سوی ایران باشد. بدیهی است که تهران در مقابل سیاست ها و اقدامات کینه توزانه آمریکا ساکت نمی نشیند. در همین راستا شاهد ارائه طرح دوفوریتی خروج از برجام در مجلس شورای اسلامی ایران، در صورت استفاده واشنگتن از مکانیسم ماشه هستیم. این اقدام به معنی بازگشت به مرحله پیش از توافق 2015 است. به عبارت دیگر ترامپ یا هر رئیس جمهور احتمالی دیگر که در انتخابات ریاست جمهوری وارد کاخ سفید می شود اگر می خواهد دستاورد خاصی در این زمینه داشته باشد، باید طرحی نو دراندازد آنهم با شروطی که خودشان تعیین کننده آن نیستند.

حسين الموسوی - العالم