بانک‌های ایرانی زیر تیغ تحریم جدید آمریکا

پایگاه خبری تحلیلی نامه نیوز (namehnews.com) :

وزارت خزانه‌داری آمریکا روز پنجشنبه طی بیانیه‌ای اعلام کرد که نام 18 بانک ایرانی به فهرست شرکت‌های تحت تحریم دفتر کنترل دارایی‌های خارجی (اوفک) که از نهادهای زیرمجموعه این وزارتخانه به شمار می‌رود، اضافه شده است. بر اساس بیانیه وزارت خزانه‌داری آمریکا، این وزارتخانه پیرو فرمان اجرایی 13902 و با مشورت وزارت امور خارجه آمریکا اقدام به تحریم بانک سرمایه‌گذاری امین، بانک کشاورزی، بانک مسکن، بانک رفاه کارگران، بانک شهر، بانک اقتصاد نوین،‌ بانک قرض‌الحسنه رسالت، بانک حکمت ایرانیان،‌ بانک ایران زمین، بانک منطقه‌ای تعاون اسلامی، بانک کارآفرین، بانک خاورمیانه، بانک قرض‌الحسنه مهر ایران، بانک پاسارگاد، بانک سامان، بانک سرمایه، بانک توسعه تعاون و بانک گردشگری کرده است. بر اساس این تصمیم تازه آمریکا ارتباط مالی ایران با تمام دنیا قطع می‌شود، اما تحریم‌های تازه چه نتیجه‌ای می‌تواند برای اقتصاد به همراه داشته باشد؟ دسیسه‌چینی برای ایجاد گرسنگی دادن به یک جامعه وزیر امور خارجه ایران، تحریم‌های جدید آمریکا علیه تعدادی از بانک‌های ایرانی را محکوم کرد. ظریف در حساب توئیتری خود نوشت: «رژیم آمریکا قصد دارد در بحبوحه همه‌گیری جهانی ویروس کرونا کانال‌های مالی باقی‌مانده ما برای پرداخت بهای غذا و دارو را نابود کند. ایرانیان در مقابل این ستمگری جدید تاب خواهند آورد. اما دسیسه‌چینی برای ایجاد گرسنگی دادن به یک جامعه جنایت علیه بشریت است. عاملان و اجراکنندگان این اقدام ستمگرانه که پول ما را بلوکه می‌کنند، با عدالت روبه‌رو خواهند شد». از سوی دیگر عبدالناصر همتی، رئیس بانک مرکزی نیز در واکنش به تحریم‌های ثانویه آمریکا، گفته است: «تعدادی از این بانک‌ها وظیفه انتقال منابع برای خرید دارو و مواد غذایی را بر عهده دارند و بانک‌های خارجی که با این بانک‌ها مبادلاتی داشتند، عملا معافیت‌ها و مجوزهای لازم را برای تامین مالی مبادلات دارو و محصولات غذایی دریافت کرده‌اند. هرچند درماه‌های گذشته برای تامین دارو و غذای مردم به خاطر فشار حداکثری به شدت در مضیقه بودیم، ولی تاکنون از مسیرها و روش‌هایی اجازه ندادیم هیچ‌گونه کمبودی در کشور ایجاد شود. از این پس نیز بانک مرکزی در کنار بخش خصوصی، تمام تلاش خود برای تامین دارو و کالاهای اساسی مورد نیاز مردم از روش‌های مختلف به کار خواهد بست و اجازه نخواهد داد از این ناحیه فشار بیشتری بر مردم وارد شود. این اقدام آمریکا بیش از آنکه اثر اقتصادی داشته باشد، برای اهداف تبلیغاتی و سیاسی داخلی آمریکا انجام شده است و نشانگر دروغ و فریب بودن ادعای حقوق بشر و انسان‌دوستی سران این کشور است و قطعا چنین اقداماتی در حافظه ملت ایران ثبت خواهد شد.» حسن روحانی، رئیس جمهوری نیز درپی گزارش رئیس کل بانک مرکزی از روند تامین ارز کالاهای اساسی و دارو در چارچوب برنامه تدوینی دولت درخصوص اقدامات اخیر دولت آمریکا گفت: «اقدامات دولت آمریکا در چارچوب تلاش‌های تبلیغاتی-سیاسی با اهداف داخلی خودشان است. این حرکت‌ها و رفتارهای بی‫سرانجام آمریکا در تداوم خطای راهبردی ترامپ در خروج از برجام است. دولت آمریکا در چارچوب تحلیلی غلط بر این باور بود که این تحریم‌ها مقاومت ایران را در هم می‌شکند اما گذشت زمان نشان داد که این تحلیل به‌شدت با واقعیت فاصله دارد. همه کشورها می‌بینند این اقدامات آمریکا کاملا خلاف قانون و مقررات بین‌المللی است و در شرایط کرونا نیز این اقدامات واشنگتن، کاملا ضدبشری است و مدعیان حقوق بشر در عرصه جهانی باید آن را محکوم کنند.» تحریم‌ها خواسته و ناخواسته منجر به افزایش محدودیت‌ها می‫شود در حالی صحبت از بی‌تاثیر بودن تحریم‌ها می‌شود که برخی از کارشناسان معتقدند تصمیمات اخیر ترامپ می‌تواند اقتصاد ایران را تحت تاثیر قرار دهد. کمیل طیبی، استاد دانشگاه و اقتصاددان با اشاره به تحریم‌های اخیر آمریکا علیه ایران به «ابتکار» گفت: هنگامی که تحریم‌ها شکل مالی به خود بگیرد و جریان مالی را قطع کند، خواسته و ناخواسته منجربه افزایش محدودیت‌ها در بخش‌های دیگر می‌شود. ما در روابط تجاری نیاز داریم که در زمان صادرات و واردات جریان پرداخت و دریافت بدون مشکل باشد. بنابراین وقتی سیستم مالی دچار تحریم می‌شود قطعا به صورت مستقیم و غیرمستقیم اثر خود را بر بخش‌های مختلف تجارت و تولید خواهد گذاشت. وی افزود: این شکل از تحریم فهرست بزرگی از بانک‌ها را شامل می‌شود و بسیاری از کانال ارتباط مالی ایران را خواهد بست و ممکن است حتی ما برای دارو و کالاهای ضروری دچار مشکل شویم. البته امکان دور زدن تحریم‌ها وجود دارد اما به هر حال تحریم دوباره، این بهانه را به دست بسیاری از شرکت‌ها و بنگاه‌ها می‌دهد تا روابط‌شان با ما را پیش از هر زمان دیگری محدود کنند. این کارشناس اقتصادی بین‌الملل اظهار کرد: بسیاری از کشورها به دلیل حفظ منافع خود و برای جریمه نشدن، تحریم‌ها علیه ایران را مدنظر قرار می‌دهند و نسبت به آن عمل خواهند کرد. بنابراین من معتقدم تحریم‌های اخیر برای اقتصاد کشور بدون تاثیر نخواهد بود، اگرچه که طی یک‌سال گذشته ما بارها تحریم‫های مالی را تجربه کردیم اما نمی‌توان انتظار داشت که تصمیمات جدید آمریکا فارغ از هرگونه تاثیر باشد. وی ادامه داد: راه برای دور زدن تحریم‌ها وجود دارد، در روابط تجاری و مالی همیشه یک بخش سومی حضور خواهد داشت. این بخش و یا بنگاه می‌تواند ارتباط مالی را برقرار کند. به عنوان نمونه یک بانک ثالث می‌تواند ارتباط تجاری را بین ایران و کشورهای مقصد شکل دهد. البته ما باید توجه داشته باشیم که اینگونه راه‌ها با هزینه‌های بالایی همراه خواهد بود. بحث دور زدن تحریم‌ها، نقش واسطه‌ها و هزینه برقراری ارتباط را بالا می‌برد و این مسئله می‌تواند چالش‌هایی را برای ما به دنبال داشته باشد. طیبی گفت: راه‌های دور زدن تحریم خود با مشکلاتی همراه است، هر اقدامی با ریسک بالایی هم‌راستا بوده و می‌تواند برای اقتصاد تورم‌زا باشد. بنابراین چنین راهکارهایی اثر منفی بر روی شاخص‌های کلان اقتصاد می‌گذارد و تورم اصلی‌ترین اثر آن خوهد بود. قطعیت در اقتصاد معنایی ندارد علی مزیکی، کارشناس مسائل اقتصادی نیز با بررسی فرآیند تاثیرپذیری اقتصاد از عوامل بیرونی به تحریم‌های آمریکا اشاره کرد و گفت: قطعیت در اقتصاد معنایی ندارد و نمی‌توان به طور 100 درصد درخصوص اتفاقات نظر داد، اما من گمان می‌کنم تصور بی‌ثاثیر بودن تحریم‌های اخیر آمریکا اشتباه است. وی افزود: اینگونه اشتباهات بارها تکرار شده است، به عنوان نمونه بسیاری از اقتصاددانان فکر می‌کنند گسترش پایه پولی موجب افزایش نرخ ارز می‌شود و یک‌سری از ریشه‌های اقتصاد خرد را در نظر نمی‌گیرند، این درحالی است که شوک نرخ ارز یک شوک برون‌زا بوده و به عوامل خارجی بستگی دارد، بنابراین نمی‌توان گفت که تحریم‌ها دیگر آسیبی به اقتصاد کشور وارد نمی‌کند. این کارشناس اقتصادی با اشاره به مشکلات ناشی از تصمیمات ادامه داد: ما تحت تاثیر تحریم‌ها قرار داریم، به عبارتی دیگر تحریم‌ها رفتار‌های اقتصادی ما را تعیین می‌کنند و اقتصاد کشور پیرو اینگونه تصمیمات است. ادامه این شرایط ممکن است ما را به راهی بکشاند که خرید کالاهای اساسی‌مان در داخل به سنت محاسبه شود. اگر تا کنون توانسته‌ایم در برابر محدودیت‌ها ایستادگی کنیم به دلیل انعطاف‌پذیری قیمت‌ها بوده و هنوز به جایی نرسیدیم که پول‌مان ناتوان برای گرداندن اقتصاد باشد.