چالش جناح‌های سیاسی در مواجهه با بایدن

پایگاه خبری تحلیلی نامه نیوز (namehnews.com) :

اما حسن روحانی به نوعی پیام معناداری به دولت احتمالی جو بایدن صادر کرد. رئیس جمهوری گفت: امیدواریم شرایط طوری باشد که تحریم کنندگان بفهمند راه‌شان نادرست بوده است و به هیچ عنوان به اهدافشان دست نخواهند یافت و این تجربه سه ساله درسی برایشان باشد تا دولت جدید آمریکا به تعهداتش برگردد و در برابر قانون تسلیم باشد. حال به نظر می‌رسد در فاصله چند ماه تا انتخابات 1400 برخی فعالان اصلاح‌طلب امیدوارند تا بتوانند با رویکرد متفاوت آمریکا در معادلات دیپلماتیک تغییراتی ایجاد کنند. هرچند حسن روحانی در این باره گفته بود افراد مهم نیستند آمریکا باید تغییر رویه دهد. هرچند که به قطعیت نمی‌توان تاثیر انتخابات آمریکا را چندان شگرف بر سیاست‌های داخلی کشور دانست با این همه اما تحولات جهانی در هر کشوری می‌تواند تا حدودی یارکشی جناح‌های سیاسی را نیز تحت تاثیر قرار دهد. به نظر می‌رسد این موضوع برای جناح اصولگرا نیز خالی از اهمیت نیست چنانکه در برخی از رسانه‌های خود به وضوح از آمدن ترامپ استقبال بیشتری می‌کردند و حالا با پیروزی بایدن حملات خود را به ظریف و چهره‌های دولتی آغاز کردند. حسین کنعانی‌مقدم دبیر سیاسی جبهه ایستادگی در گفت‌وگو با مهر، با اشاره به بکارگیری دوگانه مقابله-مذاکره توسط اصلاح‌طلبان درصورت پیروزی جو بایدن در آمریکا، گفته بود: من اخیراً در یک مناظره، به یکی از فعالان سیاسی اصلاح‌طلب گفتم چرا اصلاح‌طلبان طوری وانمود می‌کنند که اگر بایدن روی کار بیاید، سیاست مذاکره با آمریکا به نفع اصلاح‌طلبان تمام می‌شود. کنعانی‌مقدم گفت: این نوع رفتارها و مواضع از سوی یک جریان سیاسی درواقع چراغ سبز نشان دادن به جو بایدن برای تسلیم و سازش است. وی تاکید کرد: البته مدتی طول می‌کشد تا نتیجه انتخابات آمریکا مشخص شود و این کشور به ثبات برسد چراکه ترامپ به این سادگی از قدرت پایین نخواهد آمد. چراغ سبز نشان دادن به دموکرات‌ها یا جمهوری‌خواه‌ها مبنی بر اینکه اگر شما سرکار بیایید ما با شما تعامل خواهیم کرد، خلاف سیاست جمهوری اسلامی است. این نوع رفتارها آدرس غلط دادن به مردم است. دبیرکل حزب سبز گفت: اصلاح‌طلبان طوری وانمود می‌کنند که مشکلات درونی کشور ریشه در تهدیدها و تحریم‌های آمریکا دارد والّا دولت می‌توانست از این مشکلات عبور کند. کنعانی‌مقدم تاکید کرد: سخنان روحانی مبنی بر اینکه شخص، حزب و نتیجه انتخابات در آمریکا برای ما مهم نیست، تکرار فرمایشات رهبر انقلاب به عنوان موضع رسمی جمهوری اسلامی است، اما جناح سیاسی وابسته به روحانی، دنبال این هستند که افرادی همچون آقای ظریف را سردار صلح و سازش و تسلیم معرفی کنند در حالی که این دقیقاً در تناقض با برخی مواضع آنهاست. دولت بایدن و اصلاح‌طلبان ایرانی اما در همین زمینه احمد زیدآبادی می‌نویسد: آیا میراث ترامپ برای بایدن بارِ گرانی است که باید با تلاش و زحمت آن را از دوش خود بردارد و یا اینکه سرمایه‌ای است که می‌تواند با به کارگیری آن در جهت صحیح، موفقیت‌هایی تاریخی برای دولت آینده خود رقم بزند؟ به گمان من مورد دوم درست است. اگر از منظر منافعِ خاص آمریکا در جهان به ماجرا بنگریم، ترامپ با سیاست‌های یکجانبه و قلدرمآبانه خود عملیاتِ گودبرداری و گِل کاری یا همان جنبه‌های کثیف، اما بعضاً اجتناب‌ناپذیرِ سیاست خارجی را به انجام رسانده و اینک نوبت استادِ ماهری است تا نازک کاری‌های باقی مانده را با دقت و ظرافت و در جهتی منصفانه‌تر به مقصد نهایی برساند! چنین کاری آیا از فردی مانند بایدن برمی‌آید؟ درواقع بزرگترین مشکل برخی دموکرات‌های آمریکا این است که به جای توجه به میزانِ عملی بودنِ سیاست‌ها، خود را درگیر پاره‌ای امور شبه‌آرمانی می‌کنند و بیش از آنکه دغدغه‌مندِ پیشبردِ کاری در صحنه عمل و بر روی زمین باشند، جلب رضایت بخشی از هواداران ایده‌آل‌گرا و ذهنیت‌زده خود را به بهای بی‌عملی و دست روی دست گذاشتن در مقابل بحران‌های واقعی، در اولویت قرار می‌دهند. بایدن، اما سابقه‌ای طولانی در عرصه سیاسی ایالات متحده دارد و به گمانم بتواند جناح واقع‌گراتر حزب دمکرات و جناح معتدل‌تر حزب جمهوری‌خواه را پشت سر خود متحد کند و با تکیه بر آنها، استراتژی خود را بخصوص در صحنه بین‌المللی پیش ببرد. درمورد مسئله خاص ایران، بسیاری تحلیل‌گران تصورشان بر این است که بایدن با چراغِ سبز نشان دادن برای نوعی بازگشت به برجام، سبب تقویت اصلاح‌طلبان و اعتدال‌گرایان در صحنه سیاسی ایران می‌شود و سپس در صدد معامله با آن‌ها برمی‌آید. من گمان نمی‌کنم بایدن تا این اندازه خام و نسبت به مسائل و توزان قوای داخلی ایران بی‌اطلاع باشد! اگر او پس از نیم قرن حضور در نهاد‌های تصمیم‌گیر آمریکا، هنوز به این نتیجه نرسیده باشد که توافق با جناح اصلاح‌طلب ایرانی، اصولاً پایدار و قابلِ اتکاء نیست و هیچ منفعتی هم را برای دو طرف ماجرا به دنبال نمی‌آورد، در آن صورت شایسته همان عنوانی است که ترامپ به او داده است! بایدن اما زیرک به نظر می‌رسد. او طبعاً در پی توافق با ایران است، ولی بسیار بعید است که طرف توافق را اصلاح‌طلبان یا اعتدال‌گرایانی بداند که نه فقط در ارکان اصلی اقتدارِ حاکم نفوذی ندارند بلکه با پیش انداختن ناموجه خود برای هرگونه توافق کاذب، عملاً مانع شکل‌گیری یک توافق پایدار و تاثیرگذار می‌شوند! از این رو به نظرم اصلاح‌طلبان و اعتدال‌گرایان هم نباید از این جهت علامت‌های غلط به دولت بایدن و افکار عمومی داخلی بفرستند و بار دیگر با دامن زن به امیدی کاذب و بی‌مبنا، در صدد استمرار دولتی فلج در کشور برآیند که مهمترین کارویژه‌اش در نهایت نگهداری شغل‌های بلندپایه دولتی برای عده‌ای خاص باشد و بس! مناسبات ایران و آمریکا فراجناحی شود ناصر ایمانی، فعال سیاسی اصولگرا، در همین خصوص به خبرآنلاین گفت:« اصلاح طلبان خواهان روی کار آمدن جو بایدن هستند چرا که او مدعی بازگشت به برجام است. برگ برنده اصلاح طلبان در طی این ۸ سال گذشته برجام بوده و پس از پاره شدن برجام توسط دونالد ترامپ، جریان اصلاحات دیگر حرفی برای گفتن نداشت. این قضیه در جریان اصولگرایی برعکس است زیرا آنان نه از آمدن بایدن خوشحالی کرده و نه از آمدن ترامپ ابراز ناراحتی کرده‌اند. همچنین باید یادآور شد، موضع گیری های ترامپ و بایدن، نه تنها ۱۸۰ درجه، بلکه ۱۲۰ درجه هم تفاوتی ندارد و تنها درصد محدودی با هم فرق دارند. مسیر کشور، از این مسیر که چه شخصی رئیس‌ جمهوری آمریکا باشد، نمی‌گذرد؛ بلکه مسیر آینده کشور ما، باید از مسیر دیگری طی شود.» حشمت الله فلاحت پیشه، رئیس سابق کمیسیون امنیت ملی مجلس، معتقد است که در مناسبات بین ایران و آمریکا، افرادی که بیشترین بهره را از تنش‌های سیاست‌خارجه ایران می‌برند؛ کسانی هستند که در عرصه اقتصادی سود زیادی کسب می کنند. انحصار شرایط اقتصادی تحریم را به دست گرفته‌ و به مردم رحم نمی‌کنند. او به خبرآنلاین، گفت: «مناسبات ایران و آمریکا باید فراجناحی شود و تا زمانی که این مناسبات فراجناحی نشود، ضرر بسیاری حداقل از لحاظ اقتصادی، برای ایران خواهد داشت. طیف افراطی و کسانی که به دنبال حفظ تنش بین ایران و آمریکا هستند؛ برای حفظ شرایط فعلی تلاش می کنند و طبیعتا از روی کار آمدن ترامپ استقبال می کنند. افرادی هم که به دنبال برون رفت ایران از شرایط فعلی هستند، امیدوارند تا سیاستمداران منطقی روی کار بیایند. حتی با روی کار آمدن ترامپ، هم برخی امیدوارند تا برون رفتی از فشار حداکثری وجود داشته باشد.»