برنامه مجلس برای مجردها
پایگاه خبری تحلیلی نامه نیوز (namehnews.com) :
به گزارش نامه نیوز، معضل و مشکلات پیش‌روی ازدواج جوانان همواره موجب شده است تا جوانان رغبت و تمایل چندانی به ازدواج نشان ندهند.
مشکلاتی همچون هزینه‌ها و مخارج بالا از اصلی ترین مواردی است که می‌توان به عنوان یک مانع اصلی بر سر ازدواج جوانان از آن یاد کرد.
حالا آمار جوانانی که در کشور آماده ازدواج هستند به 13 میلیون نفر رسیده است؛ این آمار را عضو کمیسیون اجتماعی مجلس به خبرنگار پارلمانی خبرگزاری فارس ارائه می‌دهد.
فاطمه قاسمپور پس از اعلام این آمار می‌گوید که باید اهتمام ویژه‌ای به امر ازدواج و تسهیل ازدواج شود.
او یادآوری می کند که قانون تسهیل ازدواج بنا به دلایلی عملیاتی و اجرایی نشده و حتی آئین‌نامه‌های اجرایی آن هم نوشته نشده است.
قاسم پور عدم ضمانت اجرایی لازم را از ضعف‌های جدی که این قانون می‌داند که مانع اجرایی شدن آن شده است.
وی به عنوان رئیس فراکسیون زنان مجلس برای بحث بازنگری قانون تسهیل ازدواج هم عنوان می‌کند که اقداماتی را شروع کرده‌ایم و در دستور کار فراکسیون زنان مجلس قرار دارد.
متن زیر مشروح گفت‌وگوی خبرگزاری فارس با فاطمه قاسم پور رئیس فراکسیون زنان مجلس و نماینده مردم تهران است که از نگاهتان می‌گذرد:
*تمایل به فرزندآوری در جامعه ایرانی وجود دارد
یک طرحی در مجلس تصویب شد که قرار است برای افزایش جمعیت و تقویت نسل، کارهای جدی انجام شود، درباره‌ی جزئیات این طرح بفرمایید.
قاسمپور: درواقع طرح جوانی جمعیت و حمایت از خانواده ایرانی، رویکردی که در مجلس درباره بحث فرزندآوری وجود دارد و نمایندگان پیگیری می‌کنند این است که تمایل به فرزندآوری در جامعه ایرانی وجود دارد، پژوهش‌های اجتماعی این تمایل را نشان می‌دهد، متوسط تمایل به فرزندآوری عددی نزدیک به 7/2 است ولی آن چیزی که اتفاق می‌افتد، نرخ باروری در کشور بین 6/1 تا 7/1 است و برای اینکه آن تمایل به فرزندآوری محقق شود، نیاز است که تسهیلاتی برای خانواده‌های ایرانی درنظر گرفته شود و موانعی که سر راه فرزندآوری است برداشته شود.
این طرح با این نگاه نگارش شده که این موانع در واقع برداشته شود، موانعی مانند تسهیلات شغلی به زنان شاغل، چون الان زنان شاغل در مرخصی‌های زایمان با مشکلات مواجه هستند، اعطای دورکاری ، ساعات شیردهی، حمایت بیمه‌ای از زوجین نابارور از بحث‌های جدی‌ای است که این بحث دارد دنبال می‌کند، حدود 3 میلیون زوج نابارور در کشور وجود دارد که نیاز است برای درمان‌شان حمایت بیمه‌ای شوند و بسته‌های تغذیه‌ای رایگان به مادران و فرزندان که این بسته‌های تغذیه‌ای علاوه بر اینکه بسته‌های تغذیه‌ای هستند بسته‌های درمانی و بهداشتی را هم شامل شود.
* 3 میلیون زوج نابارور در کشور وجود دارد
متوسط تمایل به فرزندآوری عددی نزدیک به 7/2 است ولی آن چیزی که اتفاق می‌افتد، نرخ باروری در کشور بین 6/1 تا 7/1 است
همه مادران؟
قاسمپور: نه قاعدتاً براساس آزمون وسع، افراد کمتر برخوردار قرار است مشمول این قانون شوند. این طرح با همین نگاهی که عرض کردم نگارش شده است، الان اتفاقی که افتاده است، مجلس شورای اسلامی برای اینکه فرآیند تصویب این طرح تسهیل شود، صحن اختیار تصویب آن را طبق اصل 85 قانون اساسی بر عهده یک کمیسیون مشترکی از کمیسیون‌های تخصصی مجلس قرار داده است که فرآیند بررسی این طرح در آن کمیسیون مشترک ادامه پیدا کند و نهایتاً اگر هر کدام از بندهای این طرح مصوب شد، بعد فرآیندهای بعدی طی شود، به شورای نگهبان ارسال شود و دیگر برگشت به صحن نداریم و به این ترتیب این طرح پیگیری خواهد شد.
* تسهیل ازدواج جوانان از اولویت‌های مجلس است
آیا قانونی برای تسهیل ازدواج جوانان دارید؟
قاسمپور: بله.
فارس: آیا مجلس برنامه مشخصی برای این موضوع دارد؟
قاسمپور: کلیت مساله ازدواج از اولویت‌های مجلس است یعنی هر مرکز پژوهش‌های مجلس، اولویت کمیسیون‌ها به مجلس را که استخراج کرده، مساله‌ی ازدواج در صدر اولویت‌ها است، در دیداری هم که حضرت آقا با مجلس داشت، از مطالباتی که ایشان در حوزه اجتماعی طرح کردند بحث ازدواج بود و به هر جهت علاوه بر همه این بحث‌ها، 13 میلیون جوان ایرانی آماده ازدواج نشان‌دهنده این است که باید اهتمام ویژه‌ای به امر ازدواج و تسهیل ازدواج شود، متاسفانه قانون تسهیل ازدواج بنا به دلایلی عملیاتی نشده و اجرایی نشده و حتی آئین‌نامه‌های اجرایی آن هم نوشته نشده است و از ضعف‌های جدی که این قانون داشته که مانع اجرایی شدن آن شده است، آن ضمانت‌های اجرایی لازم است.
*13 میلیون جوان ایرانی آماده ازدواج هستند
ما در طرح جوانی جمعیت با توجه به ضعفی که قانون تسهیل داشت تلاش کردیم آن ضمانت‌های اجرایی در طرح جوانی جمعیت حتماً لحاظ شود، با همین رویکرد قانون بازنگری تسهیل ازدواج را مدنظر داریم که هم ضمانت‌های اجرایی برای بحث قانون تسهیل ازدواج درنظر گرفته شود، در کنار آن براساس داده‌‌ها و شرایط اجتماعی 15سال پیش تدوین شده است، الان با توجه به شرایط جدید بتوانیم یک بازنگری نسبت به قانون تسهیل ازدواج داشته باشیم چون مجلس درگیر طرح جوانی جمعیت بود، فرآیندهای بازنگری قانون تسهیل ازدواج هنوز شروع نشده ولی مقدمات آن تشکیل یک کارگروهی در مرکز پژوهش‌های مجلس برای این بحث مقدمات طراحی شده، یک بخشی از آن به مرحله اجرا رسیده و انشاءالله به زودی در صدر مسائلی که کمیسیون اجتماعی پیگیری خواهد کرد قرار خواهد گرفت.
متاسفانه قانون تسهیل ازدواج بنا به دلایلی عملیاتی نشده و اجرایی نشده و حتی آئین‌نامه‌های اجرایی آن هم نوشته نشده است
الان قانون تسهیل ازدواج مواردی را دارد، از مسکن موقت، وام تا صندوق ذخیره جوانان که بتواند از آن فرآیندهای ازدواج، خدمات ازدواج، مشاوره و مراحل دیگر حمایت کند، اینها در قانون فعلی وجود دارد، ولی این قانون هم باید از حیث تسهیلاتی که در آن است که چقدر علل و عواملی که عملاً مانع ازدواج جوانان شده است؛ یعنی آن پایه‌ای که باید برای بحث بازنگری ازدواج قرار دهیم با توجه به شرایط امروز چه مواردی است؟ چه مواردی باید مدنظر قرار گرفته و استخراج شود، این قانون براساس داده‌های امروز باز هم بازنگری شود و ضمانت اجرایی هم در کنار این بازنگری قرار بگیرد که اگر احیاناً قانون اجرایی نشد مجلس از آن جایگاه نظارتی‌اش بتواند اجرایی شدن قانون را حتماً پیگیری کند، چون اجرایی شدن این قانون در مجالس گذشته هم پیگیری شده یعنی چه موانعی دارد و چرا دستگاه‌ها آن را اجرایی نمی‌کنند؟ ولی چون در قانون بحث ضمانت‌های اجرایی پیش‌بینی نشده، عملاً اتفاقی نیفتاده و در آن جایگاه نظارتی مجلس نتوانسته آنطور که باید و شاید نقش خودش را بازی بکند، چون ضعف در تدوین قانون بوده است.
*در حوزه زنان سرپرست خانوار متولی واحد نداریم
با توجه به اینکه شما رئیس فراکسیون زنان مجلس هم هستید، مشکلات زنان سرپرست خانوار خیلی زیاد است، این فراکسیون چه برنامه‌ای برای زنان سرپرست خانوار دارد و اینکه آیا تا الان اقدامی انجام شده است؟
قاسمپور: بحث زنان سرپرست خانوار از اولویت‌های فراکسیون زنان است؛ این موضوع از چند منظر بحث زنان سرپرست خانوار برای ما مهم است، یکی بحث نرخ رشد و افزایش تعداد زنان سرپرست خانوار است که باید حتماً نسبت به آن اقداماتی صورت بگیرد، بحث دیگری که برای ما مهم است بحث توانمندسازی زنان سرپرست خانوار است و به هر جهت بررسی اقداماتی که در این زمینه اتفاق افتاده و طراحی الگویی برای توانمندسازیِ زنان سرپرست خانوار؛ با همین نگاه با توجه به اینکه یکی از بندهای جدی قانون برنامه ششم بحث توان‌افزایی زنان سرپرست خانوار است، ما جلسات نظارتی را در مجلس شروع کردیم، دستگاه‌هایی که مکلف بودند نسبت به بحث زنان سرپرست خانوار اقداماتی داشته باشند را در مجلس دعوت کردیم، در جلسه‌ای که داشتیم چند کلان‌مساله شناسایی شد که اگر نسبت به این کلان‌مساله‌ها برنامه نداشته باشیم قاعدتاً اقدامات و برنامه‌هایی که در حال حاضر برای زنان سرپرست خانوار پیگیری می‌شود، خیلی پیگیری‌های موثری نخواهد بود.
یکی از مسائل جدی این است که ما در حوزه زنان سرپرست خانوار متولی واحد نداریم، دستگاه‌های مختلفی دارند خدمات‌رسانی و حمایت می‌کنند، فرآیندهای توان‌افزایی و توانمندسازی را انجام می‌دهند ولی متولی واحدی وجود ندارد، کارگروهی طراحی شده، یک ستاد مانندی است ولی این ستاد و کارگروه توان پاسخگویی به مساله زنان سرپرست خانوار را ندارد.
بحث دیگر این است که ما پنجره واحد حمایتی از زنان سرپرست خانوار نداریم، زنانی را داریم که دارند از چند دستگاه حمایت می‌شوند و افرادی را هم داریم که هیچ‌گونه حمایتی را جذب و جلب نکردند، این هم یکی از نکات جدی است که باید حتماً نسبت به آن اقدامات جدی صورت بگیرد.
بحث جدی دیگری که در حوزه زنان سرپرست خانوار وجود دارد، مفهوم توانمندسازی زنان سرپرست خانوار است که این هم از آن مواردی است که ما در گفتگویی که با دستگاه‌ها داشتیم و در کنار آن پژوهشی هم با فراکسیون زنان داد، یکی از موسساتی که در حوزه فقرزدایی کار می‌کند، انجام دادند، مساله‌ای که الان وجود دارد الگوی اشتغالزایی برای زنان سرپرست خانوار این است که عملاً الگوی اشتغالزایی موجب به توانمندسازی نمی‌شود، در واقع الگوی اشتغالزایی فقط زنان سرپرست خانوار به مثابه کارگران ارزان‌قیمت می‌بیند و رویکرد ما این است که الگوی توانمندسازی هم حتماً عوض شود و این یک الگوی جامعی که هم توانمندسازی زنان سرپرست خانوار را داشته باشد و هم تمام هم و غم‌های زنان سرپرست خانوار را مورد توجه قرار بدهد و هم یک زن سرپرست خانوار را فقط در قامت یک کارگر ارزان‌قیمت نبیند جایگزین شود. در واقع زن سرپرست خانوار در این فرآیندی که طی می‌کند، بتواند به یک کارآفرین تبدیل شود.
اینها مواردی است که دارد بررسی می‌شود، ما بعد از آن جلسه هم با توجه به اینکه در تقسیم کار ملی که در بحث کاهش آسیب اجتماعی اتفاق افتاده، مسئولیت بحث زنان سرپرست خانوار با سازمان بهزیستی است، به سازمان بهزیستی گفته شده که بر این اساس برای زنان سرپرست خانوار در سطح کلان یک نقشه راهی را تدوین کنند و مجدداً جلساتی را ما برای پیگیری این مسائل کلان خواهیم شد.
*انتقاد از عدم ارسال طرح توانمندسازی زنان از سوی دولت
در اواخر دولت دهم شنیدیم که می‌گفتند مجلس خیلی در این قضیه همکاری نمی‌کند...
قاسمپور: در برنامه ششم تکلیفی به دولت داده شده بود که دولت بحث آن برنامه جامعه توانمندسازی زنان را به مجلس ارجاع بدهد و ارسال کند و بعد از اینکه این برنامه ارسال شد، برنامه در مجلس تصویب شود، اتفاقی که افتاده این است که دولت نه تنها این را ارسال نکرده بلکه لایحه‌ای را به مجلس فرستاده که از مجلس خواسته این بخشی از برنامه ششم در ماده 80، عبارتی که به مجلس گفته شده به مجلس ارجاع شود و مجلس تصویب کند، این بخش حذف شود و چون این لایحه به مجلس آمده و تصویب نشده، این باعث شده که یک بخشی از آن حمایتی که باید از زنان سرپرست خانوار اتفاق بیفتد، محقق نشود، صحبت ما با دولت این بود که این بحث باید به مجلس ارجاع و ارسال می‌شد و مجلس هم نسبت به این مساله قاعدتاً آن فرآیند لازم را طی می‌کرده و این عدم ارسال طرح توانمندسازی زنان به مجلس باعث شده که عملاً تعللی در بحث زنان سرپرست خانوار توسط دولت بشود.
*یکی از چالش‌های مجلس عدم همراهی دولت در برخی مصوبات است
در حال حاضر طرحی با عنوان طرح تامین کالاهای اساسی در مجلس آمد که دولت به طور مشخص اعلام کرد ما مخالفیم و با بازی واژگان گفتند تامین کالا نیست، کلاً با این موضوع مخالفت کردند، با توجه به مخالفتی که دولت با این طرح و طرح‌‌های مشابه داشته و شنیده می‌شود دولت گفته طرح‌هایی که مجلس می‌دهد ما اجرا نمی‌کنیم، آیا این صحت دارد و نظر شما در مورد مخالفت دولت چیست؟
قاعدتاً یکی از چالش‌های مجلس یازدهم این است که شما اشاره کردید، چالشی که ما عدم همراهی دولت را در برخی از مصوبات داریم در کنار این عدم همراهی با مصوبات آنجایی هم که مجلس باید نقش نظارتی را داشته باشد این عدم‌همراهی خودش را آنجا نشان می‌دهد ولی با توجه به فرمایش حضرت آقا در تعامل قوا و هم اینکه حل مساله‌ی مردم در گِروه تعامل است، مجلس تمام همت خودش را در قبال این چالش به آن تعامل گذاشته و تمام تلاش بر این است که این موارد را با رویکرد تعاملی حل و فصل شود و نهایتاً حل مساله مردم را دنبال بکنیم.
*سیاسی‌کاری دولت در مصوبات مجلس
علت مخالفت دولت چیست؟
قاسمپور: احتمالاً دلایل مختلفی وجود دارد، در بحث کالاهای اساسی بحث بودجه مطرح می‌شود و در موارد دیگر هم دلایل دیگری طرح می‌شود، ولی قاعدتاً من فکر می‌کنم این بحث یک بحث سیاسی است که وجود دارد و این رویکرد سیاسی قاعدتاً از طرف ما پذیرفته نیست و حل مساله‌ی مردم چون باید مورد اهتمام قرار بگیرد، باید این رویکردهای سیاسی کنار گذاشته شود و پیگیری مسائل مردم در صدر قرار بگیرد. رویکردی که ما در مجلس داریم این است که ما در چاله‌ی این رویکرد سیاسی قرار نگیریم و تا جایی که ممکن است آن اهتمام‌مان را روی حل مساله ببریم.
* سه طرح برای حل مشکل مهریه طراحی شده است
با توجه به توضیحات ارائه شده، در حال حاضر اقدام ویژه‌ای را برای زنان دارید؟ از این بعد کمیسیون زنان قرار است چه برنامه‌ای را دنبال کند؟
قاسمپور: ما در فراکسیون زنان در چند بُعد درنظر داریم فعالیت بکنیم، برای برخی از آنها اقداماتی طراحی کردیم که انشاءالله مسیر را ادامه بدهیم، یکی از آن بحث‌ها بحث حقوق زنان است که باید به طور جدی پیگیری شود، هم بحث لایحه امنیت صیانت و کرامت زنان برای ما بحث مهمی است و بارها از دولت مطالبه کردیم که این لایحه را زودتر به مجلس ارسال کنند تا مجلس بتواند این لایحه را در اولویت کاری‌اش قرار بدهد، کمیسیون زنان هم تمام توجه‌ی خودش را نسبت به این لایحه دارد و این مساله را پیگیری بکند که متاسفانه تا به امروز این لایحه هنوز به مجلس ارائه نشده است. بحث دیگر بحث قانون حمایت از خانواده است، آن قانون هم نیازمند اصلاحات و بازنگری‌ای است که فرآیند اصلاحات آن در قوه قضائیه هم شروع شده و ما هم در مجلس کارگروهی را برای اصلاح این قانون طراحی کردیم که با حضور قضات و وکلا و حقوقدانان بتوانیم مواردی که احیاناً امروز برای احقاق حقوق خانواده و زنان پاسخگو نیست را شناسایی بکنیم، به طور خاص در مورد مهریه، از مواردی است که در ذیل قانون حمایت از خانواده، مباحثی است که داریم آن را پیگیری می‌کنیم چون الان در مجلس سه طرح برای بحث مهریه طراحی شده است، ما آن طرح‌ها را در یک کارگروهی با حضور طراحان مورد بررسی قرار می‌دهیم که انشاءالله آن چیزی که خروجی مجلس در بحث مهریه خواهد شد هم حمایت از زنان و هم حمایت از مردان باشد و آن احقاق حقوقی که باید اتفاق بیفتد، درنهایت امر اتفاق بیفتد.
برخی از مسائل مانند مساله حمایت از زنان سرپرست خانوار برای ما اولویت دارد، در حوزه خانواده بحث ازدواج از مسائلی است که اولویت دارد، برای بحث بازنگری قانون تسهیل ازدواج هم اقداماتی را شروع کردیم، اینها مواردی است که درحال حاضر در دستور کار، فراکسیون زنان است. علاوه بر اینها با توجه به جایگاه نظارتی مجلس ما با دستگاه‌های مختلف براساس سیاست‌های کلی خانواده، جمعیت و برنامه ششم توسعه، جلساتی را داریم و اقدامات آنها را در این زمینه‌‌ها بررسی می‌کنیم به دستگاه‌ها هم گفتیم تمام اقداماتی که در این زمینه داشتند را به فراکسیون زنان ارسال کنند که ببینیم سیاست‌های کلی نظام، تکالیف برنامه‌ای تا چه حد در دستگاه‌های پیگیری شده و برنامه هفتم توسعه هم یکی از مسائل مهمی است که در فراکسیون پیگیری خواهد شد و مقدمات آن برنامه‌های نظارتی است که عرض کردم.
در مورد مهریه گفته می‌شود قانونی هم که وجود دارد اجرا نمی‌شود، در این مورد ورود کردید؟
قاسمپور: دو سه طرح الان است، سه نفر از همکاران ما در مجلس سه طرح را در مجلس ارائه دادند، ما در فراکسیون زنان با حضور آنها داریم این بحث‌ها بررسی می‌کنیم. این را بعد از بررسی خدمت شما عرض خواهم کرد. این برای اصلاح قانون است.
و در مورد شفافیت آرای نمایندگان..
قاسمپور: شفافیت حق موکلین نماینده‌ها است و بحث شفافیت را پیگیری می‌کنیم الان فرآیند طرح شفافیت در کمیسیون آئین‌نامه داخلی تمام شده است به زودی به صحن می‌آید.
* طرح نظارت بر رفتار نمایندگان متفاوت از طرح شفافیت است
یکسری ان‌قلت‌ها درباره طرح شفافیت آرا است که برخی معتقدند نیاز به چکش‌کاری دارد، عده‌ای معتقدند این طرح کامل نیست و به موازات آن طرح نظارت بر رفتار نمایندگان آمد که قرار است براساس آن یک تشکیلات و سازوکاری ایجاد شود متشکل از دادستانی و قوه قضائیه و دیوان محاسبات و کامل‌تر شود که در آن هم موضوع طرح شفافیت آرای نمایندگان هم گنجانده شده است، شما معتقد به این موضوع هستید که آن طرح کمک‌کننده این طرح است و این طرح نیاز به چکش‌کاری دارد؟
قاسمپور: آن چیزی که الان تحت عنوان شفافیت است با آن طرح نظارت بر رفتار نمایندگان متفاوت است، نظارت بر رفتار نمایندگان طرح متفاوتی است و قرار است در طول نمایندگی از نماینده نسبت به اقداماتی که انجام می‌شود صیانت شود، منظورم این است که نمایندگان خارج از اختیارات قانونی عمل نکنند و بر رفتار آنها نظارت شود؛ بحثی که در حوزه شفافیت است متفاوت است حالا ممکن است بخشی از آن نظارت بر رفتار نمایندگان، آن بحث شفافیت را داشته باشد، آن چیزی که تحت شفافیت است به نظر الان آماده بررسی در صحن است اگر هم انتقاداتی به طرح اولیه وارد است حتماً در صحن مجلس پیشنهاداتی توسط نمایندگان اضافه خواهد شد و این ارتقا پیدا می‌کند.
از توضیحات شما ممنونیم.
قاسمپور: زنده باشید.
دیدگاه تان را بنویسید