توافق هسته ای در ابهام

گروه بین الملل و سیاست خارجی نامه نیوز : وقفه ایجاد شده در مذاکرات وین، مولد گمانه زنی های گوناگونی در خصوص سرنوشت توافق هسته ای می باشد. آمریکا می‌گوید پیشنهادهای خود برای احیای برجام را به تهران ارائه کرده اما رسیدن به توافق همچنان "بسیار نامشخص" است. بر اساس گزارش منابع غربی،  آمریکا برای حذف سپاه از فهرست سازمان‌های تروریستی شرط‌هایی گذاشته که ایران آنها را نپذیرفته است. سخنگوی وزارت خارجه آمریکا در تازه‌ترین نشست خبری خود بار دیگر تاکید کرد در مذاکرات احیای برجام گشایش جدیدی رخ نداده و رسیدن به توافق نهایی در این زمینه قطعی نیست.

ند پرایس در این خصوص می گوید:"طی  ماه‌های اخیر در مذاکرات وین پیشرفت‌های قابل توجهی وجود داشته اما رسیدن به توافق "بسیار نامشخص" است. همچنان اختلاف‌های حل نشده زیادی باقی مانده اند ا آمریکا تلاش می‌کند برای رفع آنها راه‌حلی پیدا شود زیرا معتقد است احیای برجام مانع اشاعه سلاح‌های کشتار جمعی می‌شود و این از نظر امنیت ملی ایالات متحده اهمیت دارد."

بر اساس گزارش دویچه وله، سخنگوی کاخ سفید خاطر نشان کرد احیای توافق هسته‌ای و بازگشت ایران به اجرای تعهدات خود مطابق برنامه جامع اقدام مشترک (برجام)، می‌تواند و باید امکان کنترل دائم و قابل سنجش برنامه‌های هسته‌ای جمهوری اسلامی را فراهم کند.مطابق شواهد، یکی از مسائلی که مانع توافق احتمالی بر سر احیای برجام شده درخواست جمهوری اسلامی برای حذف نام سپاه پاسداران  انقلاب اسلامی از فهرست سازمان‌های تروریستی خارجی ایالات متحده است.تا کنون برخی مقام‌های ارشد آمریکایی احتمال حذف کامل سپاه از این فهرست را منتفی اعلام کرده‌اند و بسیاری از نمایندگان کنگره هم با آن مخالف‌اند، اما ظاهرا بر سر این موضوع مذاکراتی انجام شده است.پیش از این گزارش‌هایی درباره شرط‌های احتمالی آمریکا برای پاسخ مثبت به درخواست تهران منتشر شده که برخی از این موارد،  تعهد جمهوری اسلامی برای محدود کردن فعالیت‌های منطقه‌ای سپاه و انقعال در برابر حضور آمریکا ( و تحرکات نیروهای آن در غرب آسیا) می باشد. 

در این میان، مقامات آمریکایی مطالبه جمهوری اسلامی ایران مبنی بر خروج سپاه از لیست گروههای تروریستی ادعایی ایالات متحده( FTO  ) را مصداق یک خواسته فرابرجامی تصور می کنند.این در حالیست که چنین مطالبه ای از ابتدا از سوی ایران مطرح شده و با توجه به اینکه چنین اقدامی( قرار گرفتن نام سپاه در گروههای تروریستی ادعایی آمریکا) پس ازخروج ترامپ از برجام صورت گرفته  است، رفع آن در مسیر احیای برجام ضروری به نظر می رسد. قرار دادن نام سپاه پاسداران ( به عنوان یک نهاد نظامی رسمی ) در لیست FTO  قطعا ناقض بند 29 برجام می باشد و در پروسه تعلیق تحریمها نیز ایجاد مشکل خواهد کرد. بند 29 برجام می گوید که غرب نباید در پروسه رفع تحریمهای ضد ایرانی به صورت مستقیم یا غیر مستقیم خللی ایجاد کند. 

ند پرایس مدعی شده است  که آمریکا و متحدانش خود را برای سناریوهای مختلف شکست مذاکرات احیای برجام آماده کرده‌اند. او درباره این سناریوها توضیح بیشتری نداد.اما در حالی که مقامات آمریکایی بارها در جریان برگزاری مذاکرات وین بر مولفه "کمبود زمان" تاکید کرده و حتی چندین بار ضرب الاجلهایی را جهت رسیدن به توافق نهایی تعیین کرده بودند، اکنون بار دیگر شاهد تعیین ضرب الاجلهای تازه از سوی کاخ سفید هستیم.منابع صهیونیستی از جمله روزنامه "هاآرتص" اعلان کرده اند که  دولت بایدن بار دیگر ضرب‌الاجل خود در خصوص مذاکرات وین را تمدید کرده است. منابع دخیل در مذاکرات به هاآرتص گفته‌اند که دولت آمریکا چندین بار ضرب‌الاجل‌های خودش را تغییر داده است. آنها در ابتدا ماه فوریه را به عنوان ضرب‌الاجل توقف مذاکرات در صورت عدم حصول توافق اعلام می‌کردند اما آن را به ماه مارس موکول کردند که این ماه هم به پایان رسیده است.اکنون آمریکا ضرب الاجل دیگری را ( تا حدود یک هفته آینده) در این خصوص در نظر گرفته است. با این حال جمهوری اسلامی ایران بارها در مواضع رسمی و عملی خود اعلام کرده است که مقهور چنین ضرب الاجلهایی نخواهد شد و صرفا به تحقق توافقی خوب و اصولی در مسیر احیای برجام می اندیشد. 

در نهایت، تلاش آمریکا و تروییکای اروپایی در خصوص "فرابرجامی جلوه دادن " مطالبات جمهوری اسلامی ایران، به لحاظ فنی، حقوقی و واقعی فاقد وجاهت می باشد و صرفا نوعی بازی تاکتیکی با هدف امتیازگیری در آخرین مراحل مذاکرات وین محسوب می شود.