ایران و آمریکا به این دلیل، به توافق نزدیک شدند / اشتباه ۲۲ ساله‌ای که ترامپ مانع تکرار آن شد
گفتگوهای امیدبخش تهران و واشنگتن در رُم، حالا به‌خوبی مسیر پیش روی مذاکرات را روشن کرده است. اما چطور این اتفاق افتاد؟
دور دوم گفت‌وگوهای غیرمستقیم ایران و آمریکا با تفاهم طرفین در مورد برگزاری دور دیگری از گفت‌وگوها در هفته آینده پایان یافت.
در این دور از گفت‌وگوها مذاکره‌کنندگان ارشد ایرانی و آمریکایی ضمن ترسیم چارچوب کلی مذاکرات، دیدگاه‌های خود را در مورد برخی از موضوعات مهم در حوزه رفع تحریم‌ها و موضوع هسته‌ای تبادل کردند.
پس از آنکه واشنگتن از چهار خط قرمز ایران در این گفتگوها عبور نکرد، دو طرف توافق کردند دور بعدی مذاکرات غیرمستقیم را روز شنبه آینده در مسقط ادامه دهند.
براساس بیانیه وزارت امور خارجه، با توجه به اینکه تصمیم‌گیری در مورد هر ۲ موضوع رفع موثر تحریم‌ها و اعتمادسازی در مورد ماهیت صلح‌آمیز برنامه هسته‌ای ایران نیازمند بحث و بررسی دقیق‌تر در سطح کارشناسی است، مقرر شد هیات‌های فنی ایران و آمریکا روز چهارشنبه این هفته در مسقط جلسه‌ای را با تسهیل‌گری وزارت خارجه عمان برگزار کنند.
همزمان، وزارت خارجۀ عمان اعلام کرده که هدف از دور بعدی مذاکرات «دستیابی به یک توافق منصفانه، دائمی و الزام‌آور است که براساس آن، ایران سلاح هسته‌ای نخواهد داشت و تحریم‌های این کشور به‌صورت کامل برداشته خواهد شد.»
در همین حال رویترز خبر داده که آمریکا می‌خواهد همه تحریم‌های ایران را بردارد و یک رسانه عمانی هم مدعی شده است که ترامپ علاقه‌مند به بازگشایی سفارتخانه‌های دو کشور است.
به این ترتیب مشخص است که ایران از یکسو ابتکارعمل‌هایی ارائه کرده تا خیال آمریکا را از یک برنامه نظارتی دائم برای نظارت هسته‌ای راحت کند و از دیگر سو واشنگتن متعهد شده تحریم‌هایی که علیه کشورمان وضع کرده را بردارد. تحریم‌هایی که پیشتر درباره پرونده هسته‌ای وضع شده است.
آنطور که مقامات رسمی گفته‌اند، در این مذاکرات خبری از مسائل غیرهسته‌ای مانند مسائل موشکی، منطقه‌ای یا حقوق بشری نیست.
به این ترتیب ایران و آمریکا به یک توافق جامع نزدیک شده‌اند که احتمالا می‌تواند بخش بزرگی از خصومت‌های گذشته دو کشور را پشت سر بگذارد. اگر ترامپ به این توافق پایبند بماند، اولین رئیس‌جمهور ایالات متحده خواهد شد که توانسته است گام عملی بلندی برای بهبود روابط بردارد. گامی که روسای جمهور پیش از او در عمل نتوانستند بردارند.
نگاه اقتصادی ترامپ باعث شد تا او ظرفیت‌های جدی ایران برای کسب ثروت را دریابد و متوجه ضرر شرکتهای آمریکایی از تحریم‌ها بشود. او که دشمن اصلی خود را چین می‌داند، به‌خوبی دریافته است که باید به‌جای فشار علیه تهران به سود پکن، از در دوستی با ایران وارد شود.
پشت‌پرده اقتصادی توافق سیاسی ایران و آمریکا
راه او برای موفقیت در این مسیر البته ناهموار است. احتمالا اسرائیل حاضر به پذیرش توافقی نیست که در آن حق غنی سازی اورانیوم در ایران تثبیت شده باشد. با این وجود حالا اعراب هم با ترامپ هم‌نظرند که وقت کاهش تنش با تهران است و اسرائیل در استراتژی فشار حداکثری تنها مانده است.
اگر ایران بتواند توافقی تاریخی با آمریکا را امضا کند، بی‌آنکه امتیازی جدی در مسائل غیرهسته‌ای به ترامپ بدهد، عملا به پیروزی کم‌نظیری دست یافته که نتیجه تغییر رویکرد ۲۲ سال گذشته است.
با این حال عباس عراقچی می‌گوید: خوش بینی ممکن است موجه باشد، اما فقط با احتیاط زیاد. او تاکید دارد که "جو نسبتا مثبت در رم باعث پیشرفت در اصول و اهداف یک توافق احتمالی شد." اما چطور این اتفاق افتاد؟
از سال ۸۲ تاکنون که مذاکرات هسته‌ای جریان داشته، تهران و واشنگتن اروپا را واسطه مذاکره قرار داده اند. واسطه‌ای که نه تنها کمکی به دفع تنش نکرده بلکه همواره از این‌واسطه‌گری برای کسب منافع خود بهره برده بود.
حالا به لطف اختلافات عمیق ترامپ با اروپا، واسطه‌های منطقه‌ای مانند عمان، عربستان و تاحدی روسیه به گفتگوها کمک کرده اند تا در نبود اروپا، گره پرونده هسته‌ای ایران اندک اندک باز شود.
آیا کشورهای اروپایی با استفاده از مکانیسم ماشه، از حذف خود از روند گفتگوها انتقام خواهند گرفت؟ بعید است آنها چنین کنند اما هنوز برای اینکه کار گفتگوها را تمام شده بدانیم و ایران و آمریکا را در حال امضای توافق فرض کنیم، زود است.
منبع: خبر فوری
دیدگاه تان را بنویسید