راهنمای خرید کوله پشتی کوه نوردی

پایگاه خبری تحلیلی نامه نیوز (namehnews.com) :

جنسيت کوهنورد (زن يا مرد) ، حجم يا همان ليتر کوله (حجم بار)، ميزان وزني که قرار است داخل کوله قرار بگيرد.

(وزن بار) ، نوع فعاليت يا برنامه شايد حتي براي خودم هميشه براي خريد و انتخاب کوله پشتي تنها چيزي که اهميت داشت اين سوال بود "کوله پشتي چند ليتري ؟" . اين سوال مهم ترين ويژگي يک کوله پشتي مي تواند باشد اما براي بدست آوردن بيشترين راحتي و لذت لازمه به موارد ديگه اي هم توجه کنيم که در کل من اينجوري در نظر مي گيرم :

جنسيت کوهنورد

کوله هاي مناسب خانمها با آقايان تفاوتهايي دارد و اين به خاطر تفاوتهاي فيزيکي بين خانمهاست . خانمها عموما نسبت به آقايان استخوان بندي ريز تري دارند ، شکل پايين تنه آنها متفاوت است و سرشانه هاي بزرگي ندارند. کوله هاي مناسب خانمها با عباراتي مانند women , lady , SL يا عباراتي اين چنين مشخص مي شود که بستگي به کمپاني سازنده دارد . تفاوت کوله آقايان و خانمها در شکل زير مشخص است :

کوله پشتي خانمها

همانطور که ميبينيد کوله خانمها کشيده تر ، داراي بندهاي کوله نزديک به هم و کمربندي باريک تر و با شکلي قوس دار است که بهتر روي استخوان لگن خانمها کوله بشيند. نکته ديگر اينکه آقاياني هم که داراي استخوان بندي ريزتري هستند مي توانند اين کوله ها را نيز در موقع خريد امتحان کنند شايد براي آنها مناسب تر باشد.

حجم کوله

ميزان حجم باري که درون يک کوله مي توان قرار داد به دو واحد مختلف ليتر ويا اينچ مکعب بيان مي شود. در واقع حجم دقيق يک کوله با واحد اينچ مکعب بيان مي شود و به دليل قابل فهم بودن آن براي همه به واحد ليتر نيز آنرا تبديل کرده و بيان مي کند و اينکه بعضي وقتها ميشنويم حجم کوله مثلا 60 ليتري دقيقا 60 ليتر نيست به خاطر همين تبديل است که ممکن است پس از تبديل عددي مثل 59.83 شود و دقيقا 60 به ما ندهد ولي هيچ کجا حجم کوله به ليتر را به صورت اعشار بيان نمي کنند و در اين مثال 60 اعلام ميشه. در کل اين نکته مهمي نيست و اختلاف بسيار جزيي و قابل چشم پوشي است. نکته بعدي اينه که برخي کوله ها به خصوص کوله هاي آمريکايي داراي سايز بندي small - medium - large در کوله هاشون باشند که بين اين سايز بندي ها شاهد اختلاف يکي دو ليتر هستيم اما از اونجا که در ايران اکثر محصولات اروپايي کوهنوردي وجود داره ما با اين مسايل کمتر مواجه ميشيم.

حالا سوال اصلي که براي همه مون موقع خريد پيش مياد اينه که چه حجم کوله اي بخرم. اکثرا ميدونيم که حجم مناسب به سه عامل بستگي داره : مدت زمان برنامه ، فصل اجراي برنامه و آخر هم حجم وسايل خود کوهنورد. باز هم همه ميدونيم که کوله برنامه 1 روزه با 3 روزه فرق ميکنه ، حجم وسايل در زمستان از ساير فصلها بيشتره و هرچه وسايلمون حرفه اي تر و کم حجم تر باشه به کوله کوچکتري نياز داريم . با اين حال يه راهنماي عمومي براي حجم مورد نياز ميتونه يه چيزي شبيه اين باشه :

وزن بار

علاوه بر حجم باري که قرار است داخل کوله قرار بگيرد ، وزن بار هم مهم است. شايد تا به حال به اين موضوع توجه نداشتيم اما اين نکته نيز در انتخاب کوله پشتي ما موثر است . کوله پشتي هايي با حجم يکسان مي توانند براي حمل وزنهاي مختلفي از بار طراحي شده باشند . حداکثر وزني را که براي حمل با کوله مناسب است براي کوله پشتي توسط شرکت سازنده اعلام ميشود (حداقل در مورد شرکتهاي معتبر). ممکن است وسايل دو کوهنورد داراي حجمهاي يکسان ولي وزنهاي مختلف باشد . به شکل زير دقت کنيد. اين شکل را براي درک بهتر موضوع تهيه کردم. هر دو کوله داراي حجم يکسان حداکثر 70 ليتر هستند اما به اعدادي که به فارسي نوشتم دقت کنيد (معادلهاي سيستم متريک نوشته شده در کاتالوگ است):

دوکوله که در تصوير مشاهده مي کنيد از آنجا که با SL مشخص شده براي خانمها طراحي شده و داراي گنجايش يکسان هستند اما يکي براي حمل حداکثر 27 کيلوگرم و ديگري براي حمل حداکثر بار 20 کيلوگرم طراحي شده است. اين ويژگي باعث شده کوله اول سنگين تر با وزن دو و نيم کيلو و کوله دوم يک کيلو و هفتصد گرم باشد و همچنين کوله اول 16 دلار گرانتر از کوله دوم باشد. حداکثر وزن مشخص شده به اين معنا نيست که مثلا اگر وزن بيشتري داخل کوله قرار داديم کوله پاره شود و طاقت آنرا نداشته باشد بلکه به معني اينست که ديگر کوهنورد آن احساس راحتي کوله پشتي را نخواهد داشت و کل سيستم کوله براي انتقال وزن به روي بدن به صورت صحيح جوابگو نخواهد بود. ميبينيد که اين نکته ميتواند در انتخاب کوله شما تاثير گذارباشد. شما بايد علاوه بر مقدار حجم وسايل ، وزن آنها را نيز محاسبه کنيد يا تخمين بزنيد تا کوله مناسب تري انتخاب کنيد. در اين مثال اگر حجم بار شما حداکثر از70 ليتر تجاوز نمي کند و وزن آن از حدود 20 کيلو فراتر نمي رود مي توانيد با انتخاب کوله دوم هم در پول خود صرفه جويي کنيد (حدود 16 دلار) و هم به دليل اينکه کوله سبک تري به برنامه ميبريد (1.76 کيلو) بار کمتري در مجموع حمل کنيد و بيشتر لذت ببريد. يک نکته ديگر که مشخص مي شود اينکه اگر 2 کوله با مارکهاي مختلف و وزنهاي مختلف و حجم هاي يکسان ديديد ، کوله سبک تر دليل بر تکنولوژي برتر کوله سبک تر نيست بلکه به احتمال زياد کوله سبک تر براي وزن کمتري طراحي شده که بايد اطلاعات کوله ها را دقيق تر مطالعه کنيد.

نوع برنامه

اين موضوع هم مشخصه. شرکت هاي سازنده کوله پشتي براي فعاليتهاي مختلف کوله پشتي هاي مختلفي طراحي و توليد مي کنند مثل کوهنوردي ، کوهنوردي فني يا آلپي ، طبيعت گردي و کمپينگ ، کوله هاي يک روزه . مثلا کوله هاي طبيعت گردي داراي جيبهاي مختلفي اطراف کوله هستند و در برخي مدلها يک کوله کوچک به کوله متصل شده که ميشه اونرو جدا کرد و وقتي اطراف کمپ ميخوايد گشت و گذار کنيد همراه ببريد ، کوله هاي کوهنوردي براي حمل بار در ساعتهاي طولاني مناسب بوده ، ظاهري کشيده تر دارند و جيبهاي کمتري در اطراف دارند ، کوله هاي فني و آلپي کشيد ترين شکل رو دارند و گاها از جيب در اطراف اونها هم خبري نيست همچنين براي حمل وسايلي مانند چوب اسکي ، کرامپون ، تبرهاي يخ داراي قسمتهاي مختلف ويژه اي هستند. البته برخي کمپاني هاي معتبر داراي کول هاي اکسپديشن هم هستند که مشخصات کوله هاي فني رو دارند ، داراي وزن سبک تر و گنجايش بيشتر و در عين حال توان حمل وزنهاي بسيار بالاتر را نيز دارند و به همين خاطر داراي قيمتهاي بسيار بالايي هم هستند .

هدف از تنظيم کوله پشتي ، انتقال صحيح وزن بار کوله پشتي به بدن کوهنورد و به نحوي است که حدود 80 در صد و حتي بيشتر از وزن بار به روي پايين کمر و لگن منتقل شود و شانه هاي کوهنورد بيشتر در کنترل استقرار بار نقش داشته باشند، مي باشد. قبل از خريد کوله پشتي بايد به يک نکته ديگر هم دقت کنيد ، چيزي که تا به حال من به شخصه نديدم کسي به آن اهميت بدهد و اتفاقا بسيار مهم نيز مي باشد. هر کوله پشتي براي يک محدوده مشخص اندازه تنه کوهنورد مناسب مي باشد. به شکل کاتالوگ دو کوله که در بالا آورده شده بود مجددا نگاه کنيد ، براي هر دو کوله چيزي به عنوان Torso در قسمت ويژگيهاي کوله (Specification) آمده است و محدوده اي را به اينچ مشخص کرده . مثلا براي کوله اول 13-20 اينچ ذکر شده يعني بين 33 سانتيمتر تا حدود 51 سانتيمتر. اين عدد اندازه ارتفاع تنه شماست به اين نحو که مطابق شکل زير از بالاي باسن تا ابتداي گردن (جايي که شانه و گردن به هم ميرسند) را اندازه گيري مي کنيم. براي اطمينان بيشتر بهتر کس ديگري اينکار را براي شما بکند:

حال در موقع خريد کوله پشتي بايد کوله اي را بخريد که اندازه تنه شما در محدوده اندازه ذکر شده کوله پشتي باشد. چنانچه اندازه تنه شما در براي دو سايز مختلف کوله مناسب بود هميشه اندازه کوچکتر را انتخاب کنيد. البته در ايران که اکثرا کوله هاي اروپايي به فروش مي رسد هر کوله تنها در يک سايز ارايه مي شود اما اکثر کوله هاي آمريکايي حداقل در سه سايز کوچک ، متوسط و بزرگ ارايه مي شود و اينجاست که مي توانيد تفاوت تکنولوژي و دقت آمريکا را با اروپا بهتر ببينيد! . به همين دليل کاري که در ايران بايد بکنيم اين است که چنانچه اندازه تنه ما در محدوده کوله انتخابي نبود بايد يا به سراغ نوع ديگر برويم يا مثلا چنانچه اندازه تنه کوهنورد کوچک تر از محدوده بود و کوهنور مرد بود به سراغ مدل خانمهاي آن کوله برود. قبل از تنظيم کوله ، آنرا با وزني بين 7 تا 10 کيلوگرم پر کنيد.

اما مراحل تنظیم کوله به صورت مطابق شکل زیر چنین است :

1- ابتدا تمامي بند شانه و کمربند کوله را شل کنيد . کوله روي دوش بياندازيد ، شانه ها را بالا بياندازيد تا کوله پشتي بالاتر قرار بگيرد ، حال کمربند کوله پشتي را روي استخوان لگن خود تنظيم کنيد مطابق شکل . کمر بند کوله سفت ببنديد.

2- بند شانه را با کشيدن رو به پايين مطابق شکل سفت ببنديد تا کوله به شما نزديک شود.

3- در پشت کوله پشتي به جايي که بندهاي شانه به کوله پشتي متصل مي شوند توجه کنيد. اين قسمت بايد در قسمت صاف بين دو کتف کمر شما قرار بگيرد مطابق شکل. چنانچه محل آن درست نيست و اين قسمت براي کوله پشتي شما قابل تنظيم است بايد کوله پشتي را در آوريد و مطابق شکل محل آنرا در کوله پشتي خود تغيير دهيد. اين قسمت تنها براي کوله پشتي هايي عموما با حجم 50 ليتر به بالا قابل تنظيم است و براي کوله هاي سبک تر نيازي به اين تنظيم ندارند و معمولا قابل تنظيم نيز نيستند :

4- در کوله هاي بزرگ ، بندي به نام بند کوله کشي وجود دارد. در تصوير ما نيز اين بند وجود دارد و همانطور که مي بينيد اين بند از بالاي کوله با يک زاويه 45 درجه روي شانه کوهنورد آمده. در زمان کوله کشي و سنگين بودن کوله مي توان با کشيدن اين دو بند ، کوله پشتي را به بدن نزديک تر نگاه داشت و به بدن در تحمل وزن کوله کمک کرد. اين بند در کوله هاي کوچک وجود ندارد چون نيازي هم ندارند. در کوله هاي کوچک تر بندي که در ابتداي بند شانه ها و کمي عقب تر از شانه کوهنورد قرار دارد را با بند کوله کشي اشتباه نگيريد و در حين حرکت آنرا نکشيد بلکه اين بند را تا انتها سفت کنيد تا کوله کمترين فاصله را تا بدن شما داشته باشد.

5- آخرين قسمت بستن بند سينه کوله پشتي است. توجه کنيد اين بند بايد مقداري محکم باشد اما نبايد موجب سختي تنفس و اختلال در آن باشد. به ميزان مناسب آنرا سفت کنيد تا شانه هاي شما بر اثر وزن کوله به عقب متمايل نشوند و در وضعيت طبيعي در طول بارکشي بمانند.در نهايت بعد از انجام اين تنظيمات مطابق شکل آيا مي توانيد يکي از زانوهاي خود را 90 درجه خم کنيد؟ در اين حالت کمربند کوله شما بايد در راستاي بالاي ران شما و مماس با آن ، مطابق شکل قرار بگيرد:

نحوه چيدن وسايل داخل کوله نيز مطابق شکل مشخص شده است. همانطور که در شکل مي بينيد سنگين ترين قسمت بايد نزديک ترين محل کوله به کمر باشد.نکته آخر اينکه مجموع وزني که يک فرد مجاز به حمل آن است براي افراد با تناسب اندام حداکثر يک سوم وزن شخص و براي افراد عادي حداکثر يک چهارم وزن فرد مي باشد.