زلزله کرمانشاه نشان می‌دهد که زلزله بزرگی در راه است؟/زلزله‌های بالای ۷ ریشتر در زاگرس شاید هر ۵هزار سال یکبار اتفاق بیفتد

به گزارش نامه نیوز ، زمین لرزه وحشتناک در مرز ایران و عراق در طول دو روز گذشته منجر به مرگ افراد زیادی شده است و حتی به گفته نشنال جئوگرافیک این زلزله به عنوان مرگبارترین زلزله سال ۲۰۱۷ انتخاب شد. همین مسال باعث شد تا بحث‌ها درباره زلزله احتمالی تهران و زلزله های دوباره آغاز شود کارشناسان مختلف در رابطه با این موضوع اظهار نظرهای متفاتی انجام بدهند، یکی از این افراد ابراهیم مقیمی رئیس دانشکده جغرافیای دانشگاه تهران بود که از ارتباط زلزله دو روز پیش با زلزله احتمالی تهران گفت او از تغییر رفتار گسل‌های زاگرس از زلزله‌های کم مقیاس به سمت زلزله‌های بزرگ مقیاس خبرداد و گفت: زلزله کرمانشاه که در ۳ استان احساس شد هشدار جدی برای تهران خواهد بود و بر اساس شواهد موجود باید در انتظار زلزله‌هایی باشیم که کل ایران را بلرزاند. به گفته مقیمی اینکه شدت زمین لرزه یکشنبه شب گذشته تا تهران به ویژه شمال شرق تهران نیز احساس شده است هشدار جدی‌تری برای تهران می‌تواند باشد و به نظر من به جای اینکه رفتار این زلزله در سرپل ذهاب جستجو کنیم که چه تغییراتی را ایجاد کرده است، باید به دنبال پیامدهای بزرگ شدن لرزه‌های زاگرس در تهران که در شرق زاگرس واقع شده، باشیم. در همین رابطه با دکتر مهدی زارع، مدیر گروه زلزله شناسی مهندسی پژوهشگاه زلزله‌شناسی گفتگو کردیم با این سوال؛ «آیا زلزله کرمانشاه وضعیت زلزله‌های بعدی در ایران را خطرناک‌تر می‌کند یا نه؟» آقای دکتر، سخنان یکی از کارشناسان از تغییر رفتار گسل زاگرس در پی زلزله کرمانشاه گفته است، شما هم موافق این حرف هستید؟ در ابتدا باید این را بگویم که من مطمئن نیستم این حرف‌ها را به این شکل گفته باشند پس من درباره نظرات ایشان اظهار نظری نمی‌کنم چون واقعا نمی‌دانم اصلا چه گفتند. اما اگر بخواهید درباره این مفهوم نظرم را بگویم در واقع تغییر رفتاری در گسل زاگرس به وجود نیامده، زلزله‌هایی با بزرگی ۷ ریشتر در زاگرس کمتر رخ می‌دهند، ولی این زلزله‌ها هم مربوط به دوره‌های هزار ساله است، یعنی این زلزله رخ دادی است که بعد از هزار سال دوباره داریم آن را می‌بینیم. حتی زلزله‌های بزرگتر از این هم در این لبه‌ خمیدگی کوهستان زاگرس اتفاق افتاده و قبلا در استان لرستان و ایلام یک دامنه‌ای به پهنای ۱۲ کیلومتر و طول ۱۶ کیلومتر دچار لرزه شده است، تصور بر این است که آن لرزه‌ی بزرگ در نتیجه‌ی زلزله‌ای به بزرگی ۸ اتفاق افتاده. در واقع اینگونه زلزله‌ها هم مکرر نیستند، هر روز اتفاق نمی‌افتند و ممکن است هر ۵هزار سال یک بار اتفاق بیافتد. پس به طور کلی تغییر رفتاری به وجود نیامده و حتی برآوردها نشان می‌دهد که بزرگتر از زلزله ۷ ریشتری هم در زاگرس و در همین لبه‌ی خمیدگی جبه‌ی کوهستان زاگرس قبلا اتفاق افتاده است و اینکه دوباره چنین اتفاقی افتاده موضوع غیر طبیعی و غیر ندانسته‌ای نیست. می‌توان بگوییم زلزله کرمانشاه باعث می‌شود، گسل شهری مثل تهران هم حرکت کند؟ درباره این موضوع هم چنین چیزی قابل اثبات شدن به لحاظ علمی نیست، یعنی اگر ۵ دقیقه دیگر هم درخود عراق یا ایران یک زلزله قوی اتفاق بیافتد و این زلزله پهنه زلزله کرمانشاه نباشد کسی نمی‌تواند ارتباط بین این دو زلزله را به شکل علمی توضیح دهد. تنها می‌توان ارتباط آماری به اینها نسبت داد نه علمی، وقتی می‌توانیم بگوییم به لحاظ علمی اتفاقی افتاده که جایگاه ساختارها را در آن توضیح دهیم، اینکه مثل بازی دومینو گسلی حرکت کرده و باعث به ایجاد القای گسیختگی در گسل بعدی شده است. در این صورت می‌توان گفت شبیه بازی دومینو اتفاق اول افتاده و گسل دوم حرکت کرده، اما این مربوط به یک منطقه است نمی‌توانیم این را درباره مناطقی با صدها کیلومتر فاصله بگوییم. آیا چنین اتفاقی قبلا در ایران افتاده؟ در ۹ شهریور در دشت بیاض ساعت ۲ بعدازظهر زلزله‌ای رخ داد و حدود ۱۱ صبح فردای آن روز در فردوس زلزله دیگری آمد، زلزله دشت بیاض ۷.۲ و زلزله فردوس ریشتر۶.۷ بود. در این اتفاق حرکت گسل دشت بیاض باعث القای حرکت گسل فردوس شد که به شکلی نزدیک بودن این دو گسل حالت بازی دومینو را ایجاد کرد این جالبترین مثالی است که از القای رخ داد یک زمین لرزه‌ی طبیعی در زمین‌لرزه‌ی طبیعی بعدی وجود دارد. ولی نمی‌توانیم بگوییم ۲۱ آبان در سر پل ذهاب زلزله آمده است بعد بگوییم در تهران هم گسل‌ها تحریک شده‌اند، گسل‌های تهران خودشان به اندازه‌ی کافی خطرناک هستند و علم نمی‌تواند نشان بدهد که با زلزله کرمانشاه گسل‌های تهران هم تحریک شده‌اند چون ارتباط مستقیمی بین اینها به لحاظ علمی وجود ندارد.

منبع: خبرآنلاین