آیا ادغام وزارت خانه‌ها کارآمد است؟
پایگاه خبری تحلیلی نامه نیوز (namehnews.com) :
وزارت راه و شهرسازی یکی از وزارت‌خانه‌های دولت ایران است که در تاریخ ۳۱ خرداد ۱۳۹۰ با رأی مجلس و تأیید شورای نگهبان وزارت راه و ترابری با وزارت مسکن و شهرسازی ادغام شده وزارت راه و شهرسازی را تشکیل داد.
هدف وزارت راه و ترابری عبارت بود از پی ریزی سیاست جامع و هماهنگ برای ترابری کشور، توسعه، تجهیز، گسترش، نگه داری و ایجاد تاسیسات زیربنایی آن با توجه به مقتضیات توسعه اقتصادی، اجتماعی و عمرانی و دفاع ملی، بدین ترتیب احداث راه‌های ارتباطی کشور اعم از زمینی و راه‌های آبی و فراهم آوردن وسایل ترابری و تنظیم مقررات و استفاده صحیح از آن‌ها تأمین ترابری کشور جزو هدف اساسی این وزارت محسوب می‌شد.
وزارت راه و شهرسازی درطول تاریخ
در سال ۱۲۹۸ هجری قمری و در دوران سلطنت ناصرالدین شاه وزارت فوائد عامه تاسیس شد و امور مربوط بر احداث راه، پل و راه داری برعهده وزارتخانه مذکور گذاشته شد، این وزارتخانه تدریجا در سال‌های پس از تاسیس به وظایف دیگری مانند تجارت و فلاحت پرداخته که به همین دلیل بعد‌ها به نام فوائد عامه و تجارت و فلاحت تغییر نام یافت.
هزینه‌های راه سازی در این دوران با اخذ «باج راه» که در راه دارخانه‌ها گرفته می‌شده تامین می‌گردید و این مبلغ سالیانه از سه میلیون ریال تجاوز نمی‌کرد.
از سال ۱۳۰۱ اداره‌ای به نام «اداره کل طرق و شوارع» در وزارت فلاحت و تجارت و فواید عامه به منظور اقدام موثر برای ساخت راه‌ها، نگهداری و بهره برداری تشکیل گردید، اداره کل طرق و شوارع، راه‌های کشور را به نواحی مختلف تقسیم و مسئولیتی برای اداره امور تعمیر و نگهداری آن‌ها معین کرد.
در سال ۱۳۰۸ به موجب قانونی که از مجلس شورای ملی گذشت، اداره کل طرق و شوارع به وزارت طرق و شوارع تبدیل شد و با تاسیس وزارت مذکور راه سازی در ایران گسترش یافت و با امکاناتی که تدریجا فراهم شد برنامه‌ها و پروژه‌های راه سازی ادامه پیدا کرد.
در سال ۱۳۱۵ وزارت طرق و شوارع با تصویب مجلس شورای ملی به وزارت راه تغییر نام یافت و با انتساب این وزارت خانه جوی که در حدود بیست سال گذشته باعث شده بود تا نهاد‌ها و سازمان‌ها تغییر نام و کاربری پیدا کنند، رای حدود ۴۰ سال فروکش کرد.
پس از گذشت ۳۸ سال در تاریخ ۱۶ تیر ۱۳۵۳ به منظور اعمال سیاست جامع و هماهنگ برای ترابری کشور و توسعه و تجهیز، گسترش، نگه داری و ایجاد تاسیسات زیربنایی آن با توجه به مقتضیات توسعه اجتماعی، اقتصادی و عمرانی و دفاع ملی با رعایت قوانین مربوط نام وزارت راه به وزارت راه و ترابری تغییر یافت.
طبق برنامه پنجم توسعه برای کوچک سازی دولت قرار بود که وزارت‌خانه‌های دولت از ۲۲ به ۱۷ کاهش پیدا کند، به همین منظور دولت تصمیم گرفت که فرایند ادغام چند وزارتخانه را آغاز کند، که از جمله‌ی این ادغام‌ها می‌توان به وزارت راه و ترابری مسکن و شهرسازی به وزارت امور زیر بنایی اشاره کرد.
در تاریخ ۳۱ خرداد ۱۳۹۰ با تصویب مجلس شورای اسلامی و در ۱ تیر تأیید شورای نگهبان قانون اساسی، وزارت راه و ترابری با وزارتخانه مسکن و شهرسازی ادغام شد و با تصویب مجلس نام آن از وزارت امور زیر بنایی به وزارت راه و شهرسازی تغییر پیدا کرد.
تمامی ادغام‌هایی که در طول سال‌های نه چندان دور در وزرات خانه‌ها و سازمان‌های کشور رخ داده است نه نتوانسته کمک حال اقتصاد کشور باشد بلکه به مراتب شاهد این بودمیم که ضرر و زیان‌هایی متحمل اقتصاد کشور شده است.
به خصوص ادغامی که بین سه وزرت خانه‌ی صنعت معدن وتجارت صورت گرفت باعث شد تا یک پیچیدگی عظیمی در این وزارت خانه صورت گیرد به دلیل اینکه هر کدام از این سه وزارت خانه دارای معاملات و وظایف گسترده‌ای هستند.
یکی از مهم‌ترین دلایلی که باعث شد تا دولت دست به ادغام وزارت خانه‌ها بزند کم کردن حجم دولت و جلوگیری از برخی هزینه‌های بی مورد بود، اما از نظر کارشناسان اقتصادی با ادغام وزارت خانه‌ها این هدف تحقق پیدا نخواهد کرد.
بلکه برای رسیدگی به این اهداف می‌بایست از وظایف دولت به خصوص در امور اجرایی کاسته شود و این وظایف به دست بخش خصوصی سپرده شود.
منبع: میزان
دیدگاه تان را بنویسید