کارشناس علوم قرآنی: نگاهی به ویژگی‌های شخصیتی «امام حسن عسکری(ع)»/«امام یازدهم» دایرة‌المعارف فقه شیعه را تدوین کردند

محمد امین نخعی کارشناس علوم قرآنی در گفت‌وگو با خبرنگار گروه فرهنگی خبرگزاری میزان پیرامون سیره سیاسی «امام حسن عسکری(ع)» گفت: «امام یازدهم(ع)» به علت محدودیت‌هایی که حکومت عباسی برایشان ایجاد کرده بود در مکانی به نام سامرا که پادگانی نظامی بود ساکن و تحت نظر قرار گرفتند. دشمن با این اندیشه که حضور ایشان در این مکان نامناسب سبب می‌شود تا نتوانند به توسعه فرهنگ شیعه بپردازند «امام یازدهم (ع)» را در حصر قرار داد.

وی در همین راستا ادامه داد: پا گرفتن ادعا‌های دروغین برخی از افراد در زمان امامت «امام حسن عسکری (ع)» و کسب منافع عمومی از جمله مشکلاتی بود که این امام بزرگوار در دوره امامت خود با آن رو به رو شدند.

نخعی پیرامون منزلت و جایگاه «امام یازدهم (ع)» افزود: منزلت و جایگاه «امام حسن عسکری (ع)» در بین مردم پس از تدابیر «امام رضا (ع)» تغییر کرد و علاقه آنان به «ائمه معصومین (ع)» افزایش یافت، همین امر سبب شد تا مردم تشنگی بیشتری برای دیدار با ایشان داشته باشند، اما موانع حکومت وقت سبب شد تا افرادی خاص بتوانند ایشان را از نزدیک ببینند، این رویداد زمینه ایجاد مشکلی جدید را فراهم کرد تا گروهی سودجو از جو حاکم استفاده کنند و خود را نمایندگان و دیدار کنندگان با «امام حسن عسکری(ع)» معرفی کنند، بدین ترتیب وجوهات و فطریه‌ها را از بین مردم جمع آوری می‌کردند، به این گروه بابیت می‌گفتند و بعد‌ها «امام حسن عسکری(ع)» با آنان مبارزه کردند و توانستند جلو رشد این گونه افراد را در جامعه بگیرند.

این کارشناس علوم قرآنی شعائر الهی را که «امام حسن عسکری (ع)» برای شیعیان تعیین کرده بودند مورد بررسی قرار داد و افزود: «امام حسن عسکری (ع)» در زمان امامتشان شعائر الهی را برای شیعیان به عنوان نماد معرفی کردند، برخی از این شعائر الهی از زبان این امام بزرگوار مستقیماً نقل شده است، همانند اینکه می‌فرمایند: نشانه‌های مومن، پنج چیز است: پنجاه و یک رکعت نمازگزاردن، زیارت اربعین، انگشتر بدست راست کردن، جبین را در سجده بر خاک نهادن، خواندن «بسم الله الرحمن الرحیم» با صدای بلند و همچنین تاکید بر زیارت اربعین قرائت کردن، این امام بزرگوار تاکید ویژه‌ای بر انجام برخی مناسک به صورت دسته جمعی داشتند.

وی پیرامون تغییر مرکز فرهنگی شیعیان از شهر کوفه به سوی شهر‌های شرقی سرزمین‌های اسلامی همچون شهر قم ابراز کرد: «امام حسن عسکری (ع)» در زمان امامت خود مرکز فرهنگی شیعیان را از کوفه به طرف شرق سرزمین‌های اسلامی سوق دادند، یکی از این شهر‌ها شهر قم بود، این اتفاق سبب شد تا حکومت عباسی احساس خطر نسبت به شیعیان نداشته باشد و اینگونه بیاندیشد که شیعیان را به منطقه‌ای دور از مرکز خلافت تبعید کرده است.

نخعی پروژه‌هایی که «امام حسن عسکری (ع)» برای جامعه مسلمان و شیعه به اجرا گذاشتند را با اهمیت خواند و افزود: تلاش و کوشش «امام یازدهم (ع)» برای حفظ دین اسلام و شیعیان ارزشمند بود و در حد پروژه‌های «امام صادق (ع)» محسوب می‌شد، ایشان توانستند گستره فعالیت شیعیان را با قدرتی بیشتر در سرزمین مسلمانان گسترش دهند.

وی تهیه و تدوین دایرة المعارف فقه شیعه را دستاوردی دیگر از سوی «امام حسن عسکری (ع)» دانست و اظهار کرد: یکی دیگر از کار‌ها اندیشمندانه «امام حسن عسکری (ع)» جمع آوری دایرة المعارفی ارزشمند بود. «امام یازدهم (ع)» دستور تدوین روایات جامع شیعه در قالب دایرة المعارفی ارزشمند را صادر کردند، بدین ترتیب مجموعه روایات جمع آوری و فهرست بندی شد که با عنوان اصول مطرح و به کمک فقه شیعه و مجتهدین آمد تا در زمان غیبت «امام دوازدهم(عج)» چراغی برای راهنمایی شیعیان و مجتهدین باشد.

نخعی به تلاش‌های «امام یازدهم (ع)» برای حفظ فرزندش از چنگال حاکمان عباسی اشاره و خاطرنشان کرد: «امام حسن عسکری (ع)» با قدرت تمام زمینه امنی را برای تولد فرزند خود «حضرت مهدی(عج)» فراهم کردند تا جهان از راهنما و چراغ هدایت خالی نماند، همچنین به توانمند سازی سازمان تشیع و آمادگی این مجموعه برای پذیرش غیبت در زمان «امام دوازدهم (عج)» تلاش فراوانی انجام دادند و به این مهم دست یافتند.