ساختار معیوب سازمان غذا و دارو بلای جان سیاستگذاری/ دارو ارزان است؟
پایگاه خبری تحلیلی نامه نیوز (namehnews.com) :
در یک برنامه رادیویی که با موضوع تخصیص ارز ترجیحی دارو برگزار شد داریوش شیوایی کارشناس اقتصاد سلامت و محمد عبده زاده از مسؤولان اسبق سازمان غذا و دارو و محمد رضا واعظ مهدوی رئیس محترم انجمن علمی اقتصاد سلامت با یکدیگر به بحث و گفت و گفت‌وگو پرداختند.
ساختارهای معیوب غذا و دارو بلای جان سیاستگذاری
شیوایی در ابتدای با اشاره به عملکرد نامناسب سازمان غذا و دارو گفت: «ساختارها در سازمان غذا و دارو باید اصلاح شود. کجای دنیا یک سازمانی هم مسئول تأمین میشود، هم مسئول سیاستگذاری؟ حالا وظیفه سازمان غذا چه باشد؟ اینکه دارو دست مردم برسد یا نرسد؟ تولید بکند یا تولید نکند. بالاخره چه کار بکند؟ این یک چالش است.»
این کارشناس اقتصاد سلامت ادامه داد: «خیلی جالب است ما بدانید ما امسال کمتر از ۱ میلیارد دلار تا الآن برای دارو تخصیص پیدا کرده است. اگر من اشتباه نکنم، ۲۰۰ میلیون دلار آن فقط مربوط به انسولین بوده است. فقط برای انسولین بوده است. تخصیص پیدا کرده که انسولین وارد کشور شود که بیشتر از سال گذشته هم وارد کشور شده ولی نیست.»
قاچاق معکوس دارو کم است
محمدرضا واعظ مهدوی در پاسخ به این سؤال که چرا با وجود افزایش ۵۰ درصدی تولیدات در بازار گرانی وجود دارد و اینکه آیا شاهد قاچاق معکوس دارو هستیم گفت: «گزارش‌هایی که در مورد قاچاق معکوس وجود دارد به هیچ عنوان معتبر نیستند یعنی ما حجم قاچاق دارویی که در کشور داریم بسیار کم هست. سیستم دارو در کشور ما یک سیستم بسیار منظمی است.»
وی در ادامه وضعیت بازار داروی کشور را اینگونه تشریح کرد: «آن مقدار ارزی که سازمان غذا و دارو به تولیدکنندگان یا واردکنندگان اختصاص میدهد، در قبال آن تعداد دارویی که تولید میشود کاملاً محاسبه شده است و شرکت پخش این را تحویل می‌گیرد و شرکت پخش اینها را بین داروخانهها و بیمارستان‌ها توزیع می‌کند.»
دارو ارزان است!
رئیس انجمن اقتصاد سلامت در ادامه بیان کرد: «دارو در کشور ما به طور کلی بسیار ارزان است. من خودم اخیراً رفتم یک دارویی را از داروخانه میخواستم، ۴۰ تا قرص کوتریموکسازول خریدم ۷۵۰۰ تومان؛ یعنی هر دانه قرص کمتر از ۲۰۰ تومان.»
وی توضیحات خود را در خصوص قیمت دارو اینگونه تکمیل کرد: «ما نمیگوییم که به همین مقدار ارزان باقی بماند بلکه بایستی هزینههای تولید محاسبه شود و اینها در قیمت گذاری لحاظ شود به نحوی که تولید برای تولید کننده سود داشته باشد چون تولیدکننده بخش خصوصی است و بخش خصوصی دیگر باید با سود کار کند.»
حذف ارز ترجیحی باعث گرانی چشمگیر دارو میشود
واعظ مهدوی در خصوص خطر حذف ارز ترجیحی گفت: «ما واقعاً از افزایش قیمت ارز خاطرهی خوشی نداریم. امروز مایحتاج مردم ما که دارد با دلار ۳۰ هزار تومانی قیمتگذاری میشود، واقعاً بر دوش مستضعفین و فقرا و حقوق بگیر یک فشار بسیار شدیدی وارد کرده است.»
وی در ادامه در واکنش به این نکته که قرار نیست دارو برای مصرف‌کننده گران شود اینگونه پاسخ داد: «نه گران میشود. اینها حرفهای کارشناسی نیست. میگویند به بیمه منتقل شود. بیمه همین الآن توان انجام تعهداتش را ندارد.»
دارو برای چه کسانی گران میشود؟
شیوایی در پاسخ به صحبت‌های واعظ مهدوی اظهار کرد: «من برایم سؤال است که این برای کی خطرناک است؟ برای مردم یا برای کسانی که احتمالاً از این زنجیره یک سودی میبرند!»
وی ادامه داد: «شما اشاره کردید به کوتریموکسازول که مثلاً ۶ بسته ۷۵۰۰ تومان است. ای کاش اشاره میکردید به اینکه ویال رمدسیویر مثلاً ۷۰ تا ۱۰۰ میلیون توی بازار سیاه است. مردم بیچاره باید میرفتند می خریدند. ویالی که اصلاً مشخص نبود چقدر روی کرونا اثربخشی دارد یا بحث قرض فاویپیراویر که ورقی ۱۰ میلیون تومان در بازار بود.»
داروی ارز ۴۲۰۰ تومانی روی پیشخوان داروخانه‌های کشورهای همسایه
این کارشناس اقتصاد سلامت بیان کرد: «اینکه با وجود افزایش تولید و افزایش تخصیص ارز به این داروها باز هم در بازار کم هستند را باید چه کرد؟ این کجا بیرون میرود؟ اینکه میگویند در کشورهای همسایه ما روی پیشخوان داروخانه‌شان دارویی که ما دادیم وجود دارد را باید چه کرد؟»
شیوایی گفت: «راجع به بحث ارز ۴۲۰۰ و اختلاف قیمتش یک دو دو تا چهار تای ساده است. ما ارز ۴۲۰۰ داریم به دارو میدهیم، این یارانه، این رانت دارد یک گوشه میرود، ما میگوییم این برسد دست مصرف کننده.»
وی راهکار جایگزین تخصیص ارز ۴۲۰۰ تومانی را اینگونه تشریح کرد: «ما در سیستم بهداشت و درمانمان بیمهها را داریم، برخلاف آن سیستم توزیع غذا در کشور یا برخلاف... یک سیستمی داریم که یارانه را توزیع مناسبی کنیم؛ و سیستم نظارت روی این را هم داریم. ما سامانهی تی تک را داریم.»
این کارشناس اقتصاد سلامت در خصوص تی تک اظهار کرد: «کمتر سامانه در کشور با توانایی‌های تی تک داریم. از ابتدای ورود شما میتوانی کنترل کنید دارویت کجا ثبت سفارش میشود، چه مقدار، چطوری، به چه شکل تا آن زمانی که میرسد دست خود مردم.»
رانت ۹۰ درصدی روی هر دلار برای واردات دارو
شیوای ادامه داد: «بعد میآییم با سیاست منسوخ شده‌ای بازار را کنترل کنیم. این سیستم مال ۲۰۰ سال پیش است که بخواهیم ارز اختلاف قیمت را به یک نفر بدهیم تا وی نیاز کشور را وارد کند. ۸۵ درصد تا ۹۰ درصد قیمت یک دلار رانت است؛ یعنی این هر نظارتی را میتواند بشکند. شما میخواهید این را چکارش کنید؟»
واعظ مهدوی در پاسخ به شیوایی گفت: «ارزی که ۴۲۰۰ تومان خریده میشود با قیمت رسمی فروخته میشود. به قیمت همان ۷۵۰۰ تومانی که بنده عرض کردم.»
واعظ مهدوی در پاسخ به اطلاعات مطرح شده توسط شیوایی و عبده‌زاده بیان کرد: «من تعجب میکنم. دوستان افرادی هستند که نسبت به مسائل سیستم دارویی اشراف دارند ولی با وجود این اشراف چرا واقعیات موجود را نمی‌بینند. افزایش نرخ ارز برای ما مشکلات زیادی را ایجاد کرده است. انتقال این افزایش قیمت به مصرف کننده در حقیقت باعث افزایش فشار میشود.»
شیوایی در پاسخ به مهدوی گفت: «ما نگفتیم قیمت بالا برود. اتفاقاً یک چیزی هم که هست بر اثر کاهش مصرف دارو در کشور... یعنی شما بیایید ارز آزاد به شرکت‌ها بدهید، پولی که میخواهید به شرکت بدهید، به واردکننده بدهید، پول مردم را که میخواهید دست یک نفر بدهید، ببرید بدهید دست خود مردم. نماینده‌شان بیمهها میشود.»
باید کالا کشش‌ناپذیر همسایه را هم تأمین کنیم؟!
وی ادامه داد: «مصاحبه‌های کارشناسی گفته‌اند ۳۰ درصد مصرف داروی کشور پایین می آید؛ یعنی آقای رئیس‌جمهور هم یک اشارهای کرد. گفت ما داریم به کشورهای همسایه هم یارانه دارو میدهیم. مگر وضع کشور ما الآن به لحاظ دلاری خوب است که بیاییم به کشورهای همسایه هم یارانه بدهیم.»
شیوایی در پاسخ به نکته واعظ مهدوی در خصوص کشش‌ناپذیری دارو و تغییر نکردن مقدار مصرف آن گفت: «افزایش مصرف به خاطر قاچاق است. وقتی مصرف کشورهای همسایه هم به ما اضافه شود طبیعتاً مصرف کشور بالا میرود.»
ارز ۴۲۰۰ بلای جان تولیدکنندگان
در ادامه عبده زاده مدیر کل اسبق دارو سازمان غذا و دارو در واکنش به ادعای مهدوی در خصوص افزایش مارژین شرکت‌ها تا ۵۰ درصد و تجربه خود در زمان مسؤولیت اظهار کرد: «اصلاً امکان اینکه ما این روند را ادامه بدهیم وجود ندارد. اول اینکه آقای دکتر واعظ مهدوی راجع به مارژین صحبت کرد گفت وقتی قیمت بالا برود درصدهای مارژین بالا میرود. اطلاع دارید که کمیسیون قیمتگذاری دست خود وزارت بهداشت است، دست سازمان غذا و دارو است. در قیمتها هر چقدر قیمت پایه یک دارو بالاتر میرود، مارژین آن دارو کمتر میشود فرمول دارد.»
وی ادامه داد: «این ارزی که به داروی وارداتی میدهیم شامل همه اجزاء شده است. هم ماده مؤثره آن است، هم بسته بندی آن هست و هم همه چیز آن است ولی وقتی می آییم به تولید میرسیم چکار میکنیم؟ میگوییم تولیدکننده، من فقط به مادهی مؤثرهی تو ارز میدهم، مابقی را خودت برو آزاد بخر.»
عبده زاده بحث خود را اینگونه تکمیل کرد: «همین اختلاف در تولید و واردات را شما نگاه کنید. تولیدکننده شما میرود ۷۵ درصد از مواد جانبی و اکتیپیان و بسته بندی و فویل و... همه را باید آزاد بخرد ولی شما آخرش میبینی من چون ارز ۴۲۰۰ی فقط یک جا به تو میدهم در سرت میزنم قیمتت هم همان ۴۲۰۰ی باید به تو بدهم.»
واعظ مهدوی در پاسخ به عبده زاده گفت: «بایستی سعی کنیم کالاهای اساسی مورد نیاز مردم را با قیمت ارزان در اختیارشان قرار بدهیم و از هرگونه افزایش غیرمنطقی قیمت خودداری کنیم. سازمان غذا و دارو الآن از اینکه بخواهد قیمت عادلانه بر روی داروهای تولید داخل بگذارد ناتوان و عاجز است.»
رئیس انجمن اقتصاد سلامت ادامه داد: «علت ناتوانی سازمان در قیمتگذاری نهادهای نظارتی هستند که اجازه این قیمتگذاری را نمی‌دهند. چه ضمانتی وجود دارد که اگر قیمت ارز افزایش پیدا کند اجازهی افزایش قیمت دارو به سازمان داده شود.»
هیچ سیستمی نمیتواند در مقابل رانت ۸۰۰ درصدی مقاومت کند
شیوایی در جمع بنده بحث خاطرنشان کرد: «نتیجه تخصیص ارز ترجیحی ۴۲۰۰ تومانی را مثلاً در حوزهی گوشت ما دیدهایم. گوشت کیلوی ۳ تا ۴ دلاری که با ارز ۴۲۰۰ی نهایتاً میشد ۲۰ هزار تومان، داخل کشور باید کیلویی ۱۰۰ هزار تومان میخریدند بعدها نیز فسادهای آن رو شد. در دارو هم پرونده هایی همچون دختر وزیر و غیره در رسانه‌ها باز شد.»
وی سخنان خود را اینگونه خاتمه داد: «هیچ سیستمی نمیتواند در مقابل این رانت ۸۰۰ درصدی خودش را نگه دارد. چرا سیاست غلط بگذاریم؟ آقای دکتر میگویند گران میشود، من که دارم میگویم شما به بیمهها همان ارز ۴۲۰۰ی خود را معادل ریالیاش به بیمهها بدهید تا از مصرف‌کننده حمایت بکنند. منتها من نمیدانم برای کی گران میشود. لابد برای یک عده گران میشود. این عده چه کسانی هستند؟ مردم نیستند.»
دیدگاه تان را بنویسید