تست سه گزینه ای اصلاح طلبان
همتی، مهرعلیزاده یا هیچکدام؟
بنا را بر این گذاشته بودند که با یک نامزد واحد وارد رقابت‌های انتخاباتی دوره سیزدهم ریاست‌جمهوری شوند. جبهه اصلاحات را نیز تشکیل دادند تا با رفع ایرادات سازوکار قبلی محلی برای تصمیم‌گیری بر مبنای خردجمعی باشد. حرف‌شان این بود که اگر نامزد موردنظر آنان امکان حضور در رقابت‌ها را نداشته باشد، مشارکت غیرفعال پیشه کرده و نامزدی معرفی نمی‌کنند.
لیست ۱۴نفره طبق برنامه اعلام شد اما اصلاح‌طلبان آن‌طور که وعده داده بودند نامزد اجماعی را معرفی نکردند. در واقع منتظر اعلام نظر شورای نگهبان نشستند تا به خود فرجه داده باشند و در همان گام نخست ناگزیر به عقب‌نشینی نشوند. احتمالا با خودشان فکر کردند اگر جهانگیری نشد با پزشکیان و شاید هم گزینه ائتلافی وارد می‌شویم اما اگر ابتدا به ساکن نامزد خود را رسما معرفی کرده باشیم دستمان بسته خواهد شد.
سیب سیاست اما آنقدر چرخید که هر ۹ نفر و حتی نامزد احتمالا ائتلافی آنان از گردونه حذف شدند. این کار می‌توانست تمام باشد اگر شورای نگهبان مهرعلیزاده و همتی را هم تایید صلاحیت نکرده بود. حالا اما اصلاح‌طلبان مانده‌اند و یک سه‌راهی.
تصمیم کارگزاران
برخی از احزاب اصلاح‌طلب مثل اتحاد ملت و اعتماد ملی به سرعت نظر خود را اعلام کردند. نظر جبهه اصلاحات نیز به نظر آنان نزدیک بود و طی بیانیه اعلام کرد که در این انتخابات نامزد معرفی نمی‌کند. برخی دیگر از احزاب اصلاح‌طلب اما مردد ماندند و مثل کارگزاران گفتند که بعد از بحث و بررسی بیشتر تصمیم خود را اعلام خواهیم کرد. این گروه هم‌اکنون به تصمیم رسیده‌اند مثلا کارگزارانی‌ها اصرار دارند که باید از همتی حمایت کرد. شاهد نیز اظهارات دیروز کرباسچی که در گفت‌وگویی با روزنامه سازندگی یعنی ارگان مطبوعاتی کارگزاران بیان شده بود. او به صراحت از همتی حمایت کرده و گفته بود: «تمایل قطعی دوستان ما در کارگزاران حتما این است که در انتخابات از آقای همتی حمایت کرده و برای ایشان تبلیغ کنیم و برنامه‌های ایشان را در انتخابات برای مردم توضیح دهیم اما در مجموع علاقه‌مند هستیم درباره این موضوع در مجموعه اصلاحات به یک جمع‌بندی برسیم.»
دیگر نشانه اصرار کارگزاران به حمایت از همتی آن بود که حتی برخی چهره‌های سابقا کارگزارانی نیز وارد میدان شدند. مثلا محمد‌هاشمی در مصاحبه‌ای با روزنامه «آرمان ملی» همتی را «خیرالموجودین» اصلاح‌طلبان خواند و حتی به علی لاریجانی پیشنهاد کرد که به تاسی از مرحوم‌هاشمی رفسنجانی در انتخابات ۹۲، از همتی حمایت کند.
واکنش حامیان مهرعلیزاده
این همه اصرار کارگزاران اما با واکنش‌هایی مواجه شد. مثلا علی صوفی، دبیرکل حزب پیشرو اصلاحات در گفتوگو با سایت «فردا» گفت: «حزب کارگزاران در راستای منافع خود عمل می‌کند و در این هزینه و فایده به این نتیجه رسیده است که باید پشت آقای همتی بایستد. اما اینکه جمیع اصلاح‌طلبان در قالب جبهه اصلاحات خود را هزینه فردی کنند که رأی‌آوری‌اش محل تردید است…. به هر حال در این بین بعضی احزاب مانند کارگزاران تک‌روی می‌کنند که عجیب هم نیست زیرا دیدیم که این حزب در انتخابات مجلس یازدهم در سال۹۸ هم جدای از جبهه اصلاحات تصمیم گرفت و راه خود را رفت و هیچ بعید نیست در این دوره هم همان مشی را پیش بگیرد.»او همچنین گفت: «آقای مهرعلیزاده اتفاقا عضو شورای مرکزی حزب ما، یعنی حزب پیشرو اصلاحات است اما ما تا اینجای کار از او حمایت نکرده‌ایم زیرا نمی‌خواهیم خارج از چارچوب‌های اصلاحات کاری بکنیم و اگر آقای مهرعلیزاده بتواند شرایط لازم را به دست آورد و مجموع اصلاح‌طلبان را قانع کند، ممکن است از او حمایت کنیم.»
واکنش کنایه‌آمیز مرعشی
حسین مرعشی سخنگوی کارگزاران اما در گفتوگو با «جهان‌صنعت» و در واکنش به انتقادات صوفی به رویکرد کارگزاران گفت: «آقای صوفی، صوفی است و ما ارادتمند همه صوفی‌های تاریخ ایران هستیم. صوفی ار باده به اندازه خورد نوشش باد، ورنه اندیشه این کار فراموشش باد.»
او در پاسخ اینکه به آیا این احتمال وجود دارد که طبق گفته صوفی جبهه اصلاحات به سوی مهرعلیزاده مایل شود؟ گفت: «هر احتمالی را باید در نظر گرفت.»مرعشی ضمن تاکید بر اینکه هنوز در حزب بررسی‌ها و گفت‌وگوها ادامه دارد، گفت: «ما هنوز هیچ تصمیم قطعی نگرفتیم و اعلام نکرده‌ایم.»
وی در عین حال که اظهارات کرباسچی مبنی بر اینکه کارگزاران دنبال جلب رضایت جبهه اصلاحات برای حمایت از همتی است را تایید کرد، از پاسخ به اینکه آیا رایزنی‌های کارگزاران در این باره به نتیجه‌ای رسیده است یا خیر؟ طفره رفت و گفت: «جبهه اصلاحات خودش سخنگو دارد، بنابراین ما مطلبی را اعلام نمیکنیم.»
نظر مجمع روحانیون
بگومگوها در جبهه اصلاح‌طلبی همچنان ادامه دارد. موضع رسمی جبهه اصلاحات عدم معرفی نامزد است و حتی مجمع روحانیون مبارز نیز در بیانیه‌ای همین رویکرد را پیش گرفته است. موضع این تشکل سیاسی و مذهبی که ریاست آن به عهده سید محمد خاتمی است، از آن جهت اهمیت دارد که هم هر دو داوطلب اصلاح‌طلب در روزهای اخیر روی جلب حمایت خاتمی تمرکز کرده و بر این باورند که از این راه به نامزد مورد اجماع تبدیل می‌شوند و این تضمین موفقیت‌شان خواهد بود. شاهد آنکه مهرعلیزاده سه‌شنبه در کلاپ‌هاوس گفت: «بنده با آقای خاتمی و بزرگان اصلاحات مثل آقابهزاد(نبوی) دیدار داشته‌ام و آمادگی خود را برای ارائه برنامه به جبهه اصلاح‌طلبان اعلام کرده‌ام؛ تصمیم‌گیری با این عزیزان است و بنده تابع خردجمعی هستم.»
پیش از آن نیز محمدعلی ابطحی، از اصلاح‌طلبان نزدیک به خاتمی در یک گفت‌وگوی کلاپ‌هاوسی از درخواست همتی برای دیدار با خاتمی گفته بود. تلاش‌های همتی اما به همین‌جا ختم نشده و همین دیروز بود که خبر رسید او دیداری نیز با سید حسن خمینی داشته و از برنامه‌هایش گفته است. برنامه‌هایی که گویی یادگار امام از آن استقبال کرده است.
جمع‌بندی
با در نظر گرفتن این همه تلاش آقایان داوطلب ریاست‌جمهوری، اصرار کارگزاران و برخی احزاب دیگر به معرفی نامزد، همچنین سابقه اصلاح‌طلبان در راضی شدن به ائتلاف یا ورود با نامزدهای حداقلی به نظر می‌رسد که در صورت ادامه این اصرارها، احتمال حل اختلافات در مرحله نخست وجود داشته باشد. به این معنا که جبهه اصلاحات راضی به برگزاری جلسه، شنیدن برنامه‌ها و نهایتا حمایت از یکی از دو گزینه موجود شود.در این صورت اختلاف باقی‌مانده درباره آن خواهد بود که همتی نامزد اجماعی باشد یا مهرعلیزاده. عبور از این مرحله حتی از مرحله نخست ساده‌تر می‌نمایاند چراکه بیشتر بودن زور کارگزاران از حزب پیشرو اصلاحات روشن است. در عین حال نگاهی به نظرسنجی‌ها و رشد چشمگیر وضعیت همتی در روزهای اخیر ثابت می‌کند که رویکرد عاقلانه همان است که کارگزاران می‌گوید.
تصمیم‌گیری بر مبنای خردجمعی
حسن رسولی*
طبیعتا همه احزاب عضو جبهه اصلاحات در همه موارد متفق‌الفکر نیستند و تمایزات و تفاوت‌هایی دارند. اما آنچه که باعث شده همه آنان عضویت در جبهه اصلاحات را بپذیرند، نه این تفاوت‌ها بلکه نقاط مشترکشان است. در این مورد خاص یعنی حمایت یا عدم حمایت از آقایان همتی و مهرعلیزاده در انتخابات ریاست‌جمهوری ۲۸ خرداد، حزب کارگزاران مواضع خود را از طریق نمایندگانش در جبهه اصلاحات ایران منتقل کرده و سخنگوی این حزب آقای مرعشی اعلام کرده‌اند که استراتژی حزب حرکت در چارچوب تصمیمات جبهه اصلاحات ایران است.جبهه اصلاحات نیز چنانچه در بیانیه خود تصریح کرده، بر این باور است که به دلیل
رد صلاحیت هر ۹ نامزد این جبهه از سوی شورای نگهبان، امکان حضور در انتخابات از این جریان سلب شده است. با این وجود، آقای مهرعلیزاده طی نامه‌ای و خارج از چارچوب، تقاضای حضور در مجمع عمومی و گفتوگو را مطرح کرده است. نمی‌دانم که دکتر همتی نیز این کار را کرده‌اند یا خیر اما به فرض اینکه این دو شخصیت تقاضای حضور داشته باشند، بهتر این خواهد بود که هیات رییسه و مجمع عمومی جبهه اصلاحات نیز آغوش خود را باز کند و اجازه حضور و گفت‌وگوی دوطرفه را به این دو داوطلب که هیچ کدام در سبد ۹نفره ما نبودند، بدهد.این دو داوطلب با خواستگاه خود به صفت فردی وارد عرصه انتخابات شده‌اند و جبهه اصلاحات نیز برای حضور اجماعی در عرصه انتخابات قیودات و بایسته‌ها و شرایطی دارد که در صورت شکل‌گیری این گفتوگو، طرفین نسبت به تبیین دیدگاه‌ها، انتظارات و مطالبات یکدیگر اقدام خواهند کرد. تبعا چنانچه توافق حاصل شود، بر اساس آیین‌نامه مصوب جبهه اصلاحات که معیارها و شاخص‌هایی را پیشاپیش اعلام و اعمال کرده است، عمل خواهد شد. بنا بر این بود که پس از این مرحله و براساس دریافت نتیجه نظرسنجی‌ها درباره وضعیت هر کدام از آن ۹ نامزدی که ثبت‌نام کرده بودند، و با انجام نظرسنجی سراسری با حضور و نظارت خود نامزدها به نظر واحد برسیم. لذا با فرض اینکه توافق میان جبهه اصلاحات و این دو داوطلب حاصل شود، بر اساس خردجمعی جبهه اصلاحات به صورت بالقوه این امکان وجود دارد که صفحه جدیدی از سیاست‌ورزی انتخاباتی اصلاح‌طلبان ورق بخورد.چنانچه که فرضا این گفتوگو و تعامل شکل نگیرد یا در صورت شکل‌گیری گفتوگو، توافق حاصل نشود نیز بیانیه قبلی جبهه اصلاحات مبنی بر نداشتن نامزد در انتخابات به عنوان یک منشور مورد اتفاق قرار گرفته و برای احزاب و اشخاص عضو جبهه اخلاقا لازم‌الاجرا و تعهدآور باقی می‌ماند.
*عضو جبهه اصلاحات ایران
منبع: روزنامه جهان صنعت
دیدگاه تان را بنویسید