برای هر ایرانی ۲۲۰۰ متر مربع زمین کشاورزی است/ سرانه اراضی کشاورزی رو به کاهش است

به گزارش نامه نیوز، نادر علیزاده مدیرکل دفتر نظام بهره‌برداری سازمان مرکزی تعاون‌ روستایی در یک نشست خبری به تشریح فلسفه وجودی نظام بهره‌برداری کشاورزی پرداخت و گفت: امروز نظام‌های بهره‌برداری به عنوان کانون و محور اصلی کلیه فعالیت‌های مربوط به توسعه کشاورزی پایدار مورد توجه قرار می‌گیرد. وی افزود: پس از اصلاحات ارضی در دهه چهل و واگذاری اراضی زراعی به دهقانان بر اساس حق نسق، اراضی کشاورزی قطعه قطعه شد و اضافه شدن تأثیر قاعده ارث نیز در سال‌های بعد موجب تقطیع بیشتر اراضی و در نتیجه حاکمیت نظام دهقانی و خرده مالکی در عرصه کشاورزی شد. مدیرکل دفتر نظام‌های بهره‌برداری با اشاره به پیامدهای منفی قانون اصلاحات اراضی در دهه ۱۳۴۰ شمسی گفت: خرد شدن ، پراکندگی و سوء مدیریت از پیامدهای منفی این قانون بود. علیزاده اظهار داشت: برای حل این چالش‌ها در آن مقطع قانون‌گذار وقت به سه راهکار اساسی یعنی تشکیل شرکت‌های تعاونی تولید روستایی، تشکیل شرکت‌های سهامی زراعی و تشکیل شرکت‌های کشت و صنعت رسید. وی به برخی تصریحات قانونی مرتبط با نظام های بهره‌برداری در برنامه پنجساله پنجم توسعه جمهوری اسلامی ایران اشاره کرد و افزود: ماده 140 - بند ب - وزارت جهاد کشاورزی طرح‌های تعادل بخشی نظیر آبخیزداری، آبخوان‌داری، احیاء قنوات، بهبود و اصلاح روش‌های آبیاری و استقرار نظام‌ بهره‌برداری مناسب دشت‌های موضوع بند (الف) را به نحوی اجرا نماید که اهداف پیش‌بینی شده تحقق یابد. مدیرکل نظام‌‌های بهره‌برداری تصریح کرد: در ماده 146 نیز آمده است که به منظور افزایش تولید و ارتقاء بهره‌وری و بازده زمین‌های کشاورزی در واحد هکتار، دولت حمایت‌های حقوقی و مالی لازم را از تشکیل تشکل‌های حقوقی با اولویت تعاونی‌های تولید کشاورزی در جهت اعمال مدیریت واحد یا اتخاذ سیاست‌های تشویقی برای یکپارچه‌ سازی زمین‌های کشاورزی به عمل می‌آورد. علیزاده در ادامه اظهار داشت: دفتر نظام‌های بهر‌‌ه‌برداری‌ سازمان تعاون روستایی بر مبنای دیدگاهی نظام یافته و مجموعه‌نگر در پی تحقق اهداف کلان، راهبردها، طرح‌ها و سیاست‌های اجرایی و ایفای نقش حمایتی و حاکمیتی در امور مربوط به نظام‌های خرد و دهقانی، شرکت‌های تعاونی تولید، سهامی زراعی و کشت و صنعت‌های بخش خصوصی است. وی اظهار داشت: توجه به ویژگی‌ها و مزیت‌های محلی و آمایش سرزمینی به عنوان مبنای برنامه‌ریزی نظام‌های بهره‌برداری، توسعه کمی و کیفی نظام‌های بهره‌برداری موجود، توسعه نظام‌های بهره‌برداری نوین کشاورزی، جلوگیری از خرد شدن اراضی کشاورزی و توسعه نظام‌های بهره‌برداری از آب در بخش کشاورزی از دیگر اهداف کلان دفتر نظام‌های بهره‌برداری‌ است. علیزاده تصریح کرد: از طریق توجه به نظام‌های بهره‌برداری در سیاست‌های راهبردی و زیر بخشی کشاورزی، اصلاح روندهای مطالعه و برنامه ریزی نظام‌های بهره‌برداری، اصلاح قوانین، اساسنامه‌ها و مقررات پشتیبان فعالیت مؤسسات و نظام‌های بهره‌برداری موجود و نوین و همچنین اجرای قانون جلوگیری از خرد شدن اراضی کشاورزی هدف‌های مذکور از طریق راهبردهای ذکر شده پیگیری می‌شود. مدیرکل دفتر نظام‌های بهره‌برداری اظهار داشت: در حال حاضر ما 1341 شرکت تعاونی تولید زیر مجموعه سازمان تعاونی روستایی داریم که حدود 3 میلیون و 200 هزار هکتار اراضی را تحت پوشش دارد و دارای 395 هزار عضو هم می‌باشد. وی افزود: در حال حاضر 28 درصد از سطح زیر کشت گندم آبی کشور و 10.1 از اراضی گندم دیم و 42 درصد سطح زیر کشت جو آبی، 18 درصد سطح زیر کشت جو دیم، 18 درصد سطح زیر کشت کلزا، 28.5 درصد سطح زیر کشت ذرت دانه‌ای و 64 درصد سطح زیر کشت چغندر کشور و 50 درصد از تولید و سطح زیر کشت پسته کشور تحت پوشش اراضی این شرکت‌ها قرار دارد. علیزاده گفت: تولید بذر سیب‌زمینی، پرورشی 2 و 3 گندم، جو و یونجه را در 9 استان و 12 سایت در دستور کار شرکت‌های تعاونی تولید داریم که هدفمان تولید بذر مناسب و افزایش راندمان تولید در واحد سطح توسط شرکت‌هاست. وی افزود: همچنین ایجاد مجتمع‌های گلخانه‌ای با همکاری شرکت مادر تخصصی شهرک‌های کشاورزی در دستور کار ما قرارداد و در سه مرکز کار پایلوت آن را آغاز کرده‌ایم. مدیرکل نظام‌های بهره‌برداری به یکی دیگر از اهداف دفتر نظام بهره‌برداری در شرکت‌های تعاونی تولید اشاره کرد و گفت: با توجه به کمبود آب تشکیل گروه‌های هم‌آب و ایجاد واحد مدیریت آب و تولید محصول سالم و ارگانیک در دستور کار ما قرار دارد. وی در ادامه به اهداف شرکت‌های سهامی زراعی اشاره کرد و گفت: یکپارچه‌سازی اراضی، تشکیل زنجیره‌های تأمین، افزایش بهره‌وری منابع آب و خاک، افزایش درآمد روستائیان است و اعمال مدیریت یکپارچه تولید است. علیزاده اظهار داشت: در حال حاضر 30 شرکت سهامی زراعی تشکیل شده و 13 شرکت آماده برای تشکیل داریم که شرکت‌های سهامی زراعی 81 هزار هکتار اراضی را تحت پوشش دارند و 7 هزار و 818 نفر هم عضو این شرکت‌ها هستند. وی با بیان اینکه سال 2014 سال کشاورزی خانوادگی نامگذاری کرده است، اظهار داشت: در ایران در حال حاضر 86 درصد واحدهای بهره‌برداری کشاورزی کشور جزء واحدهای خرد محسوب می‌شوند و به عبارتی 86 درصد از اراضی کشاورزی زیر 10 هکتار است. علیزاده به سرانه اراضی کشاورزی اشاره کرد و افزود: سرانه اراضی کشاورزی در ایران در سال 1352 را پنج‌هزار متر مربع، سال 1370، دو هزار و 900 متر مربع و سال 1380 ، 2 هزار و 200 مترمربع عنوان کرد. مدیرکل نظام بهره‌برداری اظهار داشت: هر چه اراضی از حد فنی پایین‌تر شود هزینه‌های تولید افزایش می‌یابد و هدر رفت آب بیشتر می‌شود. وی افزود: در ایران برای جلوگیری از روند خرد شدن اراضی در سال 1385 قانون جلوگیری از خرد شدن اراضی و ایجاد قطعات فنی - اقتصادی به تصویب مجلس شورای اسلامی رسید. علیزاده اظهار داشت: تدوین طرح ساماندهی واحدهای کشاورزی خانوادگی و همچنین کمک از فائو و برگزاری نشست تخصصی کشاورزی خانوادگی و بهره گیری از دانش فنی کشورهای موفق برای جلوگیری از خرد شدن اراضی کشاورزی از اهداف دفتر نظام بهره‌برداری برای جلوگیری از خرد شدن اراضی کشاورزی است.

منبع: فارس