از سرگیری سوآپ پس از چهار سال

پایگاه خبری تحلیلی نامه نیوز (namehnews.com) :

به گزارش نامه نیوز، حمیدرضا شاهدوست روز چهارشنبه در حاشیه بازدید خبرنگاران از پایانه نفتی شمال کشور در استان مازندران افزود: هم اکنون ظرفیت سوآپ روزانه ۱۲۰ هزار بشکه نفت وجود دارد. وی ادامه داد: شرکت ملی نفت دستور آمادگی برای سوآپ را صادر کرده است. وی گفت: از طریق سوآپ نفت کشورهای حاشیه خزر در داخل کشور مصرف و ما به ازای آن از جنوب کشور صادر می شود. شاهدوسن همچنین گفت: هم اکنون سه اسکله برای دریافت نفت وحود دارد که در طرح جامع به ۱۷ اسکله افزایش خواهد یافت که با این کار ظرفیت سوآپ از ۱۲۰ هزار به ۱.۵ میلیون بشکه افزایش می یابد. رییس پایانه نفتی شمال کشور یادآور شد: عملیات سوآپ نفت خام در ۲۵ تیر سال ۹۱ متوقف شد که مذاکرات برای از سرگیری ادامه دارد. وی ادامه داد: خط لوله انتقال نفت از نکا به پالایشگاه تهران ظرفیت ۵۰۰ هزار بشکه در روز را دارد. وی گفت: با کشورهایی مانند قزاقستان، ترکمنستان، آذربایجان و روسیه برای سوآپ مذاکره شده که البته مذاکره با قزاق ها جدی تر است. شاهدوست تاکید کرد: سوآپ علاوه بر درآمدزایی برای کشور، از اهمیت سیاسی نیز برخوردار است. سوآپ نفت خام کشورهای آسیای میانه از مسیر ایران پس از ۱۳ سال به دستور وزیر نفت وقت دولت دهم در سال ۱۳۸۹ متوقف شد. کارشناسان توقف سوآپ فرآورده های نفتی را از اقدام های تعجب آور و نسنجیده دولت دهم می دانند که ضررهای جبران ناپذیری را به موقعیت استراتژیک ایران به عنوان مسیر امن ترانزیت انرژی در منطقه وارد کرد. این تصمیم نه تنها امنیت و ثبات مسیر ترانزیت انرژی از ایران را زیرسوال برد، بلکه موجب محکومیت کشورمان در دیوان داوری بین المللی شد. وزیر نفت وقت دولت دهم در سال ۱۳۸۹ به بهانه با صرفه نبودن سوآپ، آن را قطع و گفته بود سوآپ کشور را به واردکننده نفت تبدیل کرده است؛ اما بعد از قطع سوآپ و نقض قرارداد با شرکت های سوآپ کننده که به دستور وی صورت گرفته بود، شرکت های سوآپ کننده به دلیل نقض قرارداد از دادگاه درخواست غرامت کردند. موقعیت جغرافیایی و استراتژیک ایران این امکان را برای کشور فراهم کرده است که بتواند با هزینه ای اندک و از طریق سوآپ، جایگاه خود را به عنوان مسیر امن ترانزیت انرژی تثبیت کند. از طریق سوآپ، همسایگان شمالی ایران، بخشی از فرآورده های نفتی خود را از طریق کشورمان به بازارهای هدف ارسال می کردند که این اقدام، موقعیت بی نظیر ایران را به عنوان شاهراهی امن برای انتقال انرژی تقویت می کرد. بهره گیری ایران از این موقعیت استراتژیک، نقش مهمی را در همگرایی سیاسی و اقتصادی همسایگان با کشورمان ایفا می کرد. از طریق سوآپ، از یک طرف نفت خام تولیدی همسایگان شمالی، توسط ایران از طریق بنادر جنوبی ایران صادر می شود و از طرف دیگر، نیازهای نفتی مناطق شمالی کشورمان به شکل ساده تری تامین می شد. توقف سوآپ نه تنها خسارت های سیاسی، اقتصادی و حقوقی بین المللی به کشور زد بلکه سبب شد خطوط لوله و تاسیسات احداث شده در پایانه نفتی شمال کشور به حال خود رها شوند