کیفیت بنزین ایران در مقایسه با جهان

آلاینده به هر ماده‌ای اطلاق می‌شود که تراکم آن بیش از حد معمول و استانداردهای تعریف شده باشد. به عنوان مثال دی‌اکسیدکربن، اکسیدهای نیتروژن و برخی از ترکیباتی که حاصل از مصرف سوخت در خانه‌ها، کارخانه‌ها و موتور خودروها هستند، به شکل عادی در طبیعت یافت می‌شوند، اما زمانی که تولید و انتشار آنها از حد مجاز بگذرد، آلاینده خواهند بود.

بخشی از این مواد همراه با ترکیبات سمی که از اگزوز اتومبیل‌ها خارج می‌شوند، باعث آلودگی شهرها و بر‌هم‌زدن توازن آب‌و‌هوایی زمین شده‌اند. به همین دلیل استانداردهایی برای حداکثر آلایندگی خودروها در بسیاری از کشورهای جهان تعریف شده که استانداردهای اتحادیه اروپا از معتبرترین آنهاست. مبنای آلایندگی خودروها در ایران نیز مبتنی بر همین استانداردهاست. در اصل سوخت استاندارد در کنار موتور استاندارد می‌تواند به نحو قابل‌توجهی از آلودگی زیست‌محیطی بکاهد.

بسیاری از خودروهایی که در شهرهای بزرگ و کوچک ایران تردد می‌کنند، بنزین‌سوز هستند. با توجه به اینکه در دولت گذشته بنزین تولید داخل کشور را با خسارات غیر قابل جبران همراه کرد و هم اکنون نیز با وجود اینکه مسئولان از توزیع سوخت استاندارد در کشور خبر می دهند، اما بازگویی مشکلات ناشی از آلودگی هوا کشور سر دراز دارد و هر روز چهره جدیدی از خود را برای ساکنان کلان شهرها به نمایش می گذارد.

باید دانست خودروی یورو ۴ آلودگی را نصف می‌کند بنابراین دو ماشین اندازه یک ماشین آلودگی تولید می‌کند اما صفر نمی‌شود. درکنار فعالیت‌هایی که دولت برای کاهش آلودگی هوا انجام می‌دهد، اقدامات فرهنگی هم موثر است، مثلا در لندن محدوده‌هایی ایجاد کردند که خودروهایی که کمتر آلودگی تولید می‌کنند امکان تردد داشته باشند یا در ژاپن بیشتر سفرها ریلی است.

سوخت یورو ۴ از شدت آلودگی‌ها کاسته است

نتایج بررسی‌ها نشان می‌دهد استاندارد کردن خودروهای جدید باعث شده سرانه آلودگی هر خودرو از حدود ۵۰ گرم به کمتر از ۷/۲ گرم در هر کیلومتر پیمایش کاهش پیدا کند. به عبارت دیگر ۲۰ دستگاه خودرو جدید معادل فقط یک دستگاه خودروی قدیمی هوا را آلوده می‌کند. اردیبهشت سال ٩٣ استاندارد جدید بنزین به ویژه در کلانشهرهای در معرض آلودگی مطابق با استاندارد یورو ۴ در هیأت مدیره پالایش و پخش مصوب و اجرایی شد.

قبل از آن استاندارد مورد استفاده تلفیقی از استاندارد یورو ۲ و ۳ بوده است. هم‌اکنون در مجموع ۵۷/۱۷ میلیون لیتر در روز بنزین یورو ۴ و ٢۴ میلیون لیتر گازوئیل یورو۴ تولید و توزیع می‌شود. برنامه‌ریزی‌های مورد نیاز برای اجرایی شدن توزیع بنزین و گازوئیل یورو ۴ در دیگر کلانشهرها در دست اقدام است. طرح‌های ارتقای کیفی فرآورده جهت تکمیل توزیع در کلانشهرها در وهله نخست و گسترش به کل کشور در پالایشگاه‌ها در دست اقدام است که به تدریج بر اساس برنامه زمانبندی به بهره‌برداری می‌رسد.

تولیدپراید و پژو ۴۰۵ متوقف می‌شود

خودروسازان عزم خود را برای از دور خارج کردن پراید و پژو ۴۰۵ جزم کردند. طبق تکلیف وزارت صعنت، معدن و تجارت و سخنان مسئولان صنعت خودرو قرار است از دو سال دیگر، پراید تولید نشود. بر اساس استراتژی صنعت خودروی کشور، خودروهای قدیمی باید به تدریج از رده تولید خارج و محصولاتی جدید جایگزین آنها شوند. در مسیر تحقق این استراتژی، پراید و ۴۰۵ دو گزینه ارجح هستند.چرا که به گفته فعالان حوزه خودرو این محصولات به‌ویژه پراید از عمر خود فرا‌تر رفته و برای خودروساز هزینه روزافزون به همراه دارد. دبیر انجمن خودروسازان در این‌ زمینه می‌گوید: شرکت سایپا ده‌ها میلیارد تومان خرج پراید کرده است تا با استانداردهای موجود همخوانی داشته باشد.

برای تقویت امنیت در تصادفات از جلو، بدنه پراید تقویت شد و پنج کیلوگرم به وزن این خودرو اضافه شد. حتی مدل‌های جدید آن به کمپانی‌های بین‌المللی فرستاده شدند تا از نظر استاندارد‌ها بررسی شوند. احمد نعمت‌بخش می‌افزاید: این در حالی است که وزارت‌ صنعت، معدن و تجارت خودروسازان را مکلف کرد تولید خودرو‌های قدیمی مانند پراید را کنار بگذارند. بر اساس استراتژی تعیین شده وزارتخانه صنعت، معدن و تجارت خودروهای برند داخلی تا ۱۰ سال و خودرو‌های تحت لیسانس تا هفت سال باید تولید شوند. این در حالی است که عمر پراید در ایران از این استاندارد فرا‌تر رفته است. البته ۴۰۵ هم با این رویه همراه بود.

دبیر انجمن خودروسازان نارضایتی مصرف‌کننده‌ها از خودروی داخلی را نتیجه عملکرد خودرو‌های قدیمی می‌داند و می‌گوید: امیدواریم تا سال ۹۵ دو مدل پراید و پژو ۴۰۵ کنار گذاشته شوند و مدل‌های مناسب‌تر جایگزین شوند. به گفته او پراید ۱۱۱ نمونه‌ای است از مدل‌هایی که در مسیر توجه به ایرادات پراید و سرمایه‌گذاری خودروساز برای ارتقای کیفیت محصولات طراحی شده بود. اظهارات نعمت‌بخش در حالی است که مدیرعامل گروه خودروسازی سایپا می‌گوید: پراید با آمدن مدل‌های مختلف از جمله تیبا به مرور به پایان خط تولید هدایت شده است.

سعید مدنی می‌افزاید: مثلا خودروی تیبا از نمونه‌های قابل عرضه است که برای کنار گذاشتن پراید در لیست برنامه سایپا قرار گرفته است. محمدرضا نجفی‌منش، عضو هیات مدیره انجمن قطعه‌سازان نیز درباره از دور خارج کردن پراید می‌گوید: دلیل کنار گذاشتن پراید صرافا بحث عدم کیفیت این خودرو نیست، بلکه تقریبا ۲۰ سال از عمر این خودرو گذشته و با توجه به استراتژی صنایع خودرو، زمان کنار گذاشتن این خودرو فرارسیده است، چنانکه قبلا هم پیکان با عمر ۴۰ ساله کنار گذاشته شد.

تولید خودرو با سوخت پاک در ایران

بحث انرژی های نو و تجدیدپذیر سال هاست که در ایران باز شده اما واقعیت این است که این بخش از فناوری به‌رغم پیشرفت های ملموس و ظرفیت های قابل تعمق کشور کماکان در بخش خصوصی به نوعی مهجور مانده است. چندی پیش پژوهشگران دانشگاه صنعتی امیرکبیر در راستای حل بحران انرژی در آینده، خودروهای شیمیایی با سوخت دوستدار طبیعت عرضه کردند که در آینده نزدیک از نتایج آن می توان در صنایع خودروسازی استفاده کرد.

از آنجا که منابع سوخت‌های فسیلی رو به پایان است از همین رو در دنیا مطالعاتی برای تولید سوخت‌های جایگزین هیبریدی و سلول های خورشیدی آغاز شده است. او به مطالعات انجام‌شده در این زمینه در دانشگاه صنعتی امیرکبیر اشاره کرد و افزود: این مطالعات در زمینه ساخت ماشین کمیکار با استفاده از سوخت های سبز اجرایی شد. این پژوهشگر ماشین های کمیکار را ماشین های شیمیایی توصیف کرد و ادامه داد: در این سیستم از یک واکنش ساده تجزیه آب اکسیژنه به عنوان نیروی پیشران استفاده شده است.

گاوگانی سوخت ابتکاری این نوع ماشین را آب اکسیژنه و پتاسیم پرمنگنات دانست و یادآور شد: این خودرو به گونه ای طراحی شده که پس از طی مسافت ۳۰ متر متوقف می شود. او با بیان اینکه شاسی این خودرو از پریفرم هایی از جنس PET است، خاطرنشان کرد: پلیمر انتخاب شده به دلیل قیمت مناسب و وزن کم و مقاومت بالا انتخاب شده است. به گفته این پژوهشگر مخزن خودروی طراحی شده قابلیت تحمل ۷۰ بار فشار را دارد و با تنظیم دمای واکنش و فشار خروجی ماشین بعد از طی مسافت مربوطه متوقف می شود. به گزارش ایرنا، او تاکید کرد: از دانش فنی به دست آمده از این پروژه تحقیقاتی می توان در صنایع خودرو سازی پیشرفته در آینده نزدیک استفاده کرد.