بالاخره جعبه سیاه 45 ساله بین ایران و آمریکا باز شد

گروه سیاست -  با وجودی که ترامپ تنها انتظار خود را از مذاکرات عمان حل و فصل نگرانی ها درباره برنامه هسته ای ایران اعلام کرد، گزارشات رسانه ای و نظرات کارشناسان سیاست خارجی از آن حکایت می کند قضیه پیچیده تر از آن است. دور نخست مذاکرات طبق پیش بینی ها جلو رفت. به نظر می رسد دو طرف به یک مسیر مذاکراتی دست یافتند یا آن را دست یافتنی می بینند، چراکه در پایان گفتگوهای غیرمستقیم یک روزه موافقت کردند که این گفت‌و‌گو‌ها هفته آینده ادامه یابد اما سئوال مهم آن است که آیا می توان به توافق امیدوار بود؟

کیومرث یزدان پنا در گفت‌وگو با نامه نیوز درباره دور نخست مذاکرات ایران و آمریکا گفت: مذاکرات عمان باید به نتیجه برسد وگرنه برای ایران دردسرساز خواهد شد. البته با پیچیده‌ترین و پر‌معماترین مذاکرات دیپلماتیک مواجه هستیم بنابراین مسیر گفتگوها به همین سادگی قابل تحلیل و تفسیر نیست چون از جعبه سیاهی رمزگشایی می شود که بیش از 45 سال اطلاعات درباره موضوعات بین دو کشور در آن قرار دارد.

وی با بیان اینکه ایران و آمریکا عمیقا نسبت به هم بی اعتمادند افزود: اولین مسئله در مذاکرات عمان تمرکز بر اعتمادسازی بین آمریکا و ایران است تا باب گفتگوهای بسیار جدی بین دو طرف باز شود. اینکه ترامپ صرفا موضوع هسته ای ایران را مبنای مذاکرات اعلام کرد، فقط برای اقناع موقت افکارعمومی بود تا بواسطه آن بسترها و زمینه ها برای گفتگوها درباره مباحث پیچیده تر، عمیق تر و خاص تر فراهم شد.

این استاد دانشگاه با اشاره به ضرب الاجل 2 ماهه ترامپ برای مذاکرات با ایران یادآور شد: اگر اعتماد نسبی بین دو طرف شکل بگیرد و روند مذاکرات رو به جلو باشد، این سئوال مطرح می شود که آیا ترامپ از ضرب الاجل خود صرف نظر می کند؟ این موضوع مهمی است. باید دید مقامات آمریکایی درباره بازه زمانی به ایران اطمینان می دهند تا تیم مذاکره کننده ما بتواند با آرامش خاطر ادامه مذاکرات را دنبال کند یا خیر.

وی با اشاره به فشار تلاویو به واشنگتن برای لیبی سازی برنامه هسته ای ایران ادامه داد: نکته مهم بعدی ابعاد انتظارات آمریکا از محدودسازی برنامه هسته ای ایران است. اگر مبنای طرف آمریکایی آن باشد که ایران کل برنامه هسته ای خود را تعطیل کند، این امکان‌پذیر نیست چون ایران دهه ها روی صنعت هسته ای خودش میلیاردها دلار سرمایه گذاری کرده است.

این تحلیلگر مسائل سیاست خارجی اظهار کرد: مبحث چالشی دیگر در مذاکرات «جبهه مقاومت» است. آمریکا انتظار دارد تهران برای همیشه حمایت از جریان مقاومت را کنار بگذارد. این موضوع شاه کلید مذاکرات عمان است و در به نتیجه رسیدن گفتگوهای عمان نقش کلیدی دارد.

وی افزود: فعلا ضرب الاجل ترامپ برای به نتیجه رسیدن مذاکرات عمان باقی است و این مسئله باعث می شود گفتگوها مانند گذشته فرسایشی نشود و دو کشور برای حصول توافق تلاش کنند تا مانع بروز اصطکاک نظامی و جنگ شوند. البته ایران باید به لحاظ حقوقی خیلی مراقب باشد تا تجربه برجام تکرار نشود و آمریکا نتواند یکطرفه از توافق خارج شود و آن را بی اعتبار کند.