نصری: نواقص نظام بین‌المللی را به برجام نسبت ندهید

به گزارش نامه‌نیوز، رضا نصری در صفحه فیس بوك خود نوشت: همه كشورهای مستقلِ دنیا این حق را برای خود قائل هستند كه در هر زمان كه مصلحت دانستند برای خود «تعهد حقوقی» ایجاد كنند یا خودشان را از بار یك تعهد حقوقی رها سازند واصولاً یكی از پایه‌های حق حاكمیت (sovereignty) همین حق تعهد یا رهایی مطابق مصلحت است. وی اضافه كرد:به همین خاطر هم در همهٔ قوانین اساسی دنیای مُدرن سازوكاری در نظر گرفته شده كه پیرو آن گردانندگان یك كشور،‌ یك نهاد (مانند مجلس) یا یك مقام مسئول خاص بتواند به تشخیص مصلحت خود، یا به اقتضاء منافع زمان خود، یا به دلیل بروز یك وضعیت اضطراری، كشورش را - علیرغم تعهدی كه به یك كشور دیگر یا به جامعه بین‌المللی سپرده - از قید و بند یك معاهده خلاص كند. این استاد حقوق بین الملل در بخش دیگر از یادداشت خود آورده است:اگر نگاهی به تاریخ روابط بین‌الملل بیاندازیم، خواهیم دید كه حتی معاهدات به ظاهر مستحكم و پایداری مانند معاهدات مرزی، معاهدات صلح، معاهدات عبور و مرور دریایی یا معاهدات مهمی كه یك رژیم تجاری یا یك نگرش اقتصادی را برای نسل‌ها بر یك منطقه از جهان حاكم كرده‌اند، گاه به آسانی یك «تصمیم» فسخ شده‌اند. نصری ادامه داد:به عنوان مثال، امروزه، در بسیاری از كشورهای اروپایی، شش دهه پس از آغاز پروژهٔ پیچیده و چند لایهٔ ادغام اروپا (European construction)، به صورت جدی صحبت از خروج (ولو یكجانبه) از معاهدات بازار مشترك می‌شود.به واقع، هیچ معاهده‌ای نمی‌تواند تا ابد یك كشور را از نظر حقوقی «مقیّد» نگه دارد. وی با بیان اینكه در نظام بین‌المللی، برخلاف نظام‌های حقوق داخلی، هیچ ضابط قانون یا نیروی پلیسی هم وجود ندارد كه قرارداد یا تعهد فسخ‌ شده‌ای را بر یك كشور تحمیل كند گفت:در نظام بین‌المللی، آنچه كشورها را به رعایت‌ تعهدات‌شان تشویق می‌كند، بیش از هر چیز حساب هزینه-فایدهٔ نقض یا حفظ آن تعهد است و«برجام» هم از این قاعده مستثنی نیست. به گفته این كارشناس حقوق بین الملل كسانی كه می‌گویند دولت بعدی آمریكا می‌تواند «برجام» را فسخ كند و این احتمال را یكی از ایرادات و ضعف‌های «برجام» تلقی می‌كنند، به واقع دارند یك نقص شناخته‌ شدهٔ نظام بین‌المللی را - یعنی نقص «سیالیت تعهدات كشورها» را كه از دهه‌ها پیش موضوع بحث آكادمیسین‌هاست - به «برجام» نسبت می‌دهند؛‌ و فضا را برای تحلیل و اتخاد تصمیم درست تیره و نامساعد می‌سازند. وی تصریح كرد:حقیقت این است كه در مورد برجام، مانند سایر معاهدات بین‌المللی، اگر هزینهٔ‌ (سیاسی، دیپلماتیك، اقتصادی، امنیتی یا پرستیژی) نقض تعهداتی كه به ما سپرده شده را بالا ببریم، طرف مقابل به تعهدش پایبند خواهد ماند؛ و اگر هزینه را پایین نگه داریم، باید بدانیم كه هیچ كشوری به صرف امضایی كه سپرده خود را تا ابد مقید به رعایت حقوق ما نخواهد دانست. عضو موسسه عالی مطالات بین المللی ژنو تصریح كرد: كسانی كه نگران فسخ برجام توسط دولت آینده آمریكا هستند، بهتر است به جای تعمیم نواقص ساختاری نظام بین‌المللی به این معاهده، به دولت كمك كنند تا در عمل هزینهٔ نقض توافق هسته‌ای را برای طرف مقابل بالا ببرد.

منبع: ایرنا