صالحي از مذاکره مستقیم با آمریکا در عمان پرده برداشت

به گزارش نامه‌نیوز، خاطرات رئيس سازمان انرژي اتمي در اين ايام كه يكسال از توافق هسته‌اي مي‌گذرد جذاب است و به ويژه زماني كه به بيان جزييات مذاكره با آمريكا در زمان دولت احمدي‌نژاد مي‌پردازد. استارت اوليه مذاكره با آمريكا در زمان سكانداري وي در وزارت امور خارجه زده شد؛ مذاكره‌اي كه آمريكايي اصرار بر محرمانه بودنش داشتند. او امروز مي‌گويد:« برخي عزيزان فكر مي‌كردند مسير مذاكره با كشورهاي ۱+۵ كافي بود و ديگر ضرورتي نداشت كه مسير مذاكره با آمريكا داشته باشيم و اين اختلاف‌نظر وجود داشت كه مي‌توان گفت طبيعي هم بود.» وي ادامه داد:«اما در خصوص مذاكراتي كه با كشورهاي گروه ۱+۵ انجام داديم متاسفانه اين مذاكرات راه به جايي نبرد لذا بنده آن زمان كه وزارت خارجه بودم فكر كردم بايد راه ديگري را باز كنيم و آن مذاكره با آمريكاست. قبل از آن هم از عمان به ما اعلام شده بود آمريكايي‌‌ها تمايل به مذاكره مستقيم با ايران درخصوص فعاليت‌‌هاي هسته‌اي دارند، ما ديديم فرصت مناسبي است و خدمت حضرت آقا رفتيم و اين اجازه را گرفتيم و اين مسير باز شد.» او در پاسخ به اين سوال كه دليل اينكه مذاكره با آمريكا توانست راه را باز كند چه بود؟ گفت: «علت اينكه مسير با آمريكا توانست راهگشا باشد اين بود كه سه كشور اروپايي تابع آمريكا هستند يعني تا آمريكا موضوعي را تاييد نكند آنها هم به اين راحتي تاييد نمي ‌كنند و مي‌شود گفت اتحاديه اروپا استقلال سياسي به مفهومي كه ما از استقلال سياسي داريم، آنها ندارند؛ نگاه مي كنند ببينند آمريكا، برادر بزرگ چه مي ‌گويد و تبعيت از برادر بزرگشان مي‌كنند. درست است كه اتحاديه اروپا كشورهاي بزرگي هستند اما نفوذ آمريكا در اروپا بسيار زياد است، چه از نظر سرمايه­‌گذاري­‌هاي اقتصادي و چه از نظر فرهنگي خيلي نفوذ دارد.» شفقنا نوشت؛ وی اظهار داشت: «در ۱+۵، اگر ۴ كشور از ۶ كشور يك جهت را بگيرند يقيناً چين و روسيه همان جهت را خواهند گرفت. بدين لحاظ مذاكره با آمريكا به اين دليل موثر واقع شد؛ اما دوستاني بودند كه نظرشان مخالف باز شدن اين مسير بود البته چون حضرت آقا اجازه فرموده بودند خوشبختانه اين مسير ادامه يافت و به نتيجه هم رسيد.» صالحي خاطرنشان كرد: «بنده تصوري از ميزان و نحوه واكنش مخالفان مذاكرات نداشتم واقعا تصور نمي‌كردم كه با اين شدت مخالفت كنند. تصور اينجانب اين بود كه بالاخره به رغم اختلاف‌‌سليقه‌هاي كه وجود دارد، اين افراد هم مي‌خواهند اين موضوع حل شود. استراتژي ما همان راهبردي بود كه مقام معظم رهبري تعيين فرموده بودند. طرف مقابل مجبور شد از ديدگاه خود مبني بر توقف كامل غني‌سازي در ايران دست بردارد و ما هم يك مقدار انعطاف نشان داديم و مسير براي تفاهم هموار شد.» واكنش و تاثير مخالفت‌ها وي افزود: اين اقدام در چارچوب تصميمات مسئولان ارشد و نهادهاي نظام صورت پذيرفت. از همه مهم‌تر اينكه مذاكره‌كنندگان و شخص آقاي دكتر ظريف بدون اطلاع مذاكره نمي‌كردند، ايشان در يك چارچوب مذاكره مي‌كرد و ما هم در خدمت ايشان در مسير مشخص شده مذاكره مي‌كرديم. ملك شخصي بنده و ديگران نبود كه بخواهيم طبق خواسته شخصي مذاكره كنيم بلكه يك مذاكره حساب شده با برنامه‌ريزي و در يك چارچوبي بود كه انجام شد. صالحي درباره اينكه اشاره كرده بود زماني كه سكان وزارت خارجه را به عهده داشت رهبري اجازه مذاكره را صادر كردند و رئيس‌جمهور وقت نيز مخالف اين موضوع نبود اما عملكرد و حركتي از سوي تيم مذاكره‌كننده ديده نسد هم گفت: زماني كه ما مذاكرات را با آمريكايي‌ها به صورت محرمانه با اجازه حضرت آقا شروع كرديم، مذاكره بر اساس خواست آمريكايي‌ها محرمانه بود و ما در شرايطي نبوديم كه بياييم و اعلام كنيم كه چنين مذاكراتي انجام مي‌شود، لذا آن زمان ما هيچ‌وقت صحبتي از مذاكره با آمريكايي‌ها نداشتيم. وي افزود: فقط بعد از انتخابات و آمدن آقاي دكتر روحاني بود كه آمريكايي‌ها نخستين‌بار آمدند و اين مساله را در مطبوعات بيان كردند، البته نه به صورت رسمي بلكه گفتند ما با ايران مذاكرات محرمانه داشته‌‌ايم. و بعد حضرت آقا در سخنراني‌‌شان در مشهد مقدس براي نخستين‌بار فرمودند اين مذاكرات در دولت سابق آغاز شده بود. صالحي گفت: بعد از آن بنده مصاحبه كردم و ديدم ظاهراً مي‌شود موضوع را علني كرد و گفتم مذاكراتي در دولت سابق بود و تاريخچه مذاكرات را بيان كردم. محتواي مذاكرات محرمانه؟! وي درباره محتواي آن مذاكرات محرمانه گفت: اين مذاكراتي كه در آن زمان محرمانه بود توسط وزارت خارجه انجام مي‌گرفت و مذاكرات ۱+۵توسط شوراي عالي امنيت ملي انجام مي‌گرفت. يعني ما دو مسير مذاكره داشتيم. يك مسير مذاكرات ۱+۵ بود كه آقاي دكتر جليلي عهده‌‌دار آن بودند و مسئوليت داشتند كه آن مذاكرات در فضاي عمومي و با اطلاع افكار عمومي و رسانه‌ها پيش ببرند. صالحي گفت: يك مذاكره محرمانه بود و قرار بود كسي متوجه آن نشود؛ يعني آمريكايي‌‌ها وقتي مي‌خواستند عمان بيايند، مستقيم عمان نمي‌آمدند بلكه در چند كشور توقف مي‌كردند تا رد گم كنند و بعد به عمان مي‌آمدند. آنقدر كه براي آنها مهم بود مذاكرات محرمانه باشند براي ما محرمانه بودنش مهم نبود اما آنها گفتند و ما هم قبول كرديم. وزير سابق امور خارجه درباره اصرار آمريكا براي مخفي بودن مذاكرات توضيح داد: ما هيچ وقت نپرسيديم لذا مذاكرات به‌صورت محرمانه انجام مي‌گرفت. مذاكرات هم به دو طريق بود، يكي از طريق واسطه عماني حرف‌‌هاي ما منتقل مي‌شد و يك طريق هم حضوري بود كه معاون وزير خارجه وقت آقاي «خاجي» به اتفاق چند مديركل به عمان مي‌رفتند. آقاي «خاجي» كه معاون امور خارجه در حوزه آمريكا و اروپا بود مسئوليت مذاكره با آمريكا را بر عهده داشت. ايشان به همراه ۳ مديركل وقت آقايان بهاروند، ذبحي و نجفي كه الان سفير ما در وين است همراهي مي‌كردند. صالحي گفت: نخستين‌نامه رسمي كه توسط پادشاه عمان در ارتباط با مذاكره نوشته شد اين بود كه آمريكايي‌ها نزد ما اعلام كردند كه غني‌سازي ايران را به رسميت مي شناسند و انتظار است كه ايران هم نگراني هاي آنها را رفع كند. نا‌مه اي بود كه سلطان عمان براي آقاي احمدي‌نژاد نوشت. صالحي افزود: بنابراين، نخستين خط شكني بود يعني از آن سياست و موضع غني‌سازي صفر رسيدند به موضع اينكه غني‌سازي ايران را به رسميت شناختند، اين قدم بزرگي بود. قرار بود، جلسات بعدي را داشته باشيم كه انتخابات رياست‌ جمهوري پيش آمد و آقاي دكتر روحاني رئيس‌جمهور شدند و گروه بعدي مسير را ادامه داد. صالحي گفت: دو مسير وجود داشت، مسير ۱+۵ كه آقاي دكتر جليلي دنبال مي ‌كردند و نماينده ما آقاي دكتر عراقچي، در آن زمان فرآيند مسير دوم كه وزارت خارجه عهده دار آن بود و آقاي «خاجي» اقدامات لازم را انجام مي‌دادند. البته اين دو مسير بنا بر تدابير دكتر روحاني به يك مسير تبديل شد و مسئوليت مذاكرات به وزارت امور خارجه محول شد.

منبع: روزنامه آرمان