تاثیر برجام و تمایل جنوب شرق آسیا برای ارتباط با ایران

به گزارش نامه نیوز، عفیفه عابدی* سیاست‌های خارجی دولت یازدهم در مقایسه با دولت دوازدهم نشان می‌دهد که ایران در دولت جدید به خصوص بعد از برجام در ازتباط با کشورهای خارجی بسیار فعال‌تر شده‌است. پیام سفرهای خارجی آقای روحانی این است که دیگر ایران در انزوا قرار ندارد و با مجموعه کشورها از شرق تا غرب مناسبات سیاسی و اقتصادی جدیدی دنبال می‌کند. اگرچه در مجموع دستورکارهای سیاست خارجی ایران به دلایل شرایط منطقه‌ای خاورمیانه مشخص است اما با این حال سعی می‌کند که نشان دهد که کشور ما مجموع موضوعات متنوع را در سیاست های خارجی دنبال می‌کند.علاوه بر آن در یک نگاه جزيی‌تر نیز باید خاطرنشان کرد که در ارتباط با کشورهای همسایه نیز ایران توانسته چهره فعالی از خود نشان دهد.

اگرچه ارتباط ما با کشورهای عربی، به جز برخی از آنها، در شرایط خوبی نبوده‌است اما از سوی دیگر این روابط بین دولی با همسایه‌های شرقی مانند افغانستان و پاکستان و کشورهای شمالی‌مان خیلی بهتر شده‌است. دولت دهم معمولا جهان‌بینی دیگری را دنبال می‌کرد؛ آن دولت بیشتر با کشورهای آمریکای لاتین و آفریقایی ناشناخته با هدف حمایت از مستضعفین جهانارتباط برقرار می‌کرد اما منافع متقابل در دولت یازدهم با همسایگان بیشتر مد نظر است. فکر می‌کنم که مجموعه روابط کنونی ایران با همسایگانش به استثنا حوزه خلیج فارس خیلی بهتر شده‌است. آمارهای اقتصادی و همچنین مجموع تبادل سفرهای دیپلماتیکی کشورمان نشان می‌دهد که این نوع روابط در مناطق دیگر افزایش پیدا کرده‌است. برای مثال روابط ما با آذربایجان خیلی بهتر شده‌است. در مقابل برخی گمان می‌کنند که باید تاثیر این سفرهای خارجی دولت را مردم مستقیما لمس کنند اما از نگاه من اینکه انتظار داشته‌باشیم که نتایج این سفرها را مردم مستقیما کنند کارشناسی نیست. تاثیرات روانی این نوع روابط خارجی قطعا در زندگی مردم تعیین کننده‌است. این روابط گسترده بر روحیه مردم به این شکل تاثیر می‌گذارد اما تاثیرات اقتصادی آن را باید در زمان میان‌مدت، بلند‌مدت و طولانی مدت مشاهده کرد. تمرکز اصلی دو سال اول دولت آقای روحانی بر حل مسئله هسته‌ای بود که بسیاری از جنبه‌های سیاست خارجی در کشور ما را تحت الشعاع قرار می‌داد و برنامه‌های ما برای سیاست‌ورزی در حوزه سیاست خارجی را محدود می‌کرد. بعد از آن هم مسائل جدیدی پیش آمد که این روابط را متاثر کرد. برای مثال بحران‌های سوریه و عراق و همچنین شرایط جدیدی که در ارتباط ایران با عربستان پیش آمد بر سیاست خارحی ما تاثیر گذاشت. حالا کشور ما بعد از عبور از این حاشیه‌ها تصمیم گرفته که وقت بیشتری برای کشورهای اطراف خود بگذارد. در این مدت هم مناسبات خوبی با برقراری این سفرها ایجاد شده‌است. مجموع سفرهای ریاست جمهوری به همسایگان و کشورهای آسیای مرکزی مناسب ارزیابی می‌شود. می‌توان ادعا کرد که موفقیت در برجام بر ارتباطمان با مالزی بسیار موثر بوده‌است. اما در نگاه کلان‌تر می‌توان گفت ارتباط ایران به دنیا در ادامه برجام، کشورهای آسیای جنوب شرقی را به ارتباط با ایران مشتاق کرد. در دولت دهم ایدئولوژی دیگری بر سیاست خارجی مسلط بود اما دولت کنونی در این زمینه عمل‌گراتر است. به‌خصوص کشور مالزی یکی از موثرترین کشورها در جنوب شرقی آسیا است و می‌تواند تاثیرات سیاسی و اقتصادی خوبی در ایران بگذارد.