توافق اولیه ایران و عربستان

فاجعه منا در ۲ مهر ۱۳۹۴ همزمان با عید قربان در مراسم رمی جمرات رخ داد. مقامات رسمی عربستان دو روز پس از وقوع حادثه تعداد جانباختگان را ۷۶۹ نفر اعلام کردند. براساس مجموع آمار استخراج‌شده از گزارش‌های جداگانه کشورها، تعداد جانباختگان دوهزار و ۴۳۱ نفر است. تعداد جانباختگان ایرانی در این حادثه ۴۶۴ نفر اعلام شده است که تمامی مفقودان حادثه تا تاریخ ۱۶ دی ۱۳۹۴ شناسایی شدند و ۴۲ قربانی دیگر در قبورالشهدای مکه دفن شدند. به گزارش نامه نیوز،‌این واقعه مرگبارترین رویداد تاریخ حج است. واقعه سال ۱۹۹۰ دیگر حادثه حج با بیش از هزار کشته بود که در مسیر رمی جمرات اتفاق افتاد. واقعه منا در پی مذاکرات سازمان حج و زیارت جمهوری اسلامی ایران با مسئولان عربستان، به دلیل استمرار کارشکنی‌های دولت سعودی منجر به لغو شدن سفر حج برای ایرانیان در سال ۱۳۹۵ شد. بنابراین سازمان حج و زیارت با انتشار بیانیه‌ای در ۸ بند، رسما از لغو حج تمتع سال ۹۵ خبر داد. بند سوم و چهارم این اطلاعیه می‌گوید: «دور اول مذاکرات حج تمتع امسال با وجود پیگیری‌های جمهوری اسلامی ایران برای امضای به موقع تفاهمنامه حج، به دلیل همکاری نکردن مسئولان سعودی تحت تاثیر مسائل سیاسی، به جای دی ۹۴ با ۳ ماه تاخیر در اواخر فروردین ۹۵ انجام شد که به دلیل عدم قبول صدور ویزا در داخل کشور و عدم امکان استفاده از هواپیمایی جمهوری اسلامی و موارد دیگر نا تمام ماند. برای دور دوم مذاکرات با وجود وعده‌های مسئولان عربستان، روادید برای سفر دوم هیات ایرانی با ۴۵ روز تاخیر و پس از انتصاب وزیر جدید حج عربستان صادر شد.» بند آخر نیز به این شرح است: «اکنون با عنایت به از دست دادن زمان برای برنامه‌ریزی و تدارکات امور حجاج ایرانی و عدم تامین مطالبات بحق جمهوری اسلامی اعلام می‌شود که به دلیل استمرار کارشکنی‌های دولت سعودی زائران عزیز جمهوری اسلامی ایران از حضور در مراسم حج تمتع سال‌جاری (۱۳۹۵) محروم می‌شوند که مسئولیت آن بر عهده دولت عربستان سعودی است.» راه‌اندازی عمره پس از تمتع نماینده ولی فقیه و سرپرست حجاج ایرانی ابراز امیدواری کرد که حج تمتع سال آینده راه‌اندازی شود.حجت الاسلام سید علی قاضی عسکر در باره نتایج مذاکرات هیات ایرانی درعربستان گفت: تقریبا بیشتر مسائل مورد بحث حل شده است و اگرموارد باقیمانده هم درچند روز آینده حل شود، امیدواریم که بتوانیم حج سال ۹۶ را راه‌اندازی کنیم. او با تاکید براینکه موضوع شهدای منا برای جمهوری اسلامی ایران خیلی مهم است و باید هرچه زودتر تکلیف این مساله روشن شود، افزود: سعودی‌ها مدعی هستند که تحقیقاتشان درمورد این فاجعه ادامه دارد و ما هم مدارک زیادی داریم و پیشنهاد کرده‌ایم در کمیته حقیقت یابی که تشکیل داده‌اند، از جمهوری اسلامی ایران نیز دعوت کنند تا ما نیز مدارک و مستندات خود را ارائه دهیم ونتیجه نهایی حاصل شود. ۴ سال زندان و هزار ضربه شلاق برای۲ پلیس خاطی قاضی عسکر درمورد نتایج پیگیری‌ها در مورد حادثه فرودگاه جده اظهار داشت: درمورد این موضوع، سعودی‌ها کتبا اعلام کرده‌اند که دو پلیس خاطی به چهارسال زندان وهزارضربه شلاق محکوم شده و درحال تحمل مجازات خود هستند. او ادامه داد: نکته مهمی که درمذاکرات مطرح شده، این بود که آنها اعلام کردند ما درخواست مجازات شدیدتری برای خاطیان کرده بودیم، اما قضات مربوطه چنین حکمی را صادر کرده‌اند. نماینده ولی فقیه و سرپرست حجاج ایرانی تصریح کرد: مجازات چهار سال زندان، هزارضربه شلاق و انفصال از خدمت برای دو پلیس خاطی نهایی شده وعربستان کتبا آن را اعلام کرده است. او گفت: از سرگیری سفرهای عمره بستگی به حل مسائل حج دارد و اگر حج تمتع راه‌اندازی شود، با توجه به مجازات عاملان جنایت فرودگاه جده، انشاءا... عمره نیز بعد از حج راه‌اندازی خواهد شد. به گزارش ایرنا، قاضی عسکر خاطرنشان کرد: در صورت نهایی شدن توافقات با طرف سعودی حداقل ۸۰ هزار حاجی در سال ۹۶ برای ادای مناسک حج اعزام خواهند شد و البته به دلیل محرومیت حجاج ایرانی از حج قبلی خواستار افزایش تعداد حجاج هستیم. سیاست قطعی دولت؛ اعزام حجاج به حج وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی نیز در این زمینه اظهار کرد: یک دور مذاکرات موفق درباره حج داشته‌ایم و هیات پنج نفره توسط بنده به عربستان اعزام شدند. رضا صالحی امیری افزود: این هیات با وزیر حج عربستان سه دوره مذاکره انجام دادند و نتیجه مذاکرات این شد که در رابطه با برخی از مسائل به توافق رسیدیم و در بخشی دیگر از مسائل، در حال گفت‌وگو هستیم. به گزارش تسنیم، او تصریح کرد: اگر عربستان شروط ما را بپذیرد، سیاست قطعی دولت، اعزام حجاج به حج است و نتیجه مذاکرات هر چه باشد به اطلاع مردم می‌رسانیم، اما سیاست جمهوری اسلامی ایران ایجاد زمینه برای اعزام حجاج به بیت‌ا... به شرط پذیرش شروط جمهوری اسلامی ایران از سوی دولت عربستان سعودی است.

منبع: روزنامه آرمان