شرط ايران براي همكاري با روس‌ها در نوژه

اواخر مرداد سال قبل بود كه جنگنده‌هاي روسي از پايگاه هوايي نوژه استفاده كردند و اين مسئله با سروصدا و مخالفت‌هاي بسياري در داخل كشور همراه بود. پيش از آنكه مقامات ايراني به طور رسمي در اين خصوص خبر دهند، رسانه‌هاي روسي دست به كار شدند و همين موضوع سردار حسين دهقان، وزير دفاع كشورمان را آن‌قدر ناراحت كرد كه اين اقدام آنها را «بي‌معرفتي» خواند. بسياري از نمايندگان مجلس شوراي اسلامي، به حضور روسيه و اين همكاري نظامي اعتراض كردند و با اشاره به اصل ١٤٦ قانون اساسي، قراردادن پايگاه نظامي در اختيار يك كشور خارجي را مغایر قانون دانستند. به گزارش نامه نیوز، وزير دفاع به اين اعتراضات پاسخي داد كه كار را به دلخوري مجلسي‌ها و در نهايت نامه عذرخواهي از آنها كشاند. به‌هرحال، جلسه ‌علني‌اي كه نمايندگان مجلس براي بررسي اين موضوع خواستار آن بودند، برگزار نشد و جنگنده‌هاي روسيه بعد از آنكه سه بار از نوژه پريده و به مواضع داعش در سوريه حمله کردند، خاك ايران را ترك كردند. بهرام قاسمی، سخنگوی وزارت خارجه کشورمان، اعلام كرد همكاري‌هاي نظامي دو كشور «عجالتا» پایان یافته، اما چند روز بعد علی لاریجانی، رئیس مجلس با تأکید بر اینکه ایران به هیچ کشوری پایگاه نظامی نداده است، از امکان ازسرگیری این همکاری‌ها سخن گفت. بعد از آن نيز در ماه‌هاي گذشته، مقاماتي همچون علي‌اكبر ولايتي، مشاور مقام معظم رهبري در امور بين‌الملل و علي شمخاني دبير شوراي عالي امنيت ملي، بارها تأكيد كردند روابط ايران و روسيه راهبردي و استراتژيك است و اگر احساس نياز شود در مورد همكاري‌هاي نظامي بيشتر نيز تصميم‌گيري خواهد شد. مذاكرات سه‌‌جانبه براي حل‌وفصل بحران سوريه نيز بعد از همين همكاري‌هاي نظامي پرسروصدا با ابتكار عمل ايران، روسيه و تركيه از مسكو آغاز شد و در آستانه ادامه پيدا كرد. به‌هر‌حال اكنون بعد از چندي كه به تعميق روابط و گسترش همكاري‌هاي ايران و روسيه در حوزه‌هاي مختلف گذشت، اكنون محمدجواد ظريف نيز معتقد است اگر لازم باشد به صورت موردي به روس‌ها اجازه مي‌دهيم از تأسيسات دفاعي ايران استفاده كنند. روسيه كنار ما و سوريه مي‌ماند حسين شيخ‌الاسلام، مشاور ظريف نيز در گفت‌وگويي با ميزان، به مسئله استفاده روسيه از پايگاه نوژه پرداخته و گفته است: «استفاده روسیه از پایگاه نوژه کار بسیار منطقی و تعیین‌کننده‌ای است به این خاطر که نیروی هوایی سوریه مجهز نیست و ما نیاز به نیروی هوایی قوی و مؤثری داشتیم تا در زمین تلفات‌مان کاهش یابد». مدیرکل سابق امور بین‌الملل مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه حضور روسیه اثرات خوبی را به همراه داشته است، گفت: «من فکر می‌کنم تا شکست کامل محور شر، روسیه در کنار ما و همچنین مردم سوریه خواهد ماند». او در پاسخ به این سؤال که «استفاده مجدد روسیه از فرودگاه نوژه چقدر در پایان‌دادن به بحران سوریه مؤثر است» گفت: «ما قرار نیست به هیچ کشوری پایگاه دهیم و تنها قرار بوده و هست که هواپیماهای روسیه از امکانات ما استفاده کنند؛ به‌این‌ترتیب که در پایگاه ما وقتی می‌نشستند هواپیما در اختیار ما بود نه اینکه پایگاه را در اختیارشان بگذاریم و هواپیماها بدون اجازه ما اصلا نمی‌توانستند از زمین بلند شوند. این فرق می‌کند با اینکه بخواهند محلی یا پایگاهی را در اختیار کشور دیگری بگذارند و خود هیچ اختیاری در این محل نداشته باشند و دفعه قبل هم به همین صورت بود». او در ادامه به شرط ايران براي دادن پايگاه به روس‌ها اشاره كرد و گفت: «آنچه مهم است اینکه ما و روسیه در دادن این امکانات یک شرط اساسی داریم مبنی بر اینکه هدف‌هایی که در سوریه زده می‌شود، با توافق طرفین انجام می‌شود؛ یعنی با توجه اینکه امکانات عظیم بمباران را دولت سوریه ندارد، روسیه با توافق ایران و سوریه هدف‌ها را انتخاب کرده و می‌زند و این‌گونه ما این توانایی بمباران را در اختیار خودمان قرار می‌دهیم». همكاري‌هاي ايران و روسيه در حوزه سوريه به شكل نظامي و غيرنظامي (مذاكرات سه‌جانبه آستانه) در حالي ادامه دارد كه مذاكرات سوريه با ابتكار سازمان ملل نيز به كار خود ادامه مي‌دهد. آن‌طور كه بهرام قاسمي، سخنگوي وزارت امور خارجه كشورمان اعلام كرده است «از ایران برای شرکت در کنفرانس بین‌المللی درباره سوریه «تعهدات حامیان مالی بعد از کنفرانس لندن»‌ دعوت شده است، اما تهران هم‌اکنون در حال بررسی موضوع بوده و رفتن وزیر امور خارجه کشورمان به این کنفرانس هنوز مشخص نیست». اين در حالي است كه برخی از رسانه‌ها پيش‌تر به نقل از یک مقام اتحادیه اروپا خبر داده بودند که ظریف برای شرکت در یک کنفرانس بین‌المللی با موضوع بررسی کمک به سوریه به بروکسل سفر خواهد کرد. توافق براي خريد ١٢ فروند سوخو همكاري‌هاي ايران و روسيه تنها در حوزه نظامي رو به پيشرفت نيست. بعد از تحويل‌گرفتن سامانه اس- ٣٠٠ و ماجراهاي مربوط به نوژه، با سفر رئيس‌جمهور و وزيرخارجه كشورمان به روسيه مسئله خريد سوخو نيز مطرح شده است. آن‌طور كه «الکساندر نوواک»، وزیر انرژی روسیه گفته است، طرفين برای خريد ١٢ فروند هواپیمای سوخو سوپرجت توافق كرده‌اند و در آینده نزدیک امکان تحویل ٣٠ هواپیما نيز بررسی خواهد شد. گفتني است، سوپر‌جت ١٠٠، نخستین هواپیمای صد‌نفره دنیاست که «FLY-BY-WIRE» هدایت می‌شود که هیچ تفاوتی با هواپیماهای مدرن ایرباس ندارد و سطوح فرامین هواپیما با فرمان‌های الکترونیکی هدایت می‌شود و در نتیجه با کمترین میزان فشار بر خلبان بیشترین میزان دقت را دارد. براساس مشخصات اعلام‌شده، این هواپیما هیچ تفاوتی با دیگر هواپیماهای ساخته‌شده در غرب ندارد و با توجه به تعداد صندلی‌ها، قدرت موتور و همچنین فرکانس‌های مختلف می‌تواند در تمامی فرودگاه‌های ایران با وضعیت جغرافیایی متفاوت تا سقف شش پرواز در روز فعالیت کند.

منبع: روزنامه شرق