حق‌شناس: روحانی نماینده تمام عیار اصلاح‌طلبان نیست /اصلاح‌طلبان مستقل کاندیدا شوند/کاندیداتوری مطهری مطرح است /بقایی؛ یک فوروارد کاذب است نه گزینه اصلی احمدی‌نژاد

زینب غبیشاوی: فرصت زیادی تا دوازدهمین دوره انتخابات ریاست‌جمهوری باقی نمانده است و اصلاح‌طلبان بر خلاف اصولگرایان توانسته‌اند به خوبی تکلیفشان را با خودشان مشخص کنند و به وحدت نسبی دست پیدا کنند، وحدتی با یک اما و اگر بر سر آمدن یا نیامدن «نامزد پوششی» اصلاح‌طلبان تاکنون موفق به تفاهم بر سر نامزد پوششی نشده‌اند، تحلیل ها متفاوت است، از نارضایتی شخص روحانی تا ضرورت مقابله با هجمه اصولگرایان در مناظرات انتخاباتی به کمک یار پوششی برای روحانی. با محمد جواد حق شناس، فعال سیاسی اصلاح‌طلب و عضو شورای مرکزی حزب اعتماد ملی در خصوص آخرین وضعیت تصمیمات درباره نامزد پوششی این جریان به گفت و گو نشستیم،‌ که در ادامه مشروح این گفت و گو را می‌خوانید: بحث نامزد پوششی در جریان اصلاحات به کجا رسیده است، این روزها خبرهایی درباره اختلاف بر سر آمدن یا نیامدن نامزد پوششی دوباره مطرح شده است؟

گفتمان اصلاح‌طلبی به انتخابات پیش‌رو را یک گفتمان چارچوب‌دار و همه‌نگر می ‌دانم،‌ اصلاح‌طلبان که دارای پایگاه رای اجتماعی خاص در سطوح مختلف جامعه از جمله جامعه نخبگان، سیاسیون، طبقه متوسط و قشر تحصیلکرده هستند. گذشته این گفتمان هم نشان می‌دهد که از سال 76 که در انتخابات دوم خرداد بروز و ظهور داشته تا به امروز در همه انتخابات حضوری جدی و تعریف شده داشته است. این حضور را در همه انتخابات از جمله ریاست‌جمهوری، مجلس شورای‌اسلامی، شورا‌ها و حتی خبرگان نیز شاهد بوده‌ و دیده‌ایم که جریان اصلاح‌طلبی یک جریان ساکت و منفعل نبوده است. با این استدلال معتقدم که جریان اصلاح ‌طلبی نمی‌تواند در انتخابات ریاست‌جمهوری آینده بدون نماینده حضور داشته باشد! نماینده‌ای که مشخصا و دقیقا دارای شناسنامه اصلاح‌طلبی باشد و در رقابت‌ها به طرح دیدگاه اصلاح‌طلبان در سایر حوزه‌ها بپردازد. از این منظر طبیعتا جریان اصلاح‌طلبی باید با توجه به شرایط خود دو الی سه نماینده را در این رقابت داشته باشد؛ نمایندگانی که این گفتمان را نمایندگی و مطالباتشان را نیز مطرح کنند و اگر هم لازم بود به نقد مواضع رقیب و حوزه‌های مستقر بپردازند. یعنی یک تاکتیک انتخاباتی است یا رویکرد اصلاح طلبانه مبتنی بر همان گفتمانی که تاکید داشتید؟

از موضع روابط تاکتیکی نیز طبیعتا ما باید تمام سناریوهای که در انتخابات پیش رو امکان تحقق‌شان وجود دارد را بررسی کنیم و برای مواردی که بعدها ممکن است ایجاد شود هم باید برنامه‌های مدونی داشته باشیم. حتی با این فرض که حسن روحانی در انتخابات پیش‌رو ثبت نام کند و امکان حضورش هم بدون مانع باشد، تنها گذاشتن وی در میان مجموعه‌ای از جریان مقابل یک پس‌رفت و اشتباه فاحش سیاسی است؛ زیرا در انتخابات آینده شاهد دو گفتمان اصولگرایی و گفتمان اعتدالی هستیم و غایب بودن گفتمان اصلاح‌طلبی به هیچ عنوان منطقی و قابل دفاع نیست. طبعا در این وضعیت انتظار می‌رود که گفتمان اصلاح‌طلبی حضور داشته باشد و در مواقع نیاز از عملکرد دولت مستقر که نتیجه حمایت اصلاح‌طلبان بوده و در بخش‌های که قابل پذیرش است به دفاع بپردازند. یعنی شما روحانی را یک اصلاح طلب نمی دانید؟ اگر خود روحانی بگوید که من اصلاح‌طلب هستم از وی قبول می‌کنیم، اما تاکنون وی چنین حرفی را نزده است و در واقع شخص آقای روحانی قبول ندارد که یک اصلاح‌طلب است! در این شرایط ما چگونه می‌توانیم از وی به عنوان نماینده تمام عیار اصلاح‌طلبی یاد کنیم؟ گفته می‌شود که روحانی با نامزد پوششی موافق نیست و صریحا اعلام کرده است که به تنهایی می‌تواند در انتخابات آینده موفق عمل کند،‌ تحلیل شما از این موضوع چیست و اگر در نهایت آقای روحانی به حضور نامزد پوششی رضایت ندهد آیا اصلاح‌طلبان بازهم دست به چنین کاری خواهند زد یا خیر؟ من با عنوان "نامزد پوششی" مخالف هستم و معتقدم جریان اصلاح‌طلبی باید نماینده مستقل خودش را داشته باشد و در رقابت‌ها طبیعتا براساس واقعیت میدان باید به جمع‌بندی برسند. لذا معتقدم اصلاح‌طلبان حتما باید با گفتمان خودشان وارد عرصه شوند و مطالبات جامعه بزرگ اصلاح‌طلبی را بیان کنند. حتی اگر در مواردی عملکرد دولت مستقر نیاز به نقد داشته باشد، نقدها به طور صریح عنوان شود و به طور دقیق از دولت برای 4 سال آینده برنامه خواسته شود! نهایتا اگر نیازی به حمایت از دولت روحانی بود باید در خلال رقابت‌ها و بعد از آرایش نیروها این امر صورت بگیرد؛ همانند انتخابات گذشته که شاهد حضور آقای عارف بودیم. در این باب می‌توان گفت میزان رای آقایان عارف و روحانی در فضای انتخابات سال92 تفاوت چندانی باهم نداشت و در نظرسنجی‌ها یک الی دو درصد شاهد اختلاف میزان آرا بودیم! اما در نهایت بعد از ورود به هفته‌های آخر انتخابات بود که اصلاح‌طلبان تشخیص دادند که از آقای روحانی حمایت کنند. معتقدم در این دوره نیز به همان سبک و سیاق گذشته عمل شود و صحنه انتخابات هم نباید خالی از حضور اصلاح‌طلبان باشد. نامزدهای اصلاح‌طلبان باید در انتخابات حضور داشته باشند و نهایتا اگر نیازی به کنار رفتن بود بر اساس مکانیزمی که با دولت و شخص روحانی تعریف و بازگو می‌شود به کاندیدای واحد برسیم. با توجه به حساسیت انتخابات پیش رو فکر می‌کنید کدام یک از چهره‌های اصلاح‌طلبِ رای آور و موجه توانایی رقابت و حضور در میدان انتخابات را داشته باشند؟ در انتخابات سال 92 ،‌4 جریان از شخص روحانی حمایت کردند. جریان اصلاح‌طلبان، جریان میانه‌رو، جریان اصولگرای عاقل و در نهایت قشر خاکستری! فکر می‌کنم در جریان اصولگرایی همچنان چهره‌هایی را داریم که می‌توانند در انتخابات حضور داشته باشند؛ البته این موضوع بستگی به خود آن مجموعه هم دارد. در جریان دولت نیز شاهد طرح برخی از اسامی مانند آقای جهانگیری هستیم که البته وی مورد توجه بخشی از جریان اصلاح‌طلب و چهره مطلوب کارگزاران نیز است. از جریان‌های که در واقع در خود دولت تعریف می‌شود و شاید نزدیک به اعتدال و توسعه هم باشد، آقای ظریف می‌تواند این نقش را به خوبی ایفا کند. در جریان اصولگرا شاید فردی مانند علی مطهری بتواند حضور داشته باشد! و در نهایت در جریان اصلاح‌طلب چهره‌های مانند دکتر عارف که در گذشته نیز پیگیر اتفاقات بودند می‌توانند نمایندگان خودشان را برای پیگیری مطالبات و حضور در صحنه انتخابات معرفی کنند. این اسامی که مطرح کردم در واقع افرادی بودند که در مورد آن‌ها طرح مسئله شده است؛ اما در ادامه راه طبیعتا افراد دیگری هم می‌توانند خودشان را مطرح و وارد میدان شوند. فکر می کنید احتمال دودستگی بین اصلاح طلبان بر سر حضور روحانی همراه با نامزد پوششی یا حضور بدون کاندیدای پوششی ایجاد شود؟ در آخرین جلسه شورای سیاست‌گذاری که قبل از سال جدید برگزار شد، اکثریت اعضای شورای سیاست‌گذاری در حمایت از روحانی هم‌نظر بودند اما این به معنای این نیست که خود اصلاح‌طلبان وارد انتخابات نشوند! چقدر حضور ابراهیم رئیسی را در انتخابات جدی می دانید، فکر می کنید قدرت رقابت و شکستن آرای روحانی و اصلاح طلبان را دارد؟ در خصوص حضور رئیسی باید گفت وی چگونه می خواهد وارد انتخابات شود؟ آیا به عنوان نماینده واحد اصولگرایان وارد عرصه می شود یا به عنوان یکی از نامزدهای آن‌ها!

شرایط متفاوت است و باید صبر کنیم و ببینیم که اصولگرایان خودشان به نظر واحد می رسند یا نه! آیا راهبرد و امیدشان فقط به ریزش آرا روحانی است یا اینکه خودشان هم حرفی برای گفتن دارند؛ اصولگرایان اول باید تکلیفشان را با پایداری‌ها و جریان احمدی‌نژاد روشن کنند. با توجه به مسائل و مشکلات درون جریان اصولگرایی و تقابلی که تیم احمدی‌نژاد با این جریان نشان داده است، به نظر می‌رسد مسائل این جریان به این راحتی جمع نخواهد شد. اصولگرایان تا زمانی که نتوانند مسئله احمدی‌نژاد و رئیسی مبنی بر اینکه تنها وارد رقابت شود یا همراه با سایر گزینه‌ها، را حل کنند تکلیفشان روشن نخواهد شد. باید روشن شود که پایداری‌ها با احمدی‌نژاد هستند یا بدون احمدی‌نژاد ! احمدی‌نژاد همواره نشان داده است که همراهی نمی کند. حضور بقایی از جریان احمدی‌نژاد را چقدر در انتخابات جدی می دانید؟ ممکن است لحظه آخر با گزینه دیگری وارد میدان شوند؟ معتقدم جریان احمدی‌نژاد حتما یک نامزد را در جریان انتخابات خواهد داشت. به نظر می‌رسد بقایی نقش یک فوروارد کاذب را ایفا می‌کند که قصد دارد توجهات را به سمت خود جلب کند تا نامزد اصلی‌شان در فضای ثبت نام رونمایی شود! این گزینه طبعا یکی از حلقه‌های اصلی تیم احمدی‌نژاد است که با وی در دولت نیز همکاری داشته و نسبت به بقایی حرف و حدیث کمتری هم دارد. این گزینه در کنار بقایی ثبت‌نام خواهد کرد اما اکنون نامی از وی نمی برم.